UNESCO Dünya Mirası Listesine Yeni
Eklenen Bölgeler Açıklandı

©Armando Salas |
1-7 Temmuz tarihleri
arasında Suzhou’da toplanan Dünya Mirası Komitesi yeni doğal ve kültürel
bölgeleri listeye dahil ederken bazı bölgelerin de kapsamları
genişletti. Togo ve Saint Lucia listede ilk kez yer alan ülkeler
oldular.
611 kültürel, 154 doğal ve
23 tane karma bölge olmak üzere listedeki sayı toplamda 788’e ulaştı.
Eklenen kültürel bölgeler arasında Meksikalı mimar Luis Barragán’ın evi
ve stüdyosu da bulunuyor. |
Doğal Bölgeler
Danimarka
Ilulissat Icefjord
Grönland’ın batı sahillerinde bulunuyor. Kuzey Kutup Dairesi’nin 250 km
kuzeyinde yer alıyor. 40.240 hektarlık Grönland Ilulissat Icefjord’daki Sermeq
Kujalleq Halici Dünya’daki en hızlı ilerleyen ve en aktif buzullarından biri.
Endonezya Sumatra Tropikal Yağmur Ormanları
2,5 Milyon hektarlık Sumatra Yağmur Ormanları üç doğal parkı bünyesinde
barındırıyor. Gunung Leuser Doğal Parkı, Kerinci Seblat Doğal Parkı ve Bukit
Barisan Selatan Doğal Parkı. Uzun süredir koruma altında olan bu bölge çok
çeşitli bitki örtüsü potansiyeline sahip. Korunan bölge 10.000 bitki çeşidini,
17 yöresel türü ve 200’den fazla memeli hayvanı ve 465’i yerleşik, 21’i
yöresel olmak üzere 580 kuş çeşidini barındırıyor.
Güney Afrika Cape Floral Bölgesi
Güney Afrika’da Cape Eyaleti’nde 553.000 hektarlık alanı kaplayan sekiz
korunmuş alanı kapsıyor. Cape Floral Bölgesi bitki açısından Dünya’daki en
zengin alanlardan biri. Afrika’nın genelinde bu oran %0.5 iken bu bölge kıtanın
bitki örtüsünün %20’sine sahip.
Rusya Federasyonu Wrangel Adası Doğal Sistemi
Bölge, Kuzey Kutup Dairesi’nin üstünde yer alan dağlık Wrangel Adası, Herald
Adası ve etrafındaki sulak alanı kapsıyor. Adanın Buzul Çağı boyunca buzla kaplı
olmaması bölgede biyolojik çeşitlilik yaratmasına neden olmuş.
Saint
Lucia Pitons İdare Bölgesi
Soufriere yakınlarındaki 2.909 hektarlık bölge biri denizden 770 metre
diğeri 743 metre yüksekliğindeki iki volkanik tepeyi barındırıyor.
Kültürel Bölgeler
Almanya Dresden Elbe
Vadisi
18. ve 19. yüzyılın kültürel özelliklerini yansıtan Dresden Elbe
Vadisi kuzeybatıda Übigau Sarayı ve Ostragehege’den, güneydoğuda Pillnitz Sarayı
ve Elba Adası’na kadar 18km’lik bir alanı kapsıyor. Alçak düzlüklerini Pillnitz
Sarayı ve Dresden merkezindeki 16. ve 20. yüzyıllar arasında inşa edilmiş pekçok
anıt ve park süslüyor. Bölgede ayrıca 19. ve 20. yüzyılın özelliklerini yansıtan
villalar, bahçeler yer alıyor.
Almanya
Bremen Çarşısı’ndaki Belediye Binası
Eski belediye binası Bremen Hanseatik Birliği’ne katıldıktan sonra
15. yüzyıl başlarında gotik tarzda inşa edilmiş. Bina daha sonra 17.yüzyılda
Rönesans döneminde dönemin özelliklerini yansıtacak şekilde yenilenmiş. Yeni
belediye binası ise eski binanın yanına 20.yüzyılın başlarında inşa edilmiş.
