|
Karadeniz'de yaşam ve mimarlık
Dünya mimarlarının 2005'teki İstanbul buluşmasına hazırlık kongresi
bu kez Trabzon'da yapıldı...
Birincisi Konya'da yapılan Türkiye Kongreleri geçtiğimiz hafta Trabzon Buluşması'yla
devam etti. 2005 - İstanbul Dünya Mimarlık Zirvesi'ne kadar beş bölgede
daha yinelenecek...
''Mimarın Kenti, Kentin Mimarı...'' 2005 yılının Temmuz ayında İstanbul'da
toplanacak 'Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) Dünya Mimarlık Kongresi' ne
ulusal hazırlık için düzenlenen Türkiye Kongreleri'nin bu afişi, geçen
hafta da Trabzon'un caddelerini ve sokaklarını kapladı....
Mimarlar Odası'nca ilki geçen haziranda Konya'da gerçekleştirilen etkinliğin
'Karadeniz Bölgesi' buluşması 27-28 Haziran 2004 günlerinde Zorlu Grand
Otel'de yapıldı... Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu 'nun da katıldığı
kongrenin ev sahipleri ise Mimarlar Odası'nın Trabzon, Giresun, Ordu ve Samsun
şubeleri oldular...
Kentler konusunda Habitat- II'den sonraki en büyük dünya forumunu oluşturan
UIA kongrelerinin İstanbul-2005 teması 'Kentler ve Mimarlık' ... 100'ü aşkın
ülkeden 8 binden fazla mimarın katılması beklenen kongreye ülkemiz mimarlarının
da 'yaşadıkları kentleri irdeleyerek' katılmalarını sağlamak üzere düzenlenen
Türkiye Kongreleri'nde, Trabzon'un teması ise 'Kıyı Kentlerinde Mimarlık ve
Yaşam' olarak belirlenmişti...
Açılış konuşmalarında ilk söz Mimarlar Odası Trabzon Şubesi Başkanı
Bekir Gerçek 'indi. Kentteki 'kıyı yaşamının' özellikle sahil yolu
uygulamasıyla yok edildiğini vurgulayan Gerçek, 4 bin yıllık kale ve sit
alanı üzerinden geçirilen 'tanjant yolu viyadükü' ile de tarihi dokunun
otomobile kurban edildiğini anlattı.
Trabzon Belediye Başkanı M. Volkan Canalioğlu 'nun üzerinde durduğu
sorun ise kentin geneldeki 'denize küskün' yapılanmasıydı. Caddelerinin düzeninden
yapılaşma karakterine kadar Karadeniz'le ilişkisi kurulmadan büyüyen
Trabzon'da, ''kıyı dolgularının da kent yaşamını denizden tümüyle
kopardığını'' vurguladı.
Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz 'ın özellikle
yeni yasayla birlikte genişleyen sınırlar içerisindeki 'metropolitan
planlamanın' önemine değindiği konuşmasından sonra kongreye önemli destek
de veren Vali Vekili Erdoğan Aygenç şu saptamayı yaptı; ''Yanlış kentleşmeyle
özgün mimarimiz deforme olmuş, ev ve işyerlerimiz kare ve dikdörtgen şekillere
bürünmüştür. Demek ki şehircilikte mimari açıdan bir sorun vardır.''
Güz cücükleri gibiyiz...
Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu da ülkemiz kentleri ile mimarlık
tarihi arasındaki bağlara dikkat çektiği konuşmasında, 2005 yılındaki dünya
buluşmasında onurlu bir ev sahipliği için de bu mesleğin ve sanatın saygınlığını
yeniden bilince çıkartmak gerektiğini belirtti... Kendisinin de mimar olmayı
çok arzu ettiğini söyleyen Mumcu, kentlerdeki yoğun ve kimliksiz yapılaşmadan
bunalan insanları, memleketi olan Yalvaç yöresinden bir deyimle, birbirlerine
sokulmuş 'güz cücükleri' ne (güz civcivleri) benzetti.
2005-İstanbul Kongresi hakkındaki genel bilgilendirmenin Süha Özkan tarafından
yapıldığı Trabzon buluşmasının tematik sunuşunu da KTÜ Öğretim Üyesi
Prof.Dr. Şengül Öymen Gür üstlenmişti. Mimarlık ve kent arasındaki ilişkinin,
'zamanın ve mekânın birlikteliğini' içerdiğini belirten Gür'ün, bu iç içeliğin
ayrışmaya başlamasıyla kentlerde bunalım yaşandığını anlatması
etkileyiciydi...
