Tarihi
camiler Allah'a emanet
Binalar korkuluk ve asma kilitle
korunuyor. Sadece Sultanahmet güvencede. Ahşap cami sobayla ısıtılıyor.
Halı ve kilimler perişan.
Tarihi eserler hırsızlık ve yangına karşı tam anlamıyla korunmasız
durumda. Sayıştay, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün sorumluluğundaki
tarihi eserlerin korunması hakkında rapor hazırladı. Rapora göre, han ve
kervansaraylar başta olmak üzere, tarihi eserlerin büyük bir kısmında hiçbir
güvenlik önlemi bulunmuyor. Sayıştay raporunda özetle şu tespitlere yer
verildi:
Sergi ve depolardaki taşınır tarihi eserlerin güvenliği için gerekli önlem
alınmamış, elektrik kablolarının genellikle açıkta durduğu müze depolarındaki
eserler gelişigüzel üst üste yığılmış ve sadece bir kilitle koruma altına
alınmış durumda. Vakıflar Genel Müdürlüğü Ankara Bölge Müdürlüğü'nün
sergi ve depolarının bulunduğu katta, çay ocağı işletiliyor. Genel müdürlük
merkez binasında bulunan halı-kilim deposu, evrak giriş çıkış kayıtlarının
yapıldığı birimin hemen arkasında.
Anahtar müdürde
Ankara'daki müze, kütüphane ve depo kapıları kilitlendikten sonra kurşun mühürle
kapatılıp, elektronik hırsız ve yangın alarmı devreye sokuluyor. Ama
anahtarların sadece müze müdürlerinde olması, eserleri bir yangın
durumunda korumasız bırakıyor.
Camilerde bulunan bazı halı ve kilimler ya Vakıflar'ın deposuna kaldırılmakta
ya da camilerin bir köşesinde yığılı olarak tutulmakta. Genel müdürlüğe
gönderilen halıların hangilerinin tarihi değere sahip, hangilerinin sahip
olmadığı tasnif edilmemiş. Birçoğu Türk ahşap oyma ve çini sanatının
eşsiz örnekleri durumundaki minber, mihrap, kapı, pencere kanadı, çini gibi
parçalar için özel bir koruma önlemi yok.
Ahşap camide soba
Cami ve mescitlerin birçoğunda kışın ısınmak için soba kurulmakta. Özellikle
ahşap ağırlıklı camilerde bu durum yangın riski doğurmakta. Özel şahıslara
kiralanan tarihi çarşılar sadece mekanik olarak korunmakta, aydınlatma
sistemi yangın riski taşımakta.
Onarım hırsıza davetiye
Tarihi yapılarda uzun yıllar devam eden onarımlar nedeniyle binaların çevresine
kurulan iskeleler kaldırılmamakta, yapının etrafı yeterince korunmaya alınmadığından
meçhul kişiler içeriye girebilmekte. İstanbul Yeni Cami Hünkar
Mahfili'ndeki çiniler, Piyale Paşa Camisi'ndeki çini panolar bu şekilde çalındı.
Camilerin korunmasından Diyanet İşleri, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kültür
Bakanlığı, Elektrik İdaresi, valilik ve belediyeler sorumlu. Cami ve
mescitlerin güvenliği için özel güvenlik teşkilatı kurma görevi
Diyanet'e verilmiş. Özel güvenlik teşkilatına sahip tek cami durumundaki
Sultanahmet Cami'nin güvenlik teşkilatını ise cami derneği kurmuş.
Diyanet'in 600 güvenlik görevlisi alması gerekirken bu konuda hiçbir gelişme
sağlanamamış.
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nde güvenlik personelinin çoğunluğu kadınlardan
oluşmakta ve bunların da büyük bir kısmı görevleriyle ilgisiz başka
birimlerde görevli.
Sorumlu kim?
Kültür Bakanlığı'nın sorumluluğundaki müzelerin çoğunda mekanik ve
elektronik yangın alarmı, bazılarında özel güvenlik personeli ve kamera
bulunuyor. Ama camilerin güvenliği daha çok cami derneğinin görevlendirdiği
şahsın kapıdaki asma kilidi açıp kapamasıyla sağlanıyor.
Radikal |