Almanya-Polonya Park
Muzakowski
Polonya ve Almanya arasında sınır oluşturan Neisee Nehri boyunca
uzanan 559,90 hektarlık park 1815-1844 yılları arasında Prens Hermann von
Puckler-Muskau tarafından yaptırılmış. Park zamanında Avrupa ve Amerika’da
peyzaj tasarımında yeni yaklaşımlar getirmede öncülük etmiş ve pezyaj
mimarlığının gelişmesinde katkıda bulunmuş.
Andorra Madriu Claror
Perafita Vadisi
Madriu-Claror-Perafita Vadisi’nin kültürel ortamı 1000 yıldan
fazladır, yüksek Pirene Dağları’nın kaynaklarından faydalanmak için fırsatlar
sunuyor. Yalçın kayalıkların ve buzulları ile süslü büyük yeşil alanlar ve dik
ağaçlıklı yollar 4.247 hektarlık alan kapsıyor.
Avusturalya
Kraliyet Sergi Binası ve Carlton Bahçeleri
Kraliyet Sergi Binası ve çevresindeki Carlton Bahçeleri
Melbourne’daki 1880-88 yılları arasında açılan uluslararası sergi için inşa
edilmiş. Bina ve çevresi Joseph Reed tarafından tasarlanmış ve tuğla, ahşap,
çelik ve taş kullanılarak inşa edilmiş. Bizans, Roma ve İtalyan Rönesansı’nın
etkilerini üzerinde barındırıyor.
Çin
Antik Koguryo Krallığı Başkenti ve Mezarları
Bölge, Wunu Dağ Şehri, Guonei Şehri ve Wandu Dağ Şehri olmak üzere üç
şehri ve 40 mezarı kapsıyor. Mezarların 14 tanesi krallara, 26 tanesi soylulara
ait. Eserlerin hepsi, hanedanlığın ardından MÖ 277 yılından MS 668 yılına kadar
Kuzey Çin’e ve Kuzey Kore’nin yarısına hüküm süren Koguryo Kültürü’ne ait.
Fas
Mazagan Portekiz şehri (El Jadida)
Kazablanka’nın 90 km güneybatısında yer alan ve şimdi El Jadida şehrinin bir
parçası olan Mazagan 16. yüzyılda Portekizliler tarafından koloniyel şehir
olarak kurulmuş. Şehir 1769 yılında Faslılar tarafından geri alınmış. Burçları
ve surları ile rönesans dönemi askeri yapı tasarımlarından en erken
örneklerinden. Bölgede kurtarılan Portekiz binaları arasında bir sarnıç ve gotik
stilde inşa edilmiş bir de kilise bulunuyor. Portekizli gezginlerin Hindistan
yolundaki eski yerleşimlerinden olan ve Avrupa - Fas kültürünün izlerini taşıyan
Mazagan bu özelliğini mimaride, teknolojide ve şehir planlamasına güzel
yansıttığı düşünülüyor.
Hindistan
Champaner-Pavagadh Arkeolojik Parkı
Kazılmamış büyük arkeolojik alanın tarihi ve yaşayan kültürel miras
özellikleri etkileyici peyzaj içinde, tarih öncesi döneme ait bölgelere, Gujarat
Bölgesi 16. yüzyıl başkentinin kalıntılarına beşiklik yapıyor. Bölgede ayrıca
8.yüzyıldan 14. yüzyıla kadar olan döneme ait, savunma binaları, saraylar, dini
binalar, konutlar ve su tesisatı sistemi bulunuyor. Pavagadh Tepesi’nin
zirvesindeki önemli Kalikamata Tapınağı yıllardır çok sayıda hacıyı buraya
çekiyor.
