|
Tabela değiştirerek
yasağı delen firmalar yapı denetimini sürdürüyor
 Marmara
Depremi’nin ardından 19 ilde inşaat denetimini belediyelerden özel sektöre
devreden ‘yapı denetim sistemi’ getirildi.
Ancak sistem kısa süre içinde
çatırdamaya başladı. Geçtiğimiz yıl sahte belge kullandıkları gerekçesiyle
faaliyetleri askıya alınan 5 firmanın başka isimler altında tekrar çalıştıkları
ileri sürülüyor. Yeni firmaların kimisinin telefonu, kimisinin faksı ve adresi
kapatılanlarla aynı. Sismik Yapı Denetim Genel Müdür Yardımcısı Soner Tuğrul’a
göre kapatılacak firmalar bunu önceden haber alarak, yasaklı yöneticileri
değiştiriyor ve yeni firmayı kılıfına uygun bir şekilde hazırlıyor. Bayındırlık
ve İskan Bakanlığı, firmaların yasal boşlukları kullandıkları- na dikkat
çekiyor. Bakanlık, hukukçulara danışarak bu konuda gerekli tedbirleri almaya ve
ani baskınlar yapmaya hazırlanıyor.
Dayanıksız inşaat yapılmasını önlemek
için getirilen sistemle ilgili bir diğer iddia ise şu: “İnşaat firmaları kendi
yapı denetim şirketlerini kuruyor.” Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Başkanı
Kürşat Kahratlı, “Her şey yasal; ama müteahhit kendi yaptığı işi denetler mi?”
diye soruyor. Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Faruk Sevim, bu
durumun ‘denetimsizliğe, suiistimallere kapı açtığını’ savunuyor. Kapatılan 5
yapı denetim firmasının yeni tabelalarla faaliyetlerini sürdürmesi durumunda 3
milyon 750 bin metrekare alanın sağlıklı denetlenip denetlenmediği soru işareti
olarak kalıyor.
Faaliyeti bir yıl askıya alınan Uzay
Yapı Denetim Ltd. Şti.’nin, Uzay Proje Yapı Denetim AŞ olarak çalışmaya devam
ettiği iddia ediliyor. Yasaklı yönetici Seyfi Ertan, şirketlerin birbirinin
devamı olabileceği- ni; ancak yasaklı kişilerin bu yapıda yer almadığını
savunuyor.
Yeni firma için, “Bizim dışımızdaki
arkadaşlarımız kurdu.” diyen Ertan, yarım kalan işlerin bir kısmının bu firma
tarafından alındığını doğruluyor. Kapatılan firmanın faks numarasının yenisiyle
aynı olduğunu belirten Ertan, “Bakanlık bunu biliyor. Bakanlık istiyorsa kendi
gelir denetler.” diye konuşuyor. Birleşim Yapı Denetim Ltd.'nin yasaklı
yöneticisi Fatma Jale Şenelmas, yeni firmada, yönetici kadroda yer almadığını
belirterek, “Adres değişikliği yapmadık. Bir adreste beş tane ticari şirket
olur; bunun ticari ve hukuki bir sakıncası yok.” şeklinde konuşuyor.
Yasalara aykırı davranmak ve sahte
belge kullanmaktan dolayı Haziran 2004'te 5 yapı denetim firmasının faaliyetleri
bakanlıkça bir yıl askıya alındı. Bakanlığın faaliyetlerini askıya aldığı
firmalar şunlar: İstanbul'da Uzman Yapı Denetim AŞ, Ankara'da Canlar Yapı
Denetim Ticaret Ltd. Şti., İzmir'de Denetim Yapı Denetim Ltd. Şti. ve Birleşim
Yapı Denetim Ltd. Şti., Bursa'da Uzay Yapı Denetim Ltd. Şti. Faaliyetleri askıya
alınan bu firmalar, şimdi başka isimler altında çalışıyor. Kapatılan firmaların
eski yöneticileri, yeni kurulan şirketlerde kurucu üye olmadıklarını, bu yüzden
her şeyin yasal çerçevede işlediğini savunuyor.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı
İşleri Genel Müdür Yardımcısı Nazım Avcı, kapatılan firmalardaki denetim
işlerini yürüten kişilerin, adı ve yöneticileri değişen firmalarda da
görevlerini yürütmelerinin etik olmadığını söylüyor. Yeni kurulan yapı denetim
firmalarında kağıt üzerinde yasaklı personelin olmadığını belirten Avcı, “Bu,
mevcut yasaya uygun. Ancak genel hukuka aykırı bir durum var mı, yok mu onu
hukukçulara danışacağız. Bu başıboşlukların önlenmesi için her türlü tedbire
başvuracağız.” şeklinde konuştu. Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Başkanı Kürşat
Kahratlı da, konuyla ilgili iddiaların kendilerine de ulaştığını kaydederek,
“İşlerin kağıt üstünde yasal olması yeterli değil. Belki şirket, başkalarının
üstüne kurulunca yasallık tamamlanıyor. Ama yapılan şey ahlâki değil.” dedi.
Yapı denetim şirketlerinin iyi
denetlenmediğini kaydeden Makine Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şube Başkanı
Faruk Sevim, inşaat yapan firmaların bile kendi yapı denetim birimlerini kurmayı
seçtiğini, bu yüzden denetimlerin hakkıyla yerine getirilemediğini ileri
sürüyor.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı
İşleri Genel Müdür Yardımcısı Nazım Avcı, inşaat firmasıyla denetim firması
arasında en ufak bir organik bağ tespit edilirse cezaî müeyyidenin
uygulanacağını belirtiyor.
Sakıncalı firmaların denetlediği
alanlar
4708 sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanun'un uygulandığı 19 pilot ilde bu
kuruluşlarca denetlenen yapı sayısı 53 bin 584. Denetçi mühendis ve mimar sayısı
7 bin 582. Denetlenen yapıların toplam inşaat alanı 73 milyon 724 bin 409
metrekare. Bu da ülke nüfusunun yüzde 60'ının yaşadığı iller olup, yine ülke
genelinde yapılan yapılaşmanın yüzde 60'ına tekabül ediyor. Halihazırda Batı
Denetim Batı Anadolu Yapı Denetim Hiz. Ltd. Şti. 163 bin 257 metrekare, Uzay
Proje ve Yapı Denetim AŞ 143 bin 141 metrekare, Arı Yapı Denetim Merkezi Ltd.
Şti. 94 bin 832 metrekare alanı denetliyor.
Zaman - Bahtiyar Küçük |
