|
Deniz kirliliğiyle
mücadele yasası geçti
 Deniz
Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde, Acil Durumlarda
Müdahale ve Zararların Tazminini Öngören Yasa Tasarısı, Genel Kurul'da
değiştirilerek kabul edildi.
Tasarının öne çıkan maddeleri şöyle
sıralanıyor:
Tasarı, acil durumlarda gemilerden ve
kıyı tesislerindeki faaliyetlerden kaynaklanan kirlenme tehlikesini ortadan
kaldırmak veyakirlenmeyi azaltmak, sınırlamak ve gidermek üzere uygulanacak
müdahaleve hazırlıklı olma esaslarını düzenliyor.
Ayrıca, olay sonucu ortaya çıkan
zararların tespit ve tazmini, uluslararası yükümlülüklerin yerine getirilmesine
ilişkin düzenlemelerle ilgili kurum ve kuruluşlarla gemi ve tesislerin yetki,
görev ve sorumlulukları tasarıda yer alıyor.
Tasarı, 500 groston ve daha büyük
petrol ve diğer zararlı maddeleri taşıyan gemiler ile diğer zararlı maddelerle
kirlenmeye neden olabilecek faaliyetlerde bulunan kıyı tesislerinin sorumlu
taraflarını, bakanlıkların, kamu kurum ve kuruluşlarının yetki, görev ve
sorumluluklarını kapsıyor.
Savaş gemileri ile bir devlete ait veya
devlet tarafından ticari faaliyetler dışında işletilen gemiler, düzenleme
kapsamı dışında tutuluyor.
Üçlü yapılanma
Deniz çevresinin petrol ve diğer zararlı maddelerle kirlenmesinde acil
müdahaleyi yapmak üzere yeni bir yapılanma öngören tasarı ile genel
koordinasyon, ulusal acil müdahale planının hazırlanması ve zararların tespiti
ve kirlenen alanların rehabilitasyonuna ilişkin yetki, görev ve sorumluluk,
Çevre ve Orman Bakanlığı'na bırakılıyor.
Denizcilik Müsteşarlığı, deniz
araçlarından kaynaklanan kirliliğin önlenmesi konusundaki eylem ve işlemleri
yerine getirmekle yükümlü kılınırken, kolluk görevlerine ilişkin işlemler de
Sahil Güvenlik Komutanlığı'na veriliyor.
Tasarı uyarınca, seyir, can, mal ve
çevre emniyeti ile ilgili standartlara uyduğunu ispat edemeyen veya uymadığına
ilişkin açık belirti bulunan petrol veya zararlı maddeleri taşıyan gemilerin,
Türkiye sularına girmesine izin verilmeyecek.
Türk sularına girmiş olan yabancı
bandıralı gemiler, derhal buralardan çıkarılacak veya şartları tamamlaması için
en fazla 30 gün süre verilecek.
Bu sürenin sonunda şartları
tamamlayamayan gemiler Türk sularından çıkarılacak. Türk Bayrağı taşıyan gemiler
ise şartları tamamlayıncaya kadar bağlı tutulacak ve taşıdığı tehlikeli yükten
arındırılacak.
Tasarının kapsamına giren gemiler, Türk
iç sularına veya iç sular dışındaki bir demir yeri veya liman tesislerine
uğramak amacı ile Türkkarasularına girmeden 48 saat önce acil müdahale birimine,
gemi ve taşıdığı yükle ilgili bilgileri vermekle yükümlü tutuluyor. Bu
zorunluluğa uymayan gemiler, Türk sularına giremeyecek.
Kıyı tesislerinin, muhtemel kirliliğe
müdahale etmek üzere bulundurmak zorunda oldukları personel, malzeme ve
ekipmanlar ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek.
Bulundurmak zorunda oldukları personel,
malzeme ve ekipmanlar tamamlanıncaya kadar, yeni kurulacak kıyı tesislerinin
faaliyetlerine izin verilmeyecek. Mevcut tesisler ise yönetmelikle belirlenecek
süre içinde eksikliklerini tamamlayacak.
Tasarı kapsamına giren gemi ve kıyı
tesislerinin sorumlu tarafları, uygulama alanlarında gemi ve kıyı tesislerinden
kaynaklanan olay sonucu ortaya çıkan kirlenmenin veya kirlenme tehlikesinin
neden olduğu her türlü zararı tazmin edecek.
Mali sorumluluk garantileri
Tasarıya göre, uygulama alanlarına girmek isteyen petrol veya diğer zararlı
maddeleri taşıyan gemiler, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler
uyarınca kendilerinden istenen mali sorumluluk belgelerine sahip olmak ve
bunları ilgili makamlara bildirmek zorunda tutuluyor.
Mali sorumluluk garantilerine sahip
olmadıkları belirlenen gemilerin, Türk sularına girmesine izin verilmeyecek,
girenler derhal çıkarılacak.
Kıyı tesisleri de olası zararlara karşı
mali sorumluluk sigortası yaptıracak. Sigorta yaptırma zorunluluğuna uymayan
kıyı tesislerinin faaliyetine izin verilmeyecek.
Zorunlu mali sorumluluk sigortası,
Hazine Müsteşarlığı'nca belirlenen sigorta şirketleri tarafından ya da bu
şirketlerin kendi aralarında kuracakları bir havuz tarafından yapılacak.
Bakanlık, Hazine Müsteşarlığı'nın uygun
görüşünü almak kaydıyla, kıyı tesislerinin mali sorumluluk sigortası yaptırma
zorunluluğunu, busigortaya ilişkin genel şartlar ile tarife ve talimatların
yürürlüğe girmesinden itibaren en çok bir yıl erteleyebilecek.
Herhangi bir Türk limanına gitmek üzere
Türkiye'nin karasularına girmek isteyen ve bu Kanuna göre mali sorumluluk
garantileri bulundurmakla yükümlü gemilere ilişkin belgelerinin sureti,
gidecekleri liman başkanlıklarına, Türk karasularına girişten önce
ulaştırılacak.
Türk boğazlarından uğraksız geçiş
amacıyla Türkiye'nin karasularına girmek isteyen gemiler için bildirim
yükümlülükleri, Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü ile belirlenecek.
Bakanlık, bir olay sonucu meydana gelen
kirlenmenin türü, kapsamı, miktarı, yayılma yönü ve hızı, muhtemel sonuçları ve
bertaraf yöntemleri konusunda gerekli çalışmaları yapacak veya yaptıracak ve
ilgili acil müdahale birimine bildirecek.
Olay sonucunda ortaya çıkan kirlenmeye
ve kirlenme tehlikesine müdahaleyi ise Çevre Müsteşarlığı yapacak. TBMM Genel
Kurulu'nda önümüzdeki günlerde görüşülmesi beklenen tasarı yasalaştığında,
yayımından üç ay sonra yürürlüğe girecek.
CNN Türk |
