Müteahhitlerin
'taşeron korkusu'
5 milyar dolarlık iş için 1.5 milyar dolarlık teminat mektubu arayan müteahhitlere
yerli-yabancı bankalar sıcak bakmadı. Müteahhitler artık "işlerin
patronu değil, taşeronu olacağız" görüşünde....
Bu yıl yurtdışından 5 milyar dolarlık iş alma planı yapan Türk müteahhitler
"teminat mektubu" krizine takıldı. Yerli bankaların imkanlarının
kısıtlı olması ve bazı projelerde verdikleri teminat mektuplarının kabul
edilmemesi nedeniyle Türkiye'deki yabancı bankalara giden müteahhitler,
"sektöre sıcak bakmıyoruz" yanıtı aldıklarını öne sürüyor.
1-1.5 milyar dolarlık teminat mektubu nedeniyle yurtdışı ihalelerine katılamama
ve aldıkları işleri kaybetme durumunda olduklarını söyleyen Türkiye Müteahhitler
Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, "40 yıllık sürede alınan teminat
mektuplarında yaşanan sorun binde 8'i geçmez. 15 milyon dolarlık bir risk için
5 milyar dolarlık iş kaçacak. Devlet 1 milyar dolar vergi gelirinden
olacak" dedi. Yabancı bankaların "kapılarını" kapatması müteahhitlerin
aklına bir komplo teorisi de getirmiş. "İnşaallah doğru çıkmaz
ama" diyerek konuya dikkat çeken Eren, Polonya'da yaşanan ve kendilerine
de 'acaba!' dedirten kaygılarını şöyle anlattı: "AB'ye giriş sürecinde
Polonya'da finans sektörünü yabancılar ele geçirmiş. Ardından da Polonyalı
müteahhitlerin önüne teminat mektubu sıkıntısı gelmiş. Bir çok Polonyalı
şirket kapanmış ya da Fransız, Alman, İtalyan şirketlerin taşeronu olmuş.
Biz de bundan korkuyoruz. Eğer teminat mektubu alamazsak ihalelere giremeyiz. O
zaman da ya kapımıza kilit vuracağız ya da yabancıların taşeronu olacağız.
AB'den tarih alırsak Türkiye için 10-12 milyar dolarlık bir müteahhitlik
pazarından söz ediliyor. Pazarı göz göre göre yabancılara kaptırabiliriz."
Eren'in altını çizdiği teminat mektubu krizi bazı işlerin kaçmasına
şimdiden neden olmuş bile. Suudi Arabistan'ta yıllardır iş yapan üyelerinden
birinin yaşadıklarını anlatan Eren, "Geçen yıl bu firmamız Suudi
Arabistan'da 70 milyon dolarlık bir baraj inşaatı adı. Bu yıl yine aynı
miktarda bir baraj inşaatı ihalesine daha girdi. Bir türlü teminat mektubu
alamadığı için iş kaçmak üzere' dedi.
Kamu devreye girsin !
Çözüm için sık sık Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve Devlet Bakanı Kürşad
Tüzmen ile biraraya gelen müteahhitler kamu bankalarının devreye girmesi için
bastırıyorlar. Teminat mektubu sorunun çözülmesi için Ziraat ve Halkbank'ın
da devreye girmesi yönünde oluşmuş bir fikir birliği var. Bir başka çözüm
önerisi ise karşılıklar kararnamesinde bir değişiklik yapılması.
Sabah - Hacer Gemici
|