Hindistan Chhatrapati
Shivaji İstasyonu
Mumbai’deki Chhatrapati Shivaji Terminus resmi adıyla Victoria
Terminus İstasyonu Hindistan’daki viktoryan gotik tarzda inşa edilmiş binaların
en dikkat çekici örneklerinden. İngiliz mimar F.W. Stevens tarafından tasarlanan
bina zamanında Bombay’ın ve Hindistan’ın ticari kapısı olarak simgesi haline
gelmiş. ceç ortaçağ İtalyan modeline dayandırılarak viktoryan gotik tarzda 1878
yılında inşaatına başlanmış ve 10 sene sürmüş. Belirgin taştan kubbesi, küçük
kulesi, sivri kemerleri ve eksantrik zemin kat planıyla geleneksel Hindistan
saray mimarlığının da özelliklerini taşıyor.
İngiltere Liverpool –
Deniz Ticaret Şehri
Liverpool’un tarihi merkezindeki altı bölge ve doklar 18. ve 19.
yüzyıldaki dünya ticaretindeki gelişime tanık olan yerlerden biri. Liverpool
İngiliz Krallığı’nın büyümesinde ve Kuzey Avrupa ve Amerika’ya yapılan insan
ticaretinde önemli bir liman ayrıca, modern liman teknolojilerinin, nakliye
sistemlerinin ve liman yönetiminin gelişmesinde öncü olmuş.
İran İslam Cumhuriyeti
Pasargadae
MÖ 6. yüzyılda Achaemenid İmparatoru Büyük II. Cyrus tarafından
başkent olarak kuruldu. Sarayları, bahçeleri ve Cyrus’un mozolesi ile Achaemenid
İmparatorluğu sanat ve mimarisinin ilk aşamasının dikkat çekici örneklerini
barındırıyor.
İran İslam Cumhuriyeti
Bam Şehri
Bam, İran yüksek platosunun güney ucunda çölde kurulmuş. Bam’in
tarihi Achaemenid Dönemi’ne kadar uzanıyor. En parlak dönemi 7. ve 11. yüzyıllar
arasında ipek ve pamuklu giysilerin ticaretinin yapıldığı dönemde bu rota
üzerinde olduğu için yaşamış.
İsveç
Varberg Radyo İstasyonu
İsveç’in güneyindeki Grimeton’da 1922-24 yılları arasında inşa edilen
Varberg Radyo İstasyonu kablosuz olarak denizaşırı iletişimi sağlayan
istasyonların iyi korunmuş erken örneklerinden. 127 metrelik anten kulesini
barındıran bir vericisi bulunuyor. Mimar Carl Åkerblad tarafından neoklasik
tarzda tasarlanmış. O zamana kadar İsveç’de inşa edilmiş en yüksek strüktür olan
anten kulesi ise strüktür mühendisi Henrik Kreüger’a ait.
İtalya Val d'Orcia
Sienna’nın tarım bölgesininin bir parçası olan Val d’Orcia, şehir
devleti tarafından sömürgeleştirildiği dönemde iyi yönetim özelliklerini
yansıttığı ve estetik açıdan güzel bir portre çizdiği düşünülüyor.
İtalya
Cerveteri ve Tarquinia Etrüsk Mezarları
İki büyük Etrüsk mezarlığı MÖ 9. yüzyıl’dan 1. yüzyıl’a kadar olan
dönemde farklı ölü gömme tekniklerinin yansıtması ve Etrüsk Kültürünün
başarılarına tanıklık etmesi açısından önemli. Mezarlarının bazılarının
duvarları taş işçiliği ile bazıları da çok güzel duvar resimleri ile süslü.
Cerveteri yakınlarındaki Banditaccia diye bilinen mezarlıkta binlerce mezar
şehir gibi, sokakları, meydanları ile komşuluk ilişkisi içinde organize edilmiş.
İzlanda Thingvellir
Doğal Parkı
Thingvellir Doğal Parkı 930-1798 yılları arasında bütün İzlanda’dan
katılımın olduğu Althing açık hava toplantılarına ev sahipliği yapmış.
