|
"Kendime bir ev
yapmaya vaktim yok"
 Assos'taki köy evi B2, dünyanın
en prestijli mimarlık ödüllerinden 2004 Ağa Han Ödülü'nü aldı. Evin
mimarı Han Tümertekin "Birçok projeye imza attım ama kendime bir ev
yapmadım henüz. Kirada yaşıyorum" diyor.
Her ne kadar uzaktan kutu gibi görünse de B2 evi yeryüzündeki bütün
mimarların gözünü diktiği en prestijli ödülü kazandı. Üç yılda bir
verilen ve 378 aday arasında 7 proje ile birlikte Ağa Han Ödülü'ne değer görülen
B2, Çanakkale'de, Assos'un Büyükhusun köyünde bulunuyor. Sahipleri Bilsar
Tekstil'in sahibi iki kardeş Selman ve Süha Bilal. B2 her ne kadar iki oda bir
salondan oluşan kendi halinde betonarme-taş ev olsa da Büyük Jüri'nin dediği
gibi "Kendini fark ettirmiyor, hissettiriyor". Mimar Han Tümertekin
B2 evi ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
Ödül almanızı sağlayan üç özellik neydi size göre?
B2 evi basit, karmaşık duygular yaratan ve içten bir ev. Yerli taş ustalarından
örnek olarak bana birkaç tane taş duvar örmelerini istedim. Köyde çok iyi
taş duvarlar olmasına rağmen çok kötü yaptılar. Bir İstanbulluya beğendirmek
istedikleri için yapmışlardı bunu. Oysa ben onlardan bildikleri işi
yapmalarını istemiştim. Sonra istediğimi yaptılar. Bina bittiğinde kalfa
"Ben 30 yıldır yaptığım işi yaptım ama bu bambaşka bir bina
oldu" dedi. Uygulamak istediğim buydu.
"Ödül almadan önce prova yaptık, bu yüzden elim ayağıma
dolanmadı"
Ödül alacağınızı tahmin ettiniz mi?
Şaşırtıcı değildi. Ama itiraf etmeliyim ki farklı düzeydeki kişiler
tarafından görülmüş olması insanın gururunu okşuyor.
Bu ödül nasıl veriliyor?
Üç yılda bir veriliyor bu ödül. Her ülkede belli sayıda seçici var.
Onlar sizin haberiniz olmadan İsviçre'deki ödül merkezine yapıları öneriyorlar.
Her dönem 1200 civarında yapı oluyor. Bunlar ön elemeden geçiyor, bu sayı
yaklaşık 400'e düşüyor. Jüri üyeleri bu sayıyı 27'ye düşürüyor.
Fotoğrafçı ve bir raportör bu yapıları yerinde görüyor. Örneğin B2 için
Ammanlı genç bir mimar burada iki gün kaldı. Taş ustasından köylülere
kadar herkesle görüştü. 9 kişilik büyük jüri günler süren oturumlarla
karar verdi ve 7 yapıyı ödüllendirdi.
Para ödülü 500 bin dolarmış* galiba?
Bu hayatımı etkileyecek bir tutar değil.
Sanki bu ödül sizde sıfır heyecan yaratmış gibi.
Soğukkanlı biriyim. Ama orada kuşkusuz heyecan vardı. Hindistan'daki ödül
töreninden bir gün önce prova yaptık. Bu yüzden orada elim ayağıma
dolanmadı. Ama elbette orada sabah yatağımdan kalktığımdaki gibi adım
atamadım.
B2 ne ifade ediyor size şu an. Yapılmış bitmiş bir eser mi, yoksa çocuğunuz
gibi mi görüyorsunuz?
Bunu değerli kılan temelde emektir. Böyle bakılınca bütün yapılar bu
ilgiyi hak eder. Ama B2'nin şöyle bir farkı var: Bütün tasarımcı özelliklerimi
tamamiyle sergileyebilme olanağı bulduğum yapılardan biri bu. Yine de bana bıraksanız
B2 evinin birçok yerini hâlâ yerden yere vurabilirim. Her tasarım benim için
böyle. Ben erdim demiyorum.
