|
Ürküten uyarı
ABD'nin en yetkili uzmanı "Asya depremi sonrası
kırık Batı'ya ilerliyor" dedi.
ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi USGS'nin baş bilim
danışmanı Dr. David Applegate uyardı: "Kırık, Asya'dan Batı'ya doğru ilerliyor."
"İSTANBUL'DAKİ risk Asya depremi öncesiyle aynı. Uyarı sisteminiz iyi ama sadece
birkaç dakika kazandırır. Güçlü binalar yapın."
ABD'den korkutan uyarı
Deprem araştırma merkezi USGS'in baş danışmanı Dr. Applegate, Türkiye'nin
daha iyi uyarı sistemine sahip olduğunu söyledi ve uyardı: Endonezya depremi
sonrası oluşan yırtık Batı'ya doğru ilerliyor.
Güney Asya'da meydana gelen deprem sonrası en çok bu
soru konuşuldu: Acaba Türkiye'yi de etkiler mi? İstanbul'da da büyük bir deprem
olur mu? Bu soruya Türk araştırmacılar, deprem uzmanlarının bazıları "evet",
bazıları da "hayır" yanıtı verdi. Biz de bu soruya dünyanın önde gelen deprem
araştırmaları merkezlerinden biri olan Amerika'daki USGS uzmanlarından yanıt
aradık. Yani Amerika Jeolojik Araştırmalar Merkezi uzmanlarından. USGS'te Deprem
ve Jeolojik Tehlikeler Baş Danışmanı olan Dr. David Applegate'le telefonda
konuşup endişelerimize, kafamızda oluşan soru işaretlerine yanıt aradık.
Tsunami Olabilir mi?
Amerikalı uzman temkinli konuştu: İstanbul'da bir deprem olma riski Asya
depremi öncesiyle aynı seviyede. Depremlerin birbiriyle bağlantılı olup olmadığı
henüz kesin verilerle kanıtlanmasa da Güney Asya'daki deprem sonrası batıya
doğru bir stres yayılımı olduğu söylenebilir.... Geçtiğimiz yılın başında bu
kurumun baş danışmanlığına getirilen Dr. Applegate, "İstanbul da risk üzerindeki
bir kent" dedi. Telefonla konuştuğumuzda riskin Güney Asya'daki aynı büyüklükte
olamayacağını (8.9 şiddetinde) söyledi ve ekledi: 1999'daki gibi büyük bir
deprem olabilir... "Güney Asya'daki depremde oluşan yırtık batıya ilerliyor"
demesi üzerine sorduk: Peki oradaki gibi tsunamiler oluşma ihtimali var mı
Marmara Denizi'nde?
Ufak Tsunami Oluşur
Dr. David Applegate, "Deprem olduğunda Marmara Denizi'nde tsunamiler
oluşabilir. Ancak o kadar büyük olmaz. Eskiden de İstanbul'da tsunamiler
yaşanmış. Ancak büyük bir depremde daha yerel, yani daha ufak tsunamiler oluşur"
diye yanıt verdi. Türkiye'nin ABD'den daha iyi deprem uyarı sistemine sahip
olduğunu söyleyen Amerikalı uzman "Ancak asıl önemli olan insanları eğitmek,
sağlam binalar yapmak" diye konuştu. Dr. Applegate, ülkesi ve Türkiye'nin deprem
karşısında "aynı mücadeleyi verdiğini" vurgulayarak "Güçlü binalar yapmak, bi
naları hazırlamak çok kritik. Deprem olduğunda ne yapmaları gerektiği konusunda
halkı eğitmek gerekir" dedi. Uyarı sistemleri sayesinde sadece birkaç dakika
kazanılabileceğinin de altını çizdi.
Karşıt Görüş De Var
Dr. Applegate'in önerisi üzerine yine aynı merkezde yani USGS'de görevli bir
Türk uzmanla da görüştük. Telefonla ulaştığımız deprem araştırma uzmanı Mehmet
Çelebi, USGS'in California'daki merkezinde görevli. Başarılı araştırmacı Çelebi
ise daha farklı açıklamalar yaptı: Endonezya'daki deprem plaklarıyla hiç ilgisi
yok (Marmara'nın). İstanbul'da risk her zaman var. Depremler her gün oluyor.
Küçük depremler oluyor. Marmara depremi sonrası edindiğimiz bilgiler bize
öğretti ki bu kırıkların hepsi birden koparsa ancak büyük bir deprem olur.
Marmara Denizi'nde toplasanız 100 kilometre olur bu kırıkların uzunluğu.
Endonezya'daki depremde ise 1200 kilometreydi. Bu nedenle oradaki kadar büyük
olamaz. O kadar uzunlukta yırtılacak kırık yok çünkü...
Sabah |