İki senede bir düzenlenen Althing İzlandalılar için köklü bir tarihi ve
sembolik birlik. Volkanik bir alanda yer alan bölgede Thingvellir Doğal Parkı ve
Althing’e ait 50 tane taş ve çimenden yapılmış kulübe bulunuyor. 10.
yüzyıldan kalan kulübelerin yeraltında gömülü olduğu düşünülüyor.
Japonya Kutsal Bölge ve
Kii Dağı Hac Yolu
Kii Dağları’nın Pasifik Okyanusu’na bakan sık ormanları arasında üç
kutsal bölge bulunuyor: Yoshino, Omine - Kumano Sanzan ve Koyasan. Bu şehirler
hac yolu ile eski başkentler Nara ve Kyoto’ya bağlanıyor.
Kazakistan Tamgaly
Arkeolojik Bölgesi Mağara Resimleri
Kurak Chu-Ili Dağları’nın etrafına kurulmuş Tamgaly Gorge’de dikkate
değer 5.000 tane mağara resmi bulunuyor. Bu resimler MÖ ikinci binyılın
ortalarından, 20. yüzyılın başına kadar tarihleniyor.
Kore
Demokratik Cumhuriyeti Koguryo Mezar Kompleksi
Listeye alınan bölgede Koguryo Krallığı’na ait birkaç grup ve tekil
mezar yer alıyor. Mezarların çoğundaki duvar süsleri kültürden geri kalanlar
arasında tek. Şimdiye kadar Çin’de ve Kore’de bulunan 10.000’den fazla mezar
arasından 90 tanesinde duvar süslemeleri yer alıyor. Bunların yarısı Kore’deki
bu bölgede bulunuyor.
Litvanya Kernave
Arkeolojik Bölgesi
Doğu Litvanya’daki Vilnius’un 35 km kuzeybatısındaki Kernave
Arkeolojik Bölgesi 10.000 yıldır yerleşim alanı olarak kullanılmış. Neris nehri
kıyısındaki arkeolojik alanda geç paleolotik çağdan orta çağa kadar olan döneme
ait kaleler, mezarlıkları ve diğer arkeolojik kalıntılar bulunuyor.
Mali Askia Türbesi
Songhai İmparatoru Askia Mohamed tarafından 1495 yılında inşa edilen Askia
Türbesi’nin etkileyici 17 piramidal strüktürü bu sene Dünya Mirası Listesi’ne
alındı. İmparatorluğun zenginliği 15. ve 16. yüzyıllarda Sahra Çölü üzerindeki
ticareti kontrol altına aldığı dönemde yaptığı tuz ve altın ticaretine
dayanıyor. Bu yapı ayrıca batı Afrika’da görülen çamurdan binaların en güzel
örneklerinden bir tanesi.
Meksika Luis Barragán
Evi ve Stüdyosu
Mexico City’nin banliyosunda mimar Luis Barragán’a ait ev ve stüdyo
1948 yılında inşa edilmiş. İkinci Dünya Savaşı sonrası döneme ait mimarın
dikkate değer çalışmalarından biri. 1.161 metrakarelik beton bina zemin ve
üzerindeki iki kattan oluşuyor. Barragán’ın çalışması modern, geleneksel ve
yöresel elemanları birleştirmiş. Bu da binayı modern bahçe, meydan ve peyzaj
tasarımında etkili hale getirmiş.
Moğolistan
Orkhon Vadisi Kültürel Bölgesi
Orkhon nehrinin iki yakasına yayılmış 121.967 hektarlık Orkhon Vadisi
6. yüzyıla kadar uzanan döneme ait pek çok arkeolojik kalıntıyı da barındırıyor.
Ayrıca Hun İmparatorluğu’nun 13. ve 14. yüzyılda başkentliğini yapan Kharkhorum
burada yer alıyor.
