|
Mimarın kenti, kentin mimarı...
Mimarlar Odası, Türkiye'de örgütlü olduğu diğer yerlerde olduğu gibi
İzmir'de de 50. kuruluş yıldönümünü kutluyor. Geçen cuma günü
kentimizin seçkin bilim insanlarından Özen Eyüce'nin rehberliğinde bir gezi
vardı. Mimarlar Odası İzmir Şubesi'nin bu yılki önemli 'işlerinden' biri
olarak gördüğümüz İzmir Kent Merkezi Mimarlık Haritası'nda da yer alan
önemli eserlerin tanıtıldığı bir turdu bu...
İzmir'in kültürel ve mimari kimliğinin sahip olduğu birikimi gözler önüne
sermek ve sunmak üzere Mimarlar Odası İzmir Şubesi'nin, İzmir Büyükşehir
Belediyesi ile birlikte hazırlamış olduğu 'İzmir Kent Merkezi Mimarlık
Haritası 10 bin tane basılmış ve dağıtılıyor. İzmir'in sahip olduğu
5000 yıllık mimari ve kültürel mirası yansıtan 89 adet yapı ve yerleşmenin,
Alsancak Limanı'ndan Konak Meydanı'na kadar olan İzmir Kent Merkezi'ndeki
konumlarını, mimarlarını ve yapım yıllarına dair künye bilgilerini içeren
harita, arka yüzünde Türkçe ve İngilizce olmak üzere İzmir'in kentsel
tarihini de barındırıyor. Çalışma, İzmir mimarlığının ve İzmirli
mimarların Türkiye mimarlığı içindeki konumlarını belli etmenin yanında
İzmir'de kent belleğinin oluşturulması yönünde yapılan 'ilk' lerden
biri... 'İzmir Kent Merkezi Mimarlık Haritası'nda yer alan yapılar, oluşturulan
bilim kurulu tarafından, seçilmiş... Mimari eserleri içeren bir sergi de
Birinci Kordon'da açılmış durumda. Kentinizi seviyorsanız ve daha iyi tanımak
istiyorsanız bu haritadan edinin ve bu sergiyi de kaçırmayın derim. İzmir'deki
zengin modern mimarlık birikimini de belgelemeyi amaçlayan haritanın, İzmir'e
gelen yerli ve yabancı konuklara, Universiade 2005 İzmir - Dünya Üniversite
Oyunları ve UIA 2005 İstanbul - Dünya Mimarlık Kongresi katılımcılarına
dağıtılması öngörülüyor. Örneğin bu işlere meraklı bir insan olarak
bendeniz, halen İzmir Ticaret Borsası yanında bulunan ve halen TEB tarafından
kullanılan binanın ünlü mimar Mongeri'ye ait olduğunu bilmiyordum. Özen Eyüce
'O sizin bildiğiniz Mongeri, Fevzipaşa Bulvarı'nın girişinde ve uzun yıllar
Osmanlı Bankası olarak kullanılan binayı yapmış. TEB binasını yapan ise
Mongeri ailesinden biri ama o ünlü Mongeri değil' diyerek de bilgilerimizi düzeltti.
Tarihi Kentlerde Büyüme ve Mimarlık
Önümüzdeki hafta sonu İzmir'de 'Mimarın Kenti-Kentin Mimarı' b aşlıklı
bir kongre toplanıyor. Mimarlar Odası'nın 2005 yılı Temmuz ayında İstanbul'da
ev sahipliği yapacağı Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) Dünya Mimarlık
Kongresi'nin ana teması olan 'Kentler ve Mimarlık' konusunda ülkemiz gerçeklerine
bağlı değerlendirmelerin yurt düzeyinde de gündeme getirilmesi amacıyla düzenlenen
Türkiye Kongreleri'nin üçüncüsü 22-23 Ekim'de İzmir'de düzenlenecek. İzmir'in
yanı sıra Balıkesir, Çanakkale ve Denizli'nin de ev sahibi olacağı
etkinlikte tarihi kentlerin büyümesinde karşılaşılan sorunlar tartışılacak.
İlk toplantı Konya'da yapılmıştı ve biz de o toplantının sonuç
bildirgesini arşivimize yerleştirmiştik. Bu kongre öncesinde o bildiriden
iki paragrafı paylaşmak isteriz sizinle... İzmir için de pek geçerli olduğunu
düşündüğümüz satırlar bunlar:
Her biri dünyanın en eski insan yerleşimlerinin birikimlerini taşıyan
kentlerimiz, tarihsel kimliklerinin yeterince gözetilmediği, imar haklarının
artırılması adına kendini sürekli yenileyen bir 'yapılaşma baskısı ve
kuşatması' altındadır. Özellikle 1950'lerden sonra artarak devam eden bu sürecin,
'kentsel kimliğin öncelikli betimleyicilerinden biri olan anıtsal yapılar'
üzerinde yarattığı temel olumsuzluk ise, bu değerlerin kent üzerindeki kültürel
ve simgesel etkilerinin giderek yok olmasıdır. Özellikle anıtsal yapılarla
bezeli tarihsel başkentlerimizdeki yeni mimari çevrenin oluşumunda, bu yapıların
kent kimliği üzerindeki katkılarını zayıflatmayacak ve 'tarihle yarışmayan'
bir çağdaş kent görünümünün sağlanması ivedi önem taşımaktadır.
Çünkü sadece imar rantı ürünü olan 'kule'lerin bile kent içerisindeki özensiz
konumları giderek yaygınlaşmaktadır.
Akşam - A. Nedim Atilla
|
