|
Barselona Forum 2004'ün
Gecekonduları
Paris'teki Georges Pompidou Center ve Londra'daki Tate Modern, şehir
merkezindeki eskimiş binaların yenilenme sürecini başlatan müzelere iki güzel
örnek. Müzeler açısından son derece zengin olan Barselona'da, bakımsız ve
köhne sanayi bölgelerini, hem yaşamak hem de çalışmak için güzel
mekanlar haline getirmek için kültürün yepyeni bir kullanım alanı ortaya
çıkarıldı.
Kristof Kolomb'un Amerikayı gösteren meşhur heykelinin 8 mil kuzeyinde,
okyanus kıyısındaki bir bölgede, Barcelona, sergiler, pop ve klasik müzik
konserleri, dans ve tiyatro gösterileri ve benzer faaliyetleri kapsayan 141 gün
sürecek bir kültür festivaline ev sahipliği yapıyor.
400 Milyon Dolar maliyeti olan ve Mayıs ayında başlayan "Forum
2004" adlı festival, 26 Eylül'e kadar 5 milyona yakın ziyaretçi çekmeyi
planlıyor. Organizatörler, bu sürecin şehrin tümüne fayda sağlayacağını
vurguluyor.
Forumun sözcüsü Oleguer Sarsanedas, "Barselona, şehir için yapılması
gereken şeylere sebep bulma konusunda neredeyse bir yüzyıl harcadı"
diyor ve ardından açıklıyor: "1888'deki uluslararası sergi, 1929'daki
dünya fuarı, 1993'deki yaz olimpiyatları ve şimdi de Forum 2004, bize şehir
içindeki organizasyonu tamamlamak için iyi bir neden oldu."
Foruma hazırlanırken, şehrin yeni alt yapısına 3,6 Milyar Dolar
harcanarak, eski binalar ve fabrikalar yerle bir edilmiş, su şebekesi, ısınma
ve enerji istasyonları modernize edilmiş. Yeni yapılar arasında, fuar
merkezi, kongre salonu, 3 adet otel, yüksek katlı apartmanlar ve devasa bir güneş
enerjisi paneli bulunuyor. Denize doğru geniş bir yol uzatılmış ve yüzyıllık
bir süreçte ilk defa, sanayi binaları tarafından bloke edilen plaj, halkın
ulaşımına açılmış.
1992 Olimpiyatları'ndan bu yana Barselona valiliği yapan Katalonya başkanı
Pascal Maragall, yaptığı harcamaları haklı çıkarmak için açıkçası
sadece bir sanat festivalinden fazlasına ihtiyaç duymuş. Bu nedenle yeni bir
konsept oluşturarak, her dört senede bir farklı şehirlerde tekrarlanacak,
yaz boyunca devam eden kültürel ve entelektüel forum düzenlemiş.
Bay Maragall'a göre, eğlence kadar, entelektüel katkı da önemli. Bu
nedenle foruma, sürdürülebilir gelişme, kültürel farklılıklar ve barış
koşulları olmak üzere üç önemli tema hakkında bir takım görüşmelere
katılmak üzere bilim adamları, ekonomistler, yazarlar, politikacılar ve dünyanın
çeşitli yerlerinden uzmanlar davet edilmiş. "Diyalog" olarak adlandırılan
44 müzakere, UNESCO tarafından takdir edilip desteklenmiş.
Forum'un her üç konulu toplantısında Unesco'nun temaları da yer bulmuş.
"Lisanlar" adlı 24 adet ekrandan oluşan sesli ve görsel gösteride,
dünyanın %95'i tehlike altında olan 5.000 lisanına saygı için her birinden
30 saniyelik görüntü kayıtları kullanılmış. "Dünyada
Oturuyoruz" adlı sergi, çevre problemleri üzerinde yoğunlaşırken,
"Kentler, Köşeler" sergisinde, iyi bilinen köşe binaların
modelleri (Manhattan'daki Flatiron Binası da dahil) ve New York, Tokyo ve
Strasbourg gibi şehirlerin maketleri yer alıyor.
