22 Aralık 2004 Çarşamba
Ana Sayfa > Haberler

G-MALL Kültür ve Alışveriş Merkezi Yangını: Kaçak Yapılaşma ve Kamusal Mekanların İç Organizasyonu

Kaçak yapılaşma sorunu ve kamunun toplu halde kullandığı mekanların iç planlanmasında ve dekorasyonunda yapılan hataların yaratabileceği riskler, Dolmabahçe G-MALL Kültür ve Alışveriş Merkezi’nde çıkan yangında tekrar gözler önüne serildi.

Maçka Demokrasi Parkı’na yasalarla çelişen bir şekilde yapılandırılan Dolmabahçe G-MALL Kültür ve Alışveriş Merkezi’nde gösterime giren bir filmin galasında dekorların ateş almasıyla başlayan ve şans eseri can kaybına yol açmayan yangına karşı önlem alınmamış olması, yangının çıkışının ve taıdığı risklerin şans eseri olmadığını ispatlıyor.

Böyle bir felaket olayının iki ayrı problemi aynı anda barındırması, mimari ürünlerin ve kentin kullanıcılarıyla üreticilerini olanları ve olabilecekleri düşünmeye çağırmaktadır.

Dolmabahçe G-MALL Kültür ve Alışveriş Merkezi’nde çıkan yangından sonra Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nin birbirine zincirleme bağlı bu problemelere duyarlı davranarak yaptığı basın açıklaması olayın içerdiği problemleri bütün açılardan ele alması, sadece olanlara değil olası felaketlere ışık tutmasıyla da öznem kazanıyor:

"İnsana, doğaya, tarihe, kültüre, bilim ve tekniğe saygısız bir yapılaşma anlayışının sonucu, bir facianın eşiğinden daha dönüldü…

2005 yılına girerken; Avrupa Birliği’ne kabul edilme telaşı içindeki ülkemiz yönetimleri tarafından, “Yeni Dünya Kenti” olarak dünyaya pazarlanmaya çalışılan Dünya Mirası İstanbul’un vitrini haline getirilip adı bile “Kongre Vadisi” olarak değiştirilen “Dolmabahçe Vadisi”, bu kez de park alanına nasıl kondurulduğu belli olmayan bir kaçak yapıdan yükselen siyah dumanlarla gündemimize girdi.

İnsana, doğaya, kültüre, tarihe, bilim ve tekniğe dair tüm değerlerin siyasal ya da ekonomik rant ve gösteriş uğruna terk edildiği, kamusal görevlerini, toplumsal çıkarlardan yana teknik, bilimsel ve yasal kurallara uygun olarak yerine getirmek yerine, iş bitirici yöntemleri başarı sayan yönetim anlayışlarının ürünü olan bir kaçak yapı daha, İstanbul’un en önemli ve tarihi park alanlarından biri olan “Maçka Demokrasi Parkı”nı yok etmekle kalmayıp onu kullanan insanları da yok edecekti.

Yanıtlanması gereken sorular :

• 1/1000’lik ve 1/5000’lik planlara da “Maçka Demokrasi Parkı” olarak işlenmiş bulunan, İstanbul’un bu en önemli park alanında, çevresel değerlere, şehircilik bilimine ve ilgili yasalara aykırı olarak 8 sinema salonunu, bir alışveriş merkezini sergi salonlarını içeren bu yapıya, kimler tarafından, hangi koşullarda ve nasıl izin verilmiştir?

• 26 Kasım 2003 yılında “Maçka’ya Dev Bir Alışveriş, Kültür ve Sanat Merkezi Açıldı” sevinci ve telaşı ile açılış kokteyline katılan toplumumuzun seçkin ve aydın insanları “Bu bina bu park ve sit alanına nasıl yapılabildiğini ve yerinin uygun olup olmadığını” sorgulamışlar mıdır?

• Depremini bekleyen ve en azından 5 yıldır “güvenlik” konusunda oldukça bilinçlenmiş olduğunu düşündüğümüz toplum kesimine hizmet sunan alışveriş merkezi, sergi salonu ve toplu kullanışları içeren bir yapıda özelikle sinema salonunda nasıl olur da yeterince panik kaçışı bulunmaz ya da bu kaçışlar kapalı tutulur?

• Toplu kullanışlara ait yapılarda mutlaka bulunması gereken yangın ve dumandan etkilenme riskine karşı alınacak tedbirlere neden uyulmamıştır? Salon boşaltıldıktan sonra dahi dumanın mekândan tahliye edilememesinin bugünkü teknolojinin ve yapım sistemlerinin ulaştığı düzey göz önüne alındığında yapısal gerekçesi olabilir mi?

• Çok değerli bir gencimizi bir dekor kazasında kaybetmemizin üzerinden çok az bir zaman geçmişken; tasarım, uygulama ve malzeme bilgisi eğitimi almış meslek insanları tarafından yerine getirilmiş olması gereken toplu kullanışlara ait iç mekân düzenlemesinde böyle bir hataya düşülmesinin haklı gerekçesi olabilir mi?

• Sorunu sadece sahne dekorundaki hatalara bağlayarak sorumluluk zincirinin diğer asli unsurları olan “kaçak yapıya izin veren Şişli Belediyesi, kaçak yapı tasarımı ve uygulaması, mekan dekorasyonu ve işletmesi”ni içersine alan bir sorumluluk zincirini görmezden gelebilir miyiz?

• Sinema salonlarından rüsum alma işini çok iyi organize eden yerel yönetim, yurttaşlarımızın can güvenliğinin sağlanması bakımından işletme kurallarına uyulup uyulmadığı ve yangın güvenliğinin olup olmadığının denetimini yapamaz mı?

• G-Mall Sineması yangını aynı zamanda diğer sinemalarda da benzer tehlikelerin olabileceği endişesini yaratmıştır. Bu nedenle toplu kullanım mekanları yangın güvenliğinin sağlanması ile ilgili yönetmeliğin eksikliklerinin giderilmesi ve genel bir denetim çalışmasının yapılması gerekmez mi?

• Ülkemizin doğal, kültürel ve tarihsel değerlerini kısa vadeli ekonomik ve siyasal çıkarlar uğruna talan etmeyi “başarılı iş yapabilme yeteneği olarak” gören anlayışların ürünü olan “ben yaptım oldu-bitti”ler karşısında susmanın her türlü değeri tüketen bu çarkın bir gün daha büyük tehlikelere neden olacağının toplum olarak ne kadar farkındayız?

Sorularımızı daha fazla çoğaltmamız mümkün. Bu çerçevede yetkililerin kamuoyuna açıklama yapmasını ve sorumluların hesap vermesini istiyoruz !

“Afet ve giderek cinnet toplumu” olmaya başladığımız günümüzde artık bazı adımların atılması zorunlu hale gelmiştir; İnönü Stadyumu’nda işlenen cinayet ve genel olarak bütün futbol sahalarındaki şiddetin yurttaşlarımızı spordan soğutmaya başladığı bir ortamın yaşandığı koşullara benzer bir şekilde; kültüre önem vermeyen politikaların sonucu kültür mekanlarına zaten az olan ilginin, sinema yangını ile daha da azalması tehlikesi vardır. Bu nedenlerle yurttaşlarımızın can güvenliğinin sağlanması, kültürel ortamın yaratılması ve desteklenmesi bakımından sinema salonları ve toplu kullanım alanlarının güvenlikli bir ortama kavuşturulması yönünde ivedi olarak çalışmalar yapılması için tüm sorumluları göreve davet ediyoruz! "
Arkitera