|
Tarihi gömmüşler!
İstanbul'da
tüp geçit projesinin Üsküdar ayağındaki bölümünün daha önce birçok
kez kazıldığı, ortaya çıkan binlerce yıllık tarihi eserlerin üzerinin
örtüldüğü anlaşıldı.
Avrupa ile Anadolu yakasını denizin altından tüp geçitle birbirine bağlayacak
olan Marmaray Projesi kapsamında arkeologların Üsküdar'da yaptığı kazılar
bir gerçeği ortaya çıkardı. Toprağın altındaki birçok tarihi eserin,
daha önce kanalizasyon, su, yol, elektrik, kablo gibi gerekçelerle yapılan
kazılarda tahrip edildiği belirlendi. Kazılar nedeniyle bekleyen Marmaray
Projesi'nin kaderine 3 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu
karar verecek. Kurul, izin vermezse Üsküdar Meydanı'nda kazı yapılamayacak.
Haber vermemişler
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen mayıs temelini attığı Marmaray Tüp
Geçit Projesi için öncelikle İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü'nün
kontrolünde kazı çalışmaları başlamıştı. Üsküdar'da yapılan kazılarda,
önemli buluntular çıkarıldı. Çini, anfora, kandil, sikke gibi pek çok
tarihi eserin yanı sıra M.Ö. 4. yüzyıldan son dönem Osmanlı mimarisine
kadar pek çok yapının temellerine rastlandı.
Şu anda çeşitli yerlerde 3.5 - 4 metreye kadar inildi. Ancak arkeologlar,
birçok eserin de daha önce yapılan kazılarda tahrip edildiğini bildirdi.
Arkeoloji Müzesi yetkilileri, şunları söyledi:
"Bizden önce kablo, elektrik, su, kanalizasyon, yol gibi birçok kazı
yapılmış, hepsi de mimari yapıya zarar vermiş. Daha önceden yapılan bu
kazılar sırasında Üsküdar 'kentsel SİT' olduğundan bize haber vermeyip
kendileri kazıyorlardı. Ancak 'arkeolojik SİT' olursa kazı öncesi haber
veriliyor. Yine de eser çıktığı an haber vermeleri lazımdı ama yapmamışlar.
Tarihi eserlere dikkat etmeden işlerini bitirip bırakmışlar. İlk kez
Marmaray Projesi kapsamında bize sordular."
Hazine gibi...
Ara raporda kazılarda neler bulunduğu şöyle anlatıldı: "Osmanlı
dönemi sırlı sırsız çanak çömlek parçaları, dönemi bilinmeyen anfora
parçaları, porselenler, mumluklar, kandiller, tömbekler, lüleler, Osmanlı
bezemeli çanak çömlek, 19. yüzyıl testi parçaları, sırsız grafitili çanak
çömlek parçaları, 2 adet Bizans dönemi çanak çömlek, süzgeçli kap parçaları
ve Kütahya, İznik, Çanakkale çömlekleri bulunmaktadır."
Erdoğan 'yüzyılın projesi' demişti
Erdoğan, Üsküdar'daki temel atma töreninde yaptığı konuşmada,
Marmaray'ın yüzyılın projesi olduğunu belirterek, "Medeniyetlerin kesişme
noktası olan İstanbul'da iki kıtayı birleştiren Boğaz'ın mangal kaynattığı
yerde biz temelimizi atıyoruz" demişti. Japon kredi kuruluşu JBIC'den sağlanan
finansmanla, 1.5 milyar dolara mal olması beklenen proje, 70.5 km uzunluğunda
bir banliyö hattı ile 1.3 kilometre uzunluğundaki Boğaz tüp geçişinden
oluşuyor. Saatte 70 bin yolcu taşıma kapasitesi olan sistem kapsamında çok
sayıda tünel ve yeraltı istasyonu yer alıyor ve 2006'da işletmeye alınması
planlanıyor.
Arkeologlar: Ana toprağa inemedik
Kazı çalışmalarını ve çıkan tarihi eserleri tek tek fotoğraflayıp
kaydeden arkeologlar buluntulardan çıkan sonucu ise şöyle yorumladı:
"Buluntular Üsküdar'ın ilk çağlarda Kirsopolis adlı stratejik bir
liman olduğunu gösteriyor. Mimari kalıntılar Üsküdar tarihi için önemli
ışık kaynağı. Henüz ana toprağa inemedik. Bu aylarca sürebilir. Metro inşaatıyla
ilgili değerlendirmeyi Koruma Kurulu yapıp sonucu belirler."
Kazı alanları genişletilecek
Arkeologların aylardır sürdürdükleri çalışmalarla ilgili ara
raporda, buluntulardan ve yapılan çalışmalardan söz edildikten sonra değerlendirmenin
Koruma Kurulu'nca yapılması istendi. Raporun sonuç bölümünde çalışmaların
devam ettiği belirtilerek, özellikle mimari kalıntıların bulunduğu alanların
genişletilmesi, buralarda da arkeolojik sondaj çalışmalarının yapılması
uygun görüldü.
Milliyet - Ömer Erbil
|
