2004 yılı tasarım ödülleri-2
21. yüzyılın telefon kulübesi
Yaratıcısı: Zago Architecture
Kullanılacağı yer: Telefonu ve bilgisayarı olmayan insanlar
Proje: Geri dönüşümlü halka açık Telekom Merkezi
Zengin uluslar, genellikle
kullanmadıkları ancak çalışır durumdaki cep telefonlarını, modası geçmiş
bilgisayarlarını ve diğer elektronik gereçlerini Çin gibi gelişmekte olan
ülkelere gönderirler. Bu bölgelerde yaşayan insanlar, bu ürünleri birleştirip,
yeniden işe yarar hale getirebilirler. Zago Architecture istenilen bir noktaya
yerleştirilebilen, taşınabilir bir haberleşme merkezi yardımıyla küçük
yerleşim bölgelerinin dünya ile bağlantı kurmasını sağlıyor. Bu
merkezler toplama bilgisayar ve elektronik parçalarının bir araya
getirilmesiyle oluşturulur. Merkezler bir bilgisayar, bir uydu modemi, güneş
panelleri ve uydu telefonu içerir. Bu sayede birbirinden ayrı düşmüş
aileler yeniden temas kurabilirler, öğrenciler çalışmalarını
destekleyecek bilgilere erişebilirler, sağlık çalışanları güncelleştirilmiş
bilgilere
Önce içilebilir, sonra taşınabilir su
Tasarımcı: Smith Miller ve Hawkinson Architects
Kullanıldığı yer: Temiz içme suyundan yoksun yerler
Proje: Taşınabilir temiz su sistemi
Bu şişirilebilir ünite,
su-filtre istasyonu, acil durumlarda bilgi edinme ekranı ve barınak olarak
kullanılır. Dört tabakadan oluşur. En dıştaki tabaka organik ışık-saçan
diyotlar içerir; acil bilgiler için ekran vazifesi görür.
Sonraki tabaka, çok katmanlı PVC tüp, reçine, karbon fiber ve iç
lastikten oluşan bir kafestir. Bu, montaj sırasında şişirilir ve yapıya bütünlük
ve destek sağlar. Üçüncü tabaka bir ters-osmoz filtreleme sistemidir. Tuzlu
veya kirli yeraltı ve nehir suları burada filtre edilir ve tuzu ayrıştırılır.
Bu tabakadan alınan içilebilir nitelikte su son tabakaya boşalır. Burası
suyun depolandığı iç lastiktir. İç lastik dolduğu zaman boşaltılır ve
gerekirse yelek olarak giyilebilir. Sistem, ayrıca 2.000 adet su temizleme
tableti ve çeşitli musluklara uyabilen 500 adet filtre içerir.
Yeni ürünler
Genişleyebilen konteyner
Yaratıcısı: Ideo Design
Kullanılan yer: Uluslararası yardım örgütleri
Proje: Genişleyebilen, dış dünya ile haberleşebilen konteyner
Ideo tasarımcıları, ihtiyaç sahiplerine yardım paketi gönderirken,
paketin içine konulduğu kutunun da akıllı olması gerektiği düşüncesinden
hareketle, bulunduğu yeri belli etmek için sinyal gönderen ve içindekini
korumanın yanı sıra istenildiği zaman büyüyen bir konteyner geliştirdi. Böylece
ortaya genişleyebilen CARE paketi çıktı. Hafif, katlanabilir bir metal çerçeve
yapısal destek sağlarken, içi jöle dolu iç torba, kutunun içindekileri
koruyor ve sabit bir sıcaklıkta tutuyor. Paketi doldurmak için yapacağınız
tek şey çerçeveyi genişletmek, malları torbanın içine yerleştirmek ve ağzını
kapatmak. Daha sonra kutuya entegre, vakumlu bir pompadan yararlanarak torbanın
içindeki hava dışarı alınır. Yardım zincirinin bir parçası olarak
konteyner genişletilir veya küçültülür. Kablosuz, dijital ekranlı bir
etiket kutunun boşaltma talimatlarını, adresi, bar kodunu, ikonları ve çeşitli
dillerde açıklamaları içerir. Konteynerin içeriği ve gideceği yer arazide
kullanılan bir dizüstü veya PDA yardımı ile izlenebilir.
Bonsai ölçekli enerji
Yaratıcısı: Antenna Design
Kullanılan yer: Yeşile düşkün kentliler
Proje: Minik, doğal, kişiye özel enerji jeneratörü
Antenna Design'ın projesi, büyük bir aç gözlülükle tüketime yönelen
Batılılara küçük de olsa bir ders vermek için geliştirilmiş. Bu
"enerji santrali" genetik mühendislik ile yakıt hücresi
teknolojisini bir araya getirir. Kullanıcı küçük bir terrarium içinde,
genetik müdahale ile hızlı büyüyen bir ağaç yetiştirir. Birkaç hafta içinde,
kullanıcı ağacı küçük parçalara böler ve bu parçaları su ile karıştırır.
Bu karışım bir ay boyunca çürümeye bırakılır. Çürüme sırasında çıkan
metan gazı ile beslenen yakıt hücresi az miktarda elektrik üretir. Bu enerji
sözgelimi bir iPod'u çalıştırabilecek miktardadır. Tasarımcılar insanların
bu projeden şu dersi çıkartacağını umut ediyor: İnsanoğlu bir şeyden
yarar sağlamak istiyorlarsa önce özen göstermeyi sonra da sabırlı olmayı
öğrenmelidir.
Cumhuriyet - Reyhan Oksay
|