|
Haliç yeniden can çekişiyor
|
Fotoğraf: Ercan Aslan
|
Beş yıllık bir çalışma sonucu nefes alınabilir
hale gelen Haliç'te, geçen ay oksijen yetersizliğinden toplu balık ölümleri
yaşanmıştı.
Temizlenmesi için 1.5 katrilyon lira harcanan
Haliç, evsel ve sanayi atıkları nedeniyle yine kirlendi. Belediye
yeniden çamur temizleme çalışması başlattı. Temizleme işlemi iki yılda
bir tekrarlanacak. |
Uzun ve pahalı bir çalışmayla temizlenerek hayata döndürülen Haliç,
yine çamur deryasına döndü. 1997'de başlayan ve beş yıl süren temizleme
çalışmaları için toplam 1.5 katrilyon lira harcanan Haliç, evsel ve sanayi
atıkları nedeniyle hızla kirleniyor. Yoğun yağışların sel felaketine yol
açmaması için kolektörlerdeki atık suların pompalanmasıyla kirliliği
artan Haliç'te, çamur adalarının oluşmaması için temizleme çalışmaları
yeniden başladı.
Son yağışların ciddi bir kirlenmeye yol açtığına dikkat çeken İstanbul
Üniversitesi (İÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü öğretim üyesi Doç. Dr. Erdoğan
Okuş, çamur taramasının yanı sıra kalıcı çözüm için bazı önlemlerin
alınması gerektiğini söyledi.
Beş ay sürecek
'Yeşil Haliç' mucizesinin kısa sürede tersine döndüğü Altın Boynuz'da,
canlı hayatı sona erdirecek yeni çamur adalarına dönüşmeden önce kirliliğin
önüne geçilmeye çalışılıyor. Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı
Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü'nden
(DLH) gelen tarama gemisiyle beş ay sürecek çalışmada, Haliç'te derelerin
ve yağmur sularının neden olduğu kirlilik temizlenecek.
Çamurlar, taşocaklarına
Daha önce beş milyon metreküp çamurun borularla taşındığı Haliç'te bu
defa çamur kamyonlarla eski taş ocaklarına aktarılacak ve çalışma önümüzdeki
yıllarda tekrarlanacak.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Dairesi Başkanvekili Fazıl
Karasu, Haliç'in kapalı su havzası olması nedeniyle dolma yaşandığını,
çamur temizleme çalışmasının bundan sonra her yıl ya da iki yılda bir
yineleneceğini söyledi. Periyodik tarama işlemi için manevrası kuvvetli,
Haliç'e dökülen derelerin içlerine kadar ilerleyebilecek bir tarama gemisi
alınacağını belirten Karasu, yeniden başlayacak temizleme çalışmasıyla
ilgili şu bilgileri verdi:
Su derinliği azaldı
"DLH'den alınan kovalı tarama gemisiyle, önce Kâğıthane ve Alibeyköy
derelerinin Haliç'e döküldüğü noktalarda çamur temizliği yapacağız. Bu
derelerin Haliç'e döküldüğü noktalarda, taşıdıkları atık nedeniyle
azalan su derinliği artırılacak. Derelerin içine doğru 600 metrelik
temizleme çalışması yapılacak.
Alibeyköy Deresi aracılığıyla Haliç'e taşınan ve kirlilik yaratan Küçükköy
Deresi'nde sızmaları önlemek için kolektör çalışması yapılacak. Haliç'ten
çıkarılan çamur, 150 metreküplük iki bariyer aracılığıyla Miniatürk'ün
karşısında bulunan boş alana taşınacak. Burada iki ay bekletilerek çökertilen
çamur, kamyonlarla eski taşocaklarına taşınacak ve daha sonra üstü park
yapılacak. Bundan sonra Haliç'teki temizleme çalışmaları periyodik
olacak."
Haliç projesinde yer alan İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmesi
Enstitüsü öğretim üyesi Doç. Dr. Erdoğan Okuş, derelerin yarattığı
genel kirliliğin yanı sıra, bir süre önce yaşanan şiddetli yağışların
da Haliç'in kirlenmesinde etkili olduğunu açıkladı. Okuş, şunları söyledi:
'Kolektörler çalışmıyor'
"Tespitlere göre, Haliç civarında son dönemlerde yağışların da
etkisiyle ciddi bir olumsuzluk yaşandı. Haliç çevresindeki atık su toplama
kanalı olan kolektörler, yağmur sularının taşıdığı çamurla tıkandığı
için çalışmıyor. Savaklardan taşan atık sular ve erezyonla taşınan mil
Haliç'e akıyor. Biz, kirlilik yükünün kesilmesi için yetkilileri uyardık.
Bu aksilikler ortaya çıkınca, temizleme çalışmaları yeniden başlatıldı."
Beş maddelik önlem
Şu aşamada çamur tarama çalışmasının yapılabileceğini, ancak Haliç'teki
canlı hayatın korunması için kalıcı önlemler gerektiğini belirten Okuş,
önlemleri şöyle sıraladı:
"Haliçlerde bu tip dolmalar olabilir. Dolguyu en aza indirmeli. Çamur
taraması hep çözüm gibi görülmemeli. Bundan 10 sene sonra yine çamur
temizlemek yerine kirlilik kaynaklarının kontrol altına alınması gerekir.
Bunun için şunlar yapılmalı:
Haliç'in iç kesimlerinde yoğun kirliliğe neden olan yağmur sularını
kolektörlerden ayırmalı. Yağmur suları için ayrı bir kanal oluşturulmalı.
'Köprü kaldırılmalı'
Alibeyköy ve Kâğıthane derelerinden kaynaklanan kirlilik kesilmeli.
Bunun için bu derelere verilen evsel ve sanayi atığı engellenmeli.
Kirlilik yükünün kesilmesi için Haliç'in arka kesimlerinde ağaçlandırma
ve dere ağızlarında çamur çöktürme havuzları yapılmalı.
Haliç'in ortasında akıntıyı önleyen dubalı Valide Sultan Köprüsü
Haliç'ten tamamen kaldırılmalı.
Unkapanı Köprüsü, metro projesiyle yenilenirken mutlaka kazıklı sisteme
dönüştürülmeli."
Radikal - Selim Efe Erdem
|
