|
Paşalar duymasın!
|
Fotoğraf: Kadir Yıldırım
|
Dönemin Kastamonu Valisi Sırrı Paşa'nın
girişimleriyle başlayan liman inşaatı, 1882'den beri her yıl birkaç
taş eklenerek sürüyor!
Temelini Osmanlı paşalarının attığı İnebolu
Limanı'nın bahtı kara çıktı. 122 yıldır süren liman inşaatı, ödeneksizlikten
bitirilemiyor. |
İnebolu'da temeli 1882 yılında atılan liman 122 yıldır, ödeneksizlik yüzünden
tamamlanamadı.
Kastamonu Valisi Sırrı Paşa, yolcuların vapurlara binişlerinde, yük
naklinde büyük sıkıntılar yaşandığını görüp İnebolu'ya bir liman
yapılması için Osmanlı hükümetine başvurdu. Bu istek üzerine 1882 yılında
liman inşaatına başlandı. Gerekli malzemeler İstanbul'dan gönderildi. İnşaatla
yakından ilgilenen Sırrı Paşa, görevden ayrılırken de halefi Abdurrahman
Paşa'ya, "Size yetim bir evlat bırakıyorum. En büyük ricam ikmaline
inayetinizdir" diyerek inşaatın tamamlanmasını diledi.
Abdurrahman Paşa da inşaatın devamı için yoğun çaba gösterdi. Ancak
yedi yıl içinde sadece 133 metrelik kısım bitirilebildi. Abdurrahman Paşa'nın
görevden ayrılmasından sonra inşaat ilerlemedi. İnebolu halkı 1911 yılında
bir miting düzenleyerek inşaatın durmasını protesto etti.
1912 yılında liman inşaatı için 10 bin lira ödenek ayrıldı. Ancak
araya Balkan ve 1. Dünya Savaşları girdi. Milli Mücadele yıllarında
denizyoluyla gelen binlerce ton silah ve cephane de İnebolu'ya getirilip
Kastamonu üzerinden Batı Cephesi'ne taşındı. Ancak silah yüklü gemilerin
boşaltılması sırasında azgın dalgalar yüzünden büyük sıkıntı yaşandı.
1926'da mevcut mendirek deniz tahribatına uğrayıp yıkıldı.
1927'de inşaat için 100 bin lira ödenek ayrıldı, ancak müteahhit işe
başlamadı. Nihayet liman inşaatı 1928'de 104 bin lira keşif bedel üzerinden
ihaleye çıkarıldı. 1929'da bütçeye 500 bin lira ödenek konup yılda 100
bin lira harcanması şart koşuldu. Buna rağmen çalışmalar ilerlemedi.
Uzun bir aradan sonra 1945'te 750 bin lira, 1946'da da 3 milyon lira ödenek
ayrıldı. İnebolular bu karara çok sevinerek, Şükrü Saracoğlu hükümetine
minnet telgrafı çekti. Liman, 18 Nisan 1946'da Arı şirketine ihale edildi.
1946 Mayısı'nda başlayan inşaatta 400 işçi ve 60 kamyon çalıştı. Ancak
şirket daha sonra işi tasfiye etti.
İnönü İnebolu'ya gidip azarladı
İsmet İnönü 1949'da İnebolu'ya giderek gecikmeler dolayısıyla yetkilileri
azarladı.
Liman için 1953'te 8 milyon lira ödenek ayrıldı. 1946'dan 1975'e kadar 590
metre ana mendirek, 300 metre tali mendirek, 90 metre rıhtım, 100 metre balıkçı
rıhtımı yapıldı. 1975'te 37 milyon 733 bin lira keşif bedelle ana mendirek
920 metreye çıkartıldı, iki balıkçı rıhtımı yapıldı. 1980 fiyatlarıyla
30 milyon lira keşif bedelle ana mendirek duvarı ve fener kulesi inşa edildi.
1985'te 109 milyon lira keşif bedelle çekek yeri yapımı ile balıkçı barınağı
ve saha betonlaması yapıldı.
Yılda bir buçuk-iki ay çalışma
1993'te de 17 milyar lira keşif bedelli liman kapasite artırımı inşaatı başladı.
Sonraki yıllarda İnebolu Limanı'nın genişletilmesi için yeni bir proje hazırlandı.
Buna göre ana mendireğin 320 metre daha uzatılması ve kıyı şeridinde
antrepolar ve vinçlerin yer alacağı rıhtım planlandı. Projenin değeri
1997 birim fiyatlarıyla 3.5 trilyon lira olarak belirlendi. 1997'den bu yana
Heseka İnşaat tarafından sürdürülen çalışmalar, ödeneklerin her yıl
yetersiz miktarlarda çıkması nedeniyle tamamlanamıyor. Bu yıl yaklaşık
1.5 trilyon lira ödeneği olan İnebolu Limanı inşaatında çalışmalar yılda
bir buçuk-iki ay sürüyor.
Radikal - Kadir Yıldırım
|
