|
'Duble yol'da 3
kat maliyet
Bayındırlık ve İskân Bakanı Ergezen, geçmiş hükümetlerdeki usulsüzlüklerin
kaynağı olarak gördüğü yasaya aykırı 'keşif artışı' yöntemini
kendisi de kullandı
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın, bölünmüş yol ihalesini ''keşif
artışı'' yöntemiyle 3 kat fazlaya mal etmesine Devlet Planlama Teşkilatı
(DPT) itiraz etti. DPT, maliyette artışa neden olan unsurların ''ihaleden önce
öngörülemez olduğu'' gerekçesini kabul etmedi.
Bayındırlık ve İskân Bakanı Zeki Ergezen , geçmiş hükümetler dönemindeki
usulsüzlükleri anlatırken, yasaya aykırı olarak ''keşif artışı'' yönteminin
kullanıldığını belirtmişti. Ergezen, Meclis'te yaptığı konuşmalarda
''Kanun yüzde 30 artışa izin vermesine rağmen keşif artışını keyfi
kullanmışlar. Keşif artışı yoluyla yapılan yolsuzluk 710 milyon dolar
civarında'' demişti. Bazı ihalelerin düşük bedelle belirli şirketlere
verilmesinin ardından, ''keşif artışı'' yoluyla müteahhitlere yüksek
kazanç sağlanması nedeniyle bu yöntem Meclis Araştırma Komisyonu'nca da
sorgulanmıştı. DPT'nin ''İzmit-Gölcük yolu ve kalıcı deprem konutları
bağlantı yolları'' konulu yazısı, bu yöntemin Ergezen tarafından da
kullanıldığını ortaya koydu. DPT Müsteşar Yardımcısı Halil İbrahim Akça
tarafından Karayolları Genel Müdürlüğü'ne gönderilen yazıda, 34 milyon
dolar tutarında keşif artışı nedeniyle proje maliyetinin revize edilmesinin
istendiği anımsatıldı. Projede revizyona karşı çıkan DPT, şu uyarılarda
bulundu:
Bakan olurlarıyla artış
* Projede üç kez keşif artışı yapılmış olmasına rağmen, Bakanlar
Kurulu kararı gereği maliyet revizyonu için YPK kararı alınması hususunda
DPT'ye başvurulmadığı, maliyet artışlarının bakan olurlarıyla yapıldığı
ve Bakanlar Kurulu kararına aykırı hareket edildiği görülmüştür.
* Keşif artışlarına ilişkin bakan olurlarında artışların temel ve
zemin sorunlarından kaynaklandığı belirtilmektedir. Aynı raporda zemin
sorunlarının dışında sanat yapılarında 17 trilyon 600 milyar lira ve köprü
yapımlarında 13 trilyon 500 milyar lira keşif artışı meydana geldiği
ifade edilmektedir. Zemin sorunları dışında meydana gelmiş yüzde 30'un üzerindeki
keşif artışı nedeniyle sözleşmenin feshedilmeyerek aynı müteahhitle işe
devam edilmesiyle Devlet İhale Kanunu'nun 63. maddesine aykırı hareket edilmiştir.
* Toplam yüzde 282 keşif artışı sonucunda İzmit-Gölcük bölünmüş
yol projesinin maliyeti 68 milyon dolara yükselmektedir. Maliyetlerin oldukça
yüksek olduğu açıktır. Projede maliyet artışının önemli bir kısmını
oluşturan ve birinci keşifte yer almayan köprü inşaatları ve zemin iyileştirmesi
gerektiren köprülü kavşakların gerekliliği, Türkiye'nin mevcut karayolu ağının
durumu düşünüldüğünde tartışmaya açıktır. Keşif artışına neden
olan köprülerin, alt ve üstgeçit yapılarının, oto korkuluk imalatlarının
ve trafik işaretlemelerinin öngörülemez olduğunu kabul etmek ise oldukça güçtür.
1 milyon dolar yerine 3 milyon dolar
* 2003 yılı yatırım programında devam etmekte olan bölünmüş yol
projelerinin kilometre başına ortalama yapım maliyetleri yaklaşık 1 milyon
dolar, İzmit-Gölcük yoluna emsal teşkil edebilecek projelerden olan Yalova-
Topçular-Altınova ve Antalya-Alanya yollarının kilometre maliyetleriyse sırasıyla
1.6 milyon dolar ve 1.3 milyon dolarken, mevcut yolun iyileştirilerek bölünmüş
yola çevrilmesi niteliğindeki İzmit-Gölcük yolunda kilometre başına 3.1
milyon dolar olması, ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik durum ve yatırım
imkânlarındaki kısıtlılık göz önüne alındığında kabul edilebilir
bir değer olarak görülmemektedir.
Cumhuriyet - Bülent Sarıoğlu
|