Kendinize bir ev yapmışsınızdır. Sizin eviniz nasıl?
B2 evi gibi birçok projeye imza attım ama kendime ait bir ev yapmadım henüz.
Kirada yaşıyorum. Kendi evimi yapacak kadar vakit bulamıyorum.
Kendinize nasıl bir ev yapardınız?
Elbette saray istemiyorum. Ama hayalimde hiçbir ev yok. Hayallerim bir problem
karşısında harekete geçer. Uygun bir yer bulduğumda satın alıp yapmayı düşünüyorum.
"Uzaktan kutu gibi görünüyor"
"B2'ye uzaktan baktığınızda küçük bir kutu gibi görünüyor. Bina
bir anda çok kapanabilen bir kutu, bir anda da çok kademeli şekilde açılabilen
bir yapıya sahip.Yapının bir an içindesiniz, bir an dışında gibi
hissediyorsunuz. Bahçede bir tür sundurmanın altında duruyorsunuz, gözünüz
önce yapının içini, ondan sonra yapının denize bakan tarafına yönelmişse
yamaçları ve Ege Denizi'ni görüyor."
B2 evinin sahibi Selman ve Süha Bilal
 "İki kardeşiz ve soyadımız
Bilal'in baş harflerini koyduk. Ortaya B2 çıktı"
B2 evini neden yaptırdınız?
Süha Bilal: Çok yoğun tempoda çalışıyoruz, çok seyahat ediyoruz. Hafta
sonlarını değerlendirebileceğimiz, İstanbul dışında bir evimizin olmasını
istedik. Daha doğa içinde, daha kısa sürede ulaşabileceğimiz, sessiz bir
yer olsun istedik. Amaç eğlenmek değil, dinlenmekti. Daha önce Han Tümertekin'e
iki ev, iki mağaza yaptırmıştık. Birbirimizi çok iyi tanıyorduk ve bu
projede de onunla çalışmak istedik.
Selman B.: Bizim kaçmamız için planlanmış bir ev burası. B2 kaçış
evi bizim için. Küçük olmasını, bakım gerektirmeyen bir ev olmasını
istedik. İçinde gereksiz hiçbir şeyin olmamasını istedik.
"Köylüler oraya bir Japon evi yapıldığını düşünmüş"
Neler var içinde?
Süha B.: Bir koltuk, bir sandalye, iki lamba, küçük bir mutfak, otel odalarındaki
gibi iki dümdüz yatak var.
Selman B.: Gerçekten evin içinde bir şey yok. Ama bu küçük evde iki
banyo, üç tane tuvalet var. Alt katta bir büyük salon, üst katta iki küçük
odası var. İkisinin de özelliği yok. Çok güzel bir deniz manzarası, bir
terası ve arkada küçük bir bahçesi var.
B2 evi o köye göre aykırı bir yapı olarak mı görüldü?
Selman B.: Ev gerçekten köyde bir şaşkınlık yarattı. Şeklinden dolayı
onlar ne olduğunu pek anlamadılar. Sonunda orada bir Japon evinin yapıldığına
karar vermişler.
Süha B.: Köylülerle çok iyi diyaloğumuz var. Ne zaman gitsek bahçelerinden
domates, biber getirip bize veriyorlar.
Ağa Han Ödülü'nü kazandığınızı duyunca şaşırdınız mı?
Selman B.: Evin aday gösterildiğini duyunca kesinlikle ödül alır diye düşündük.
Bizim için sürpriz olmadı. Zaten jüri de tören sırasında bize en kolay
karar verdikleri evin B2 olduğunu söyledi.
Milliyet - Özkan
Güven * 7 projeye verilen
ödüllerin toplamı 500.000 Dolar'dır. |