Mimarlar Odası'nın Samsun'a bakışını Ali İhsan Aka 'nın, Ordu'ya bakışını
Oktay Topçuoğlu 'nun, Giresun'a bakışını Hüseyin Karabörk 'ün Trabzon'a
bakışını da Prof. Dr. Cengiz Eruzun 'un anlattıkları kongrede Prof. Dr.
Emre Aysu 'nun yönettiği diğer bir oturum da bildirilere ayrılmıştı.
Samsun'da mimarlığı Haluk Gürkan , Ordu'da Prof. Dr. Hüseyin Kaptan ,
Trabzon'da da Prof. Dr. Şinasi Aydemir yorumladılar...
Kongrenin, Mimarlar Odası bahçesinde yapılan 'forum' bölümüne de
belediye başkanları ile Türkiye Kongreleri Tematik Danışma Kurulu üyeleri
katıldılar.
Trabzon Belediye Başkanı M. Volkan Canalioğlu 'nun ''Ortahisar evlerini
kurtarmak'' niyeti, Akçaabat Belediye Başkanı Şefik Türkmen 'in
'Ortamahalle'nin yaşatılması' hedefi, Samsun Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz
'ın da kentteki tarihi bir evi Mimarlar Odası'na verme sözü, yerel yöneticilerin
kültürel mirasa duydukları ilginin kanıtlarıydı... Foruma katılanlardan
'Arhavi Platformu' adına söz alan Hasan Özkazanç 'ın kıyı yoluna karşı
başlattıkları direnişi anlatması ve Arhavi-Ardeşen-Fındıklı ilçelerinin
bu direnişte güç birliğine gittiklerini belirtmesi alkışlarla karşılandı.
Ardından Doç. Dr. Deniz İncedayı , Prof. Dr. Yıldırım Yavuz , Prof. Dr.
Zekai Görgülü ile Prof. Dr Ataman Demir de bu konuşmaların Türkiye
Kongreleri hedefleri doğrultusunda değerlendirmelerini yaptılar.
Türkiye Kongreleri Karadeniz Bölgesi buluşmasının ikinci gününde
Ayasofya'da toplanılarak, Prof. Dr. Gülsün Sağlamer 'in geçmişten bu yana
'Karadeniz evleri' ni konu alan söyleşisi dinlendi. Ardından Akçaabat'a geçen
katılımcılar, geleneksel evleri ve eski dokusuyla yaşamakta olan
Ortamahalle'yi inceledikten sonra, Giresun yolunu tuttular.
Giresun kalesinde...
Giresun Kalesi'nde yapılan forumda, Vali Vekili Muammer Aksoy kentin kültürel
dokusu ile doğal yapısı arasındaki uyumun yeniden kazanılması gerektiğini
belirtti. Mimarlar Odası Şube Başkanı Gürbay Yüksel , Giresun'da da yaşanan
kimlik tahribatı sürecinde Tarihi Kentler Birliği'ne üye olmanın umutları
tazelediğini anlatırken, Belediye Başkanı Hurşit Yüksel de bu toplantının
imar konusunda kendilerine çok şey öğrettiğini söyledi.
Forumda kentin geçmişi ve güncel sorunları hakkında bilgiler veren Öğr.
Üy. Gazanfer İltar 'dan sonra, son söz Prof. Dr. Hüseyin Kaptan 'ındı.
Giresun'un her yönüyle bir 'âşıklar kenti' olduğunu belirten Kaptan, böylesi
bir özelliğin şehircilik ve mimarlık için de temel alınması gerektiğini
söyledi...
Türkiye Kongreleri'nin Trabzon buluşmasındaki tüm değerlendirmeler, sonuç
bildirgesi olarak da yayımlanacak ve 2005 Temmuzu'ndaki uluslararası forumda
ülkemiz tezlerine ışık tutacak. Bundan sonra 5 kentte daha yinelenecek olan
Türkiye Kongreleri'nin gelecek buluşması ise 22-23 Ekim 2004 tarihlerinde
Mimarlar Odası İzmir, Çanakkale, Balıkesir ve Denizli şubelerinin ev
sahipliğinde İzmir'de yapılacak....
Cumhuriyet - Oktay Ekinci
|
