|
Londra-Pekin
arası Kars durağı
Tarihi 'İpek Yolu'nun yeniden canlandırılmasının önündeki tek engel
durumunda bulunan ve altı başbakan gören 'Kars-Tiflis demiryolu projesi'
icraat bekliyor. Başbakan Erdoğan'ın Çin'deki sözleri, proje için umutları
tazelemişti
Ekonomik açıdan kalkınamamış olan Kars, 10 yıldır hayata geçirilmeyen
'Kars-Tiflis demiryolu projesi'nin yapılarak eski 'İpek Yolu' üzerinde Londra
ve Pekin'i birleştiren bir ekonomik merkez olacağı günleri bekliyor. Bugüne
kadar, Türkiye ile Gürcistan arasında doğrudan bir demiryolu hattı bulunmadığı
için Türkiye, İran üzerinden (Meşhed Saraks hattı) Türkmenistan, Özbekistan,
Kazakistan ve Kırgızistan'a demiryolu ulaşımı sağlamaktadır.
İstanbul'un iki yakasını birleştirecek Marmaray (tüp geçit) projesiyle
birlikte Londra'dan çıkan bir tren, 'Kars-Tiflis demiryolu projesi' hayata geçirilirse
hiçbir kesintiye uğramadan Çin'e ulaşma imkânına kavuşacak.
Proje para bulamıyor
Gürcistan üzerinden yapılan kara ulaşımının maliyetli ve yetersiz olması,
daha da önemlisi Avrupa ve ülkemiz ile dünyanın en büyük enerji
rezervlerinin bulunduğu Kafkasya-Orta Asya Türk cumhuriyetleri arasında
kesintisiz demiryolu bağlantısının sağlanarak tarihi 'İpek Yolu'nun
canlandırılması amacıyla Kars-Tiflis demiryolunun yapılması konusunda
26-29 Temmuz 1993 tarihlerinde Ankara'da yapılan Türkiye-Gürcistan Karma Ulaştırma
Komisyonu toplantısında bir mutabakat sağlanmıştır.
Türkiye-Gürcistan doğrudan demiryolu bağlantısının bir ön etüdü de
yapılmıştır. Kars-Tiflis demiryolu için Türkiye tarafında 92.5 kilometre,
Gürcistan tarafında ise yaklaşık olarak, Aktap-Ahalkelek arası 32.5
kilometre olmak üzere, toplam 125 kilometrelik yeni demiryolunun yapımı
gerekmektedir.
Mevcut hattın rehabilitasyonu
Bunun yanı sıra, Ahalkelek-Marabda arasındaki mevcut 160 kilometrelik hattın
da rehabilite edilmesi gerekmektedir. Bu proje çift hatlı olarak düşünüldüğünde
Türkiye tarafındaki inşaat işleri için yaklaşık 400 Milyon ABD Doları, Gürcistan
tarafı için ise yaklaşık 200 milyon ABD Doları olmak üzere projenin toplam
maliyeti yaklaşık 600 milyon ABD Doları tahmin edilmektedir. Söz konusu
proje, Ulaştırma Bakanlığı, Demir Yolları, Limanlar ve Hava Meydanları
Genel Müdürlüğü tarafından yapılacaktır. 600 milyon Dolar dış krediyi
de bu kuruluş bulacaktır. Ancak, Hazine kefaleti gerekmektedir. Ne var ki,
Hazine, bir devlet kuruluşu olan DHL'nin isteğini geri çevirmiştir.
Beykent Üniversitesi öğretim görevlisi Kenan Göçer, bu projenin GAP açısından
önemini şu şekilde açıklıyor: "Kars-Tiflis demiryolu projesi, Bakü-Tiflis-Ceyhan
ve diğer Hazar Havzası'nın enerjilerini taşıyacak projeler kadar önemli,
maliyeti ise karşılaştırılmayacak kadar azdır.
GAP ve pazarlama
Kars-Tiflis demiryolunun Türkiye için diğer bir önemi ise, Güneydoğu
Anadolu Projesi (GAP) ile elde edilecek ürünlerin pazarlanması için oldukça
uygun bir güzergâh olmasıdır. GAP ürünlerini vermeye başlayınca, en önemli
sorun pazar bulamaması olacaktır. Çünkü Avrupa Birliği (AB) ile yapılan Gümrük
Birliği'nin tarım ürünlerini kapsamaması ve AB'nin tarım ürünlerine yönelik
ihtiyacını kendi içinde karşılaması, diğer yandan AB'nin Kuzey Afrika'yı
kendine pazar olarak görmesi, güneyde ise İran'ın rakip olması nedeniyle
geriye GAP için en uygun pazar alanı olarak, yaklaşık 500 milyon nüfuslu
Karadeniz ve Hazar Havzası kalmaktadır."
Tarihi 'İpek Yolu'nun yeniden canlandırılmasının önündeki tek engel
durumunda bulunan ve 11 ulaştırma bakanı ile altı başbakan gören 125
kilometrelik 'Kars-Tiflis demiryolu projesi' şimdi icraat bekliyor.
1993 yılında yatırım programına alınan ve bugüne kadar Mesut Yılmaz,
Tansu Çiller, Necmettin Erbakan, Bülent Ecevit ve Abdullah Gül'ün başbakanlığı
dönemlerinde hayata geçirilemeyen bu proje, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın
ilgisini bekliyor.
Muazzam ticaret potansiyeli
Başbakan Erdoğan, Çin'e gerçekleştirdiği dört günlük ziyaret sırasında,
'Kars-Tiflis demiryolu ve enerjide atılacak adımlar konusunda neler yapılabileceğine
yönelik görüşmelerde bulunduğunu' söylemişti.
Uzun bir zamandır nadasa bırakılmış olan bu proje hakkında Başbakan Erdoğan'ın
yaptığı bu açıklama, Kars'ta yaşayan insanları yeniden heyecanlandırmıştır.
Londra-Pekin'i birleştirecek ve eski 'İpek Yolu'nu yeniden ticari anlamda
canlandıracak olan 'Kars-Tiflis demiryolu projesi'nin daha fazla ertelenmeden
hayata geçirilmesi hem ülkemiz ve hem de Kars için muazzam bir ticaret
potansiyeli yaratacaktır.
Radikal - İskender Bozdemir
|