En popüler sergi olan "Xi'an Savaşçıları"nda, güzel tasarlanmış
gerçek boyutlu 10 adet ünlünün pişmiş toprak heykel figürü, büyük bir
atın yanında küçük atlar, bronz figürler de dahil 120 adet Çin'e ait
tarihi objeler ve dört atlının çektiği savaş arabasının üzerindeki göz
alıcı bronz savaşçı heykeli bulunuyor. Görünüşe göre, bu serginin yapılmasındaki
nedenini, Çinli yetkililerin heykelleri ödünç vermeye istekli olmaları oluşturuyor.
Halen müzakere ve sergilerin devam ettiği binalar, 26 Eylül'den sonra
ticari bir fonksiyon yüklenecekler. İsviçreli mimarlar Jacques Herzog ve
Pierre de Meuron tarafından tasarlanan, her kenarı 20 metre uzunluğundaki
mavi üçgen şeklindeki bir kompleks olan Forum binasında 3.200 kişilik bir
konferans salonu bulunuyor. Deniz kıyısındaki geniş kordonun üstünde bütün
çevredeki binalara enerji sağlayan 3.600 metrekarelik dev bir güneş paneli
bulunuyor.
Kordonda açık hava performansları ve kukla gösterisi için mekanlar
mevcut, sirk gösterileri için de büyük bir alan ayrılmış. Çoğu sahne
performansları ve pop konserleri açık havada gerçekleştiriliyor, fakat
Simon Rattle tarafından yönetilen Berlin Filarmoni orkestrasının sunumu da
dahil orkestra konserleri oditoryumda yapılıyor. Diğer tiyatro ve dans gösterileri
ise Barcelona'nın farklı yerlerindeki mekanlarda gerçekleştiriliyor. (Detaylı
bilgilere www.barcelona2004.org/eng/
adresinden ulaşılabilir.)
Şehrin 20 müzesinde, forumla ilgili gösteriler düzenleniyor ve bazı gösterilerde
forumun barış teması işleniyor. Picasso Müzesi'nde "Picasso: Savaş ve
Barış", Modern Kültür Merkez'inde ise "Savaşta" konusu
resimler, objeler, film gösterileri kullanılarak işleniyor ve savaş çarpışmalarındaki
acı sahneler yeniden canlandırılmaya çalışılıyor. Joan Miró Vakfı'ndaki
"Başarısızlıktaki Güzellik" adlı sergide ise sanat, hayal kırıklığının
bir ifadesi olarak ele alınıyor.
Sunulan çeşitli kültürel etkinliklerdeki başarıya rağmen, bazı
insanlar Forum 2004'ün gayrimenkul spekülasyonuna yeşil ışık yaktığı için
ve şehir gelişimi için sadece bir bahane olması dolayısıyla şikayetlerini
dile getiriyor. Forum 2004'te bir dünya fuarında bulunabilecek her şey var
fakat küçük ölçekli; bir sanat festivaline benziyor fakat daha uzun sürüyor;
entelektüel münazaralarıyla öne çıkıyor, fakat bunların bir çoğu dünya
çapındaki diğer seminerlerle aynı zemini paylaşıyor.
Forum yetkilileri, fikirlerinin dışarıda da kullanılabilir olduğunu
iddia ediyor ve üç şehrin -Japonya'da Fukuoka, Güney Afrika'da Durban ve
Meksika'da Monterrey - gelecek forum için ev sahipliği yapma konusuna ilgi gösterdiklerini
bildiriyor. Yetkililer, gelecek forumun yaz olimpiyatlarıyla bu yıl olduğu
gibi çakışmaması için 2007 yılında yapılacağını ve sonra forumun her
4 senede bir tekrar edeceğini bildiriyorlar.
Nasıl görülürse görülsün, Forum sayesinde Barselona, zenginliğini en
kuzey caddesine kadar genişletmeyi başarmış durumda. Bölgedeki emlak
fiyatları iki katından fazla değerlenmiş durumda ve bölgede fuarlar için
2010 yılı kadar uzak tarihlere kadar gün verilmeye başlanmış.
Fakat, forum bittiğinde tuhaf bir şekilde, bir takım geçici binalar sökülünce,
hiçbir kültürel kurumdan eser kalmayacak. Mr. Sarsanedas'ın dobra dobra
ortaya koyduğu gibi: "Bizler farklı bir amaç için tasarlanan bir
arsadaki gecekondularız."
New York Times - Alan Riding
Çeviren: Rabia Alga - Arkitera
|
