|
Sayfaların
hışırtısı
Bahçeye çıkar çıkmaz ıhlamur ağacı. Yemyeşil ama kokusuz. Az ötede
lavanta çiçekleri. Kupkuru ama mis kokuyorlar. Yemek sessizce yeniyor. En
sonundaki dondurmalı kek bir lezzet şahikası. Dört bir yanda sarı-kahverengi
taze karanfiller. Nereden bakılsa çamlar, adalar ve deniz. Heybeli'nin
tepesinde eylül sessizliği.
Heybeli'deki kütüphane 150 yıl önce kurulmuş. Ortodoks ruhban okulunun içinde.
Aya Triada (Teslis yani Baba, Oğul Ve Ruhül Kudüs) Manastırı'nın içinde.
O zamandan beri çok vartalar atlatmış. 'Büyük Kilise Kütüphanesi' adıyla
da biliniyor. Taş binanın hemen yanında dört çanlı bir kule de dururmuş.
1894 depremi her şeyi silip süpürmüş. O arada kütüphaneyi de.
Sonra manastır yeniden inşa edilince bodrum katına taşınmış. O gün
bugündür aynı yerinde. On binlerce kitap ve yüzlerce elyazması tek tük
gelen okurları bekliyor. Tertemiz, tertipli ve ıssız. Elyazmaları arasında
1000'li yılların ortasına İmparatoriçe Katerina'ya (Komnen) dek uzananlar
var. Bu müstesna tepe daha 800'lerin sonunda, Patrik Fotios devrinden itibaren
bir manastıra evsahipliği yapmış. Bir başka Bizans İmparatoriçesi,
Augusta, burayı yazlık olarak kullanmış.
İlahiyatçılar, müzikologlar ve tabii tarihçiler için gizli bir cennet.
Umulmadık nadide parçalar keşfetmek için bire bir. Tabii eski ve yeni Elence
bilen için bir sefa yolculuğu da olabilir.
Kitaplar arasında bir kısa tur da ben yaptım. Görülmemiş nezakette bir
evsahipliğiyle karşılandım. Kütüphanenin 4 kocaman ciltlik kataloğuna göz
gezdirdim. Az sayıda kitabı elime alıp sayfalarını çevirdim, üstünkörü
okudum. Kimileri sahiden ender bulunur Parçalar. Ege'nin eski kentlerini, Efes'i,
Milet'i vb. anlatan 1911 Baskılı Küçük Asya'nın Ölü Kentleri bir tanesi.
Şarl Akçalıyan imzalı, 1860'ta İzmir'de basılmış Bilgeliğin Işığı
minicik bir deneme. Ebul Kasım'ın, 1001 Gece Masalları ile yarışabilecek güzellikteki,
Krallar Kitabı çift dildeki 1845 baskısıyla göz kamaştırıyor...
Ruhban Okulu öğrencilerine kavuşursa kütüphane de bir başka olacak.
Yine sessiz olacak ama daha fazla sayfa hışırtısı duyulacak.
Heybeli'deki kütüphaneye gitmeden bir gün önce Weimar'da ünlü Goethe Kütüphanesi'ndeki yangın haberi geldi. Tam 30.000 değerli kitap yandı. Bir
o kadarı da sudan, isten hasar gördü. Düşes Anna Amalia'nın 17. yüzyıl
sonundaki rokoko kütüphanesini dünya tanıyor. Bir ara Goethe'nin eviydi. En
değerli Faust koleksiyonu orada. Nietzsche kütüphanesinin büyük bölümü
de. Yangın sırasında kurulan insan zinciri sayesinde tam 120.000 kitap kurtarılmış.
Biçare kütüphanelerimizdeki boynu bükük el yazmaları? Onları
kurtaracak bir insan zinciri de yok. Belki belki, değişmez Godot'muz haline
gelen AB üyeliği?
Radikal -Serhan Ada
|
