|
Türkiye mortgage'e
hazırlanıyor
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği
(GYODER) Yönetim Kurulu Başkanı ve Garanti Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (GYO)
Genel Müdürü Kürşat Tuncel, ipoteğe dayalı uzun vadeli konut kredisi olan
mortgage sistemiyle ilgili kanunun çıkmasıyla herkesin konut derdinin biteceği
yönünde yanlış bir algılama olduğunu belirterek, faizler düştükçe uygulamanın
yayılacağını söyledi.
Tuncel konuyla ilgili yasa tasarısının
Meclis'ten geçmesiyle sistemin hemen etkinlik kazanmasının beklenemeyeceğini
söyledi. Sistem açısından şu andaki faiz seviyelerinin hala yüksek olduğuna
dikkat çeken Tuncel, enflasyonun önümüzdeki yıllar için hedeflenen yüzde 4-5
civarına gerilemesinin sistemin etkinleştirilmesine fayda sağlayacağını
kaydetti.
Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK)
hazırladığı tasarının bir başlangıç olduğunu vurgulayan Tuncel, şöyle devam
etti:
''Bunun içi dolacak, ilgili kuruluşlar oluşturulacak. Ekonomik konjonktür
iyileştikçe bunun yayılması sağlanacak. Bu, mucizevi bir çözüm olmayacak.
Sistemden yalnızca ruhsatlı konutların faydalanabileceğini
gözönünde bulundurursak, piyasanın arz yönü şu anda çok kısıtlı. Çünkü
mevcut konutların yüzde 40-45'i bu sisteme uyuyor. Kalanı kaçak, yaşlı
ve standartlar dışında. Zaten böyle bir kredi bütün konutlar için kullanılırsa
fiyatlarda çok büyük zıplamalar olur.
Dolayısıyla bu 2-3 yılda yayılacak bir
sistem. İlk önce daha üst gelir grubundakiler bu kredilerden faydalanacak.
Faizler düştükçe bu genele yayılacak. Bu 2-3 yıllık süre içinde de arz tarafı
kendini hazırlama ve piyasayı besleme şansı bulacak. Aksi takdirde çok dengesiz
bir piyasa olur.''
''Reel Fazilerin Düşmesi Gerekir''
Kürşat Tuncel, sistemin genele yayılması için reel faiz seviyelerinin
düşmesi gerektiğini söyledi. Sistem için değişken faizin bankacılar tarafından
istendiğine dikkat çeken Tuncel, değişken faizin vadelerin uzatılmasını
sağladığını belirtti.
Tuncel, sabit faizin zorunlu kılınması
durumunda, bankalar açısından bugünden belirlenen faizin çok uzun vade için
öngörülmesi nedeniyle çok büyük risk oluşturacağını, değişken faizin ise kredi
faizini konjonktüre uygun ayarlamasına olanak tanıdığı için vadelerin
uzatılmasında etkili bir yöntem olduğunu vurguladı.
ABD ve Avrupa'da kredilerin ortalama
kullanım süresinin 15 yıl olduğuna işaret eden Tuncel, 25-30 yılların telafuz
edildiği Türkiye'de de vadenin bu sürelerde olması gerektiğini söyledi. Tuncel,
''Kanun çıkar çıkmaz (bütün vatandaşların konut derdi bitecek) gibi yanlış bir
algılama var. Öyle birşey söz konusu değil. Bu yanlış algılama, ilerde
piyasalardaki mevcut alım satımları da olumsuz etkiler ve güvensizlik yaratıp
hayal kırıklıklarına neden olabilir'' diye konuştu.
''Tasarı, Piyasayı Serbest
Çalıştıracak Şekilde Geçmeli''
Yapı Kredi Koray Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (GYO) Genel Müdürü Hakan
Kodal da, sistem mevzuatıyla ilgili gerçekleştirilen yenilikler ve vergi
avantajlarının birtakım pürüzleri ortadan kaldırdığını söyledi.
Kodal, Devlet Bakanı ve Başbakan
Yardımcısı Abdüllatif Şener'e sunulan tasarının Meclis'te mevcut haliyle kabul
edilebilirliğinin çok önemli olduğunu, mümkün olduğu kadar piyasayı serbest
çalıştıracak şekliyle Meclis'ten geçirilmesi gerektiğini ifade etti.
Sistem altyapısının hazır olmasıyla,
kira öder gibi evsahibi olabilme arasında birebir parallellik bulunmadığını
belirten Kodal, şunları kaydetti:
''Reel faizlerin düşüyor ve hükümetin borçlanma faizleri ile vadelerinin TL
bazında uzuyor olması, önümüzdeki birkaç yıllık dönemde en temel konular. Aksi
takdirde döviz bazında bu sistem yeterli derinliğe kavuşmaz. Sistemin, reel
faizlerin yüksekliği nedeniyle 2-3 yıldan önce Türkiye'de mümkün olabileceğine
inanmıyorum. Aksi takdirde ancak hükümetin desteklediği sosyal konut
projelerinde kira öder gibi ev imkanı olacak. Ama bu mortgage sistemi çalıştığı
için değil, hükümet sübvanse ettiği için olur.''
Hakan Kodal, sistemin ancak değişken
faizle sağlıklı çalışabileceğini, sabit faizde düşen enflasyonun
yansıtılamayacağını savunarak, şu andaki faiz ortamında mortgage sisteminin
çalışmasıyla gelecek ilk fonların orta ve üst kesime yöneleceğini ifade etti.
Konut kredileri piyasasının Türkiye'de zaten çalıştığını, dolayısıyla mortgage
ile yepyeni bir şeyin gelmeyeceğini dile getiren Kodal, ''Bir sihirli değnek
yok. Sadece sisteme akacak fonların daha aktif hale gelmesi için altyapı
çalışmaları ile finans kuruluşlarının
kurulması planlanıyor'' diye konuştu.
Sabah |
