Sanata yatırım
kolaylaştı
Sanat ve kültür harcamalarına vergi indirimleri ve teşvikler getirildi.
Yasadan yararlanmak isteyen projelerin Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan onay
alması gerekiyor.
Hükümet bundan sonra kültür ve sanat alanındaki sponsorluklar ile yatırım
ve girişimlere vergi, SSK primi, su, elektrik, doğalgaz teşviki sağlayacak.
TBMM Genel Kurulu'nda Çarşamba günü çıkarılan Kültür Yatırımları ve
Girişimlerini Teşvik Yasası ve önceki gece kabul edilen Vergi Yasası ile kültürel
alanda yapılan harcamalara çeşitli teşvikler sağlanıyor. Yerli veya yabancı
tüzel kişilerin kültürel alandaki yatırım veya girişimleri bu düzenlemelerle
desteklenecek. Uzun süredir beklenen, sanat çevrelerindeki yaygın adıyla
'sponsorluk yasası'nın kültür sanat yaşamını hareketlendirmesi
bekleniyor.
Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler
ve kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulu'nun vergi muafiyeti tanıdığı
vakıflar, bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar ile Kültür
ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenmesi uygun görülen faaliyetlerle
ilgili harcamalar ile bağış ve yardımların tamamı, gelir vergisi ve
kurumlar vergisi matrahından indirilebilecek.
Kültür merkezlerinin, her tür kültür sanat üretimine yönelik tesisin
yapımı, onarımı veya işletilmesine yönelik yatırım ve girişimlere de teşvikler
sağlanacak. Bu kapsamdaki yatırım ve girişimlere kamuya ait taşınmazlar
kiralama yoluyla tahsis edilebilecek. Burada çalıştırılacak işçilerin ücretleri
üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile SSK primlerine kimi muafiyetler
getirilirken, su, elektrik, doğalgaz giderlerinde de indirimler uygulanacak. Kültür
yatırımları, bütün teşvik yasalarındaki lehte hükümlerden
yararlanabilecek.
Projeler denetlenecek
Kültür ve Turizm Bakanlığı desteklenmesini uygun gördüğü yatırım veya
girişimlerin denetlenmesini de üstlenecek. Bakanlık denetimi istediği
takdirde gerçek veya tüzelkişilere de yaptırabilecek.
Belgeye uygun olmayan işlemlerde veya diğer mevzuata aykırılıklarda 2
milyar lirayı aşmayan para cezalarıyla önce 'hafif' yaptırımlar
uygulanacak. Ancak, bir yıl içinde dört kez para cezasını gerektiren bir
durumun tespiti halinde yetki belgesi iptal edilecek.
Yasa, sponsorlar ile kültürel yatırım ve girişimlere sağlanan bu teşviklerin
karapara aklamak isteyenlerce suiistimal edilmesi halinde herhangi bir özel
yaptırım öngörmüyor. Böyle bir suiistimalin saptanması halinde konuyla
ilgili kanun hükümleri devreye girecek.
Bu yasadan önce sponsorluk harcamaları ancak toplam gelirin yüzde 5'i oranında
gider gösterilebiliyor, bu tür yatırımlar teşviklerden yararlanamıyordu.
Yine de yasa şüpheyle karşılanıyor. Çünkü söz konusu kolaylıklardan
sadece 'kamu yararına' dernekler ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından
onaylanacak projeler yararlanabilecek. Bu da pek çok sivil toplum kuruluşunu
kapsam dışında bırakırken, bakanlığa kritik bir inisiyatif veriyor.
Yasanın kapsama alanındakiler
Ticari olmayan ulusal veya uluslararası kültür - sanat organizasyonları
Kültür, sanat, tarih, edebiyat, mimari ve kültürel mirasla ilgili veya ülke
tanıtımına yönelik görsel, işitsel veya basılı materyaller
Yazma ve nadir eserlerin korunması, elektronik ortama aktarılması ile bu
eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılması
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınmaz kültür
varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması... Taşınır kültür varlıkları
ile eserlerin bakanlık koleksiyonuna kazandırılması
Kazı çalışmaları ve yüzey araştırmaları
Yurtdışındaki taşınmaz Türk kültür varlıkları
Kültür envanterinin oluşturulması
Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro,
opera, bale ve konser salonlarının yapımı, onarımı veya modernizasyonu.
Radikal |