Norveç Vega Takımadası
Merkezi Vega’da bulunan takımadalar kümesi Kuzey Kutup Dairesi’nin
güneyinde yer alıyor. Pek de misafirperver olmayan bu bölgede, balıkçı köyleri,
iskeleler, ördeklerin yavrulaması için yapılmış evler, tarım alanları, deniz
fenerleri bulunuyor. 9. yüzyıldan beri adalılar için kuş tüyü önemli bir gelir
kaynağı.
Portekiz
Pico Adası Şarapçılık Kültürü
Azor Takımadaları’nın en büyüğü olan Volkanik Pico Adası’ndaki uzun
çizgisel duvarlar adanın içinden kayalık kıyıya doğru paralel olarak uzanıyor.
Duvarlar binlerce küçük diktörgen parselleri rüzgardan ve tuzlu deniz suyundan
korumak için inşa edilmiş. Bölgedeki şarap kültürü 15. yüzyıla kadar uzanıyor.
İnsan yapımı peyzajı yaygın uygulamanın en iyi korunmuş örneklerinden.
Rusya Federasyonu
Novodevichy Manastır Topluluğu
Moskova’nun kuzeybatısındaki Novodevichy Manastırı 16. ve 17.
yüzyılda Moskova barok tarzında inşa edilmiş. Manastır Rusya’nın politik,
kültürel ve dini tarihine direk ilişikili ve Kremlin Sarayı’nın yakın bağlantı
içindeymiş. Manastır Tsar ailesi ve aristokrasik ailelerin kadınları tarafından
kullanılmış ve aile üyeleri ve yakın çevresi buradaki mezarlık içine gömülmüş.
Manastır zengin dekorasyonu, önemli resim ve el işi koleksiyonu ile Rus
mimarlığının önemli örneklerinden birini sunuyor.
Sırbistan ve Karadağ –
Decani Manastırı
Decani Manastırı, Kosova ve Metohija batısında yer alan Prokletije
Dağları’nın eteklerinde yer alıyor. Manastır 14. yüzyıl ortalarında Sırp Kralı
Stefan Decanski tarafından inşa edilmiş. Bölgedeki Roma-Bizans mimarisinin son
dönem örneğini temsil eden yapı Balkan kiliselerinin en büyüklerinden.
Togo
Koutammakou Batammariba Bölgesi
Togo’nun kuzeydoğusunda yer alan ve komşu ülke Benin’e doğru uzanan
Koutammakou’daki çamurdan kule evleri Togo’nun sembolü. Buradaki peyzaj ve doğa
yaşayanların dinsel törenleri ve inançları ile sıkı bir şekilde bütünleşmiş.
Sosyal kültürün, tarımın, insanlar ve peyzaj arasındaki ilişikinin bir yansıması
olan Takienta Kule Evleri bölgeye belirgin kültürel görünüm sağlıyor. Binaların
çoğu iki kat yüksekliğine sahip ve ambarları silindir bir tabanın üzerinde küre
şeklinde inşa edilmiş.
Ürdün Um er-Rasas
Daha kazılmamış bu arkeolojik bölgenin büyük bir kısmı Roma
Dönemi’nde askeri kamp olarak kurulmuş 5. yüzyılda şehir haline gelmiş. Bölgede
Roma, Bizans ve Erken İslam Dönemi’ne ve Roma askeri kampına ait kalıntılar var.
İyi korunmuş mozaikleri bulunan 16 tane de kilise bulunuyor.
Kapsamı genişletilen
bölgeler arasında ise; Büyük Britanya’daki St Kilda, Gough ve
ulaşılamayan adalar, Çin’deki Pekin ve Şangay’daki Ming ve Qing Hanedanlığı
Kraliyet Sarayları ve Kraliyet Mezarları, Hindistan’daki Büyük Chola Tapınağı ve
Kosta Rika’daki Guanacaste Koruma Bölgesi bulunuyor
Arkitera - Derleyen: Emine
Merdim
|