Büyükşehir Belediyeleri Kanunu değişti
Yerel yönetim reformu paketi içinde yer alan Büyükşehir Belediyeleri
Yasa Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda geç saatlere kadar süren görüşmeler
sonucunda kabul edildi.
Yasayla, İstanbul ve Kocaeli il sınırının tümü büyükşehir belediye
sınırına alındı. Yasaya göre, Büyükşehir Belediyesi kurulabilmesi için
750 bin nüfus ve en az üç ilçe veya ilk kademe belediyesi içerme koşulu
getirildi.
Yeni yasaya göre:
Büyükşehir belediyeleri arsa üretebilecek, toplu konut ve kamulaştırma
yapabilecek
Belediye başkanları siyasi partilere ve profesyonel spor kulüplerine başkan
olamayacak
Büyükşehir belediyesi, görev ve yetkilerinden bir bölümünü ilçe
belediyelerine devredebilecek
1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte nazım imar planı büyükşehir
belediyesi tarafından yapılacak
Yasaya göre ayrıca, Büyükşehir Belediyesi kendisi tarafından yapılan
ve işletilen yerleri ruhsat vererek denetleyebilecek.
İlçe ve ilk kademe belediyelerinin imar uygulamaları büyükşehir
belediyesi tarafından denetlenecek. Denetim sonucunda belirlenen eksiklik ve
aykırılıkların giderilmesi için ilgili belediyeye üç ayı geçmemek üzere
süre verilecek.
Büyükşehir belediyeleri, belediye meclisi ve belediye başkanının onayı
ile görev ve yetkilerinin bir bölümünü ilçe ve ilk kademe belediyelerine
devredebilecek.
Büyükşehir belediye meclislerinin üyeleri diğer belediyelerde olduğu
gibi doğrudan halk tarafından seçilecek. Ancak ilk kademe belediye başkanları
meclisin doğal üyesi olarak görev yapacak.
Gündemdeki konularla ilgili olarak kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
üniversitelerin ilgili bölümleri, sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin
temsilcileri, büyükşehir belediye meclisininihtisas komisyonlarına katılabilecek.
Ancak bunların oy hakkı olmayacak.
Ulaşım Koordinasyon Merkezi kuruluyor
Büyükşehir belediyeleri bünyesinde Ulaşım Koordinasyon Merkezleri
kuruluyor. Trafik hizmetlerinin planlanması, taksi, dolmuş ve servis araçlarının
durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler bu
merkezin olacak.
Büyükşehir dahilinde İl Trafik Komisyonu'nun yetkileri Ulaşım
Koordinasyon Merkezlerine devredilecek.
Siyasi parti sınırlaması
Büyükşehir belediye başkanları, görevlerinin devamı süresince siyasi
partilerin yönetim ve denetim organlarında görev almayacak.
Profesyonel spor kulüplerinin başkanlığını yapamayacaklar ve yönetiminde
bulunamayacaklar. Büyükşehir belediye başkanları özürlüler merkezleri
oluşturacak, yoksul ve muhtaç vatandaşlar için bütçeden ödenek
kullanabilecek.
Nüfusu iki milyonu aşan büyükşehir belediyelerinde 10, diğer büyükşehir
belediyelerinde ise beşi geçmemek üzere, en az dört yıllık yükseköğretim
kurumlarından mezun başkan danışmanı görevlendirilebilecek.
Belediye gelirlerine otopark gelirleri de eklendi
Büyükşehir belediyelerinin gelirlerine otopark yerlerinden elde edilecek
gelirler de eklendi. Buna göre, otoparklardan elde edilecek gelirlerin yüzde
50'si ilçe belediyelerine, kalan kısım büyükşehir belediyelerine
verilecek.
Büyükşehir belediyeleri, bağlı kuruluşlar ve sermayesinin yüzde 50'den
fazlası büyükşehir belediyesine ait olan şirketlerin, 31 Mayıs 2004 tarihi
itibariyle diğer belediyeler ve kamu kuruluşlarından olan alacakları ile
bunlara olan borçları altı ay içinde mahsup edilecek.
Kalan kısım, büyükşehir belediyesinin vergi gelirlerinden alacakları
payın yüzde 40'ını aşmayacak şekilde her ay tahsil edilecek.
AK Parti'den geçici madde eklemesi
Yasaya AK Parti milletvekillerinin verdiği bir önerge ile geçici madde
eklendi. Buna göre, bu kanunun yayımı tarihinde profesyonel sporkulüplerinin
başkanlığını yapan veya yönetiminde bulunan belediye başkanları en geç
1 Ocak 2005 tarihine kadar bu görevlerinden ayrılacaklar.
CHP Bilecik Milletvekili Yaşar Tüzün geçici madde üzerinde söz alarak,
büyükşehir belediyesinin borç ve alacaklarına yeni esaslar getiren hükümlerin
af niteliğinde olduğunu iddia etti. Tüzün, oylamada nitelikli çoğunluk
olan 330'un aranması gerektiğini vurguladı.
Yasaya tepkiler
AK Parti Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay da İstanbul ve Kocaeli il sınırlarının
büyükşehir belediye sınırı sayılmasına ilişkin maddenin yasadan çıkarılmasını
isteyerek, bu maddenin ''Türkiye'nin bölünmesine yol açacağı'' uyarısında
bulundu.
İçişleri bakanından yasaya geçer not
İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, Cumhuriyet tarihinde ilk kez, bu çapta ve
köklü değişiklikler yapılmasının söz konusu olduğunu söyledi.
Aksu, yasayla bugüne kadar birbirlerinin rakibi gibi gösterilen yerel yönetimlerle
merkezi idarenin, yönetimin bütünlüğü ilkesi ışığında birbirine
tamamlayan hale getirildiğini, mahalli idare anlayışının tümüyle değiştirildiğini
kaydetti.
Bu değişikliğin tarihe geçeceğini ifade eden Aksu, belediyelerin
demokrasinin okulu olacağını bildirdi.
Aksu, AK Parti'li Ersönmez Yarbay'ın endişelerine katılmadığını
dabelirterek, büyükşehirlerin, modern metropol kentlere doğru bir adım olduğunu
söyledi.
CNN Türk
|