Yabancıya gayrimenkul
satışında iptal belirsizliği
Anayasa Mahkemesi'nin yabancılara
gayrimenkul satışını öngören yasayı iptal etmesinden sonra, gözler yeni
düzenlemeye çevrildi. Şimdiye kadar 42 bin civarında gayrimenkul alan
yabancılar, önümüzdeki üç ay içinde de eski yasa kapsamında alımlarına devam
edecekler. Hükümetin 3 ay içinde iptal gerekçelerine göre yeni bir yasa
çıkarması bekleniyor. Yasanın iptali ile ortaya çıkan durum şöyle:
1- Yabancılara taşınmaz satışına ne
zaman ve neden izin verildi? Türkiye, AB ile imzalanan Katılım Ortaklığı
Belgesi'nde sermayenin serbest dolaşımı başlığı altında diğer AB ülkelerinde
olduğu gibi yabancılara taşınmaz satışının serbest bırakılacağını taahhüt etti.
Hükümet 19 Temmuz 2003'te Tapu Kanunu'nda değişiklik yaparak, yabancılara
taşınmaz satışına olanak sağladı.
2 - Daha önce yabancılar taşınmaz mal
edinebiliyor muydu? Evet. Ancak tüzel kişilerle, gerçek kişilerin 30 hektardan
fazla taşınmaz edinebilmesi yasaktı. Yabancılara köy ve meralardan taşınmaz alma
hakkı da tanınmıyordu. Düzenlemeyle bu engellerin tamamı kaldırıldı.
3 - Düzenleme neden eleştiriliyordu?
CHP, düzenlemenin ulusal egemenliğe aykırı olduğu, yabancıların istediği biçimde
Türkiye'den toprak alarak ülke güvenliğini tehlikeye düşürebileceği gerekçesi
ile iptaline neden olan davayı açmıştı. DYP, MHP, BBP, İP de düzenlemeyle
İsrailliler'in GAP'ı istila ettiğini, yabancıların stratejik noktalarda taşınmaz
edindiğini iddia etmişti.
4 - Anayasa Mahkemesi, düzenlemeyi
neden iptal etti? Yüksek Mahkeme, yasayla getirilen yasal güvence ve
sınırlamaların yeterli olmadığını belirtti. Düzenlemede sadece Türk
vatandaşlarına taşınmaz edinme hakkı tanıyan ülkelerin vatandaşlarının
Türkiye'de mal edinebileceği belirtiliyor. Ancak bazı durumlarda buna ilişkin
kararın Bakanlar Kurulu'nca verileceği kaydediliyor. Mahkemenin gerekçeli
kararında, bu yetkinin Bakanlar Kurulu'na verilmesiyle, düzenlemede nerelerde
mal edinilemeyeceğinin belirtilmediğine işaret edilmesi bekleniyor.
5 - Karar ne zaman yürürlüğe girecek?
Yüksek Mahkeme, gerekçeli kararlarını en az 3 - 4 ayda yazıyor. Karar, yazımı
tamamlanıp, Resmi Gazete'de yayımlandıktan 3 ay sonra yürürlüğe girecek.
6 - Karar yürürlüğe girene kadar
yabancılar taşınmaz sahibi olabilecekler mi? Yabancılar karar yürürlüğe girene
kadar geçecek 7 - 8 aylık sürede yasa hükümleri uyarınca taşınmaz alabilecek.
7 - Hükümet yeni düzenleme çıkaracak
mı? Hükümetin, gerekçeli karardan sonra yeni bir düzenleme hazırlaması
bekleniyor.
8 - Karar AB ile ilişkileri nasıl
etkileyecek? Taşınmaz satışının neredeyse yıl sonuna kadar mümkün olması,
hükümetin yeni bir düzenleme hazırlayacağını açıklaması nedeniyle kararın AB ile
ilişkilere olumsuz yansıması beklenmiyor. AB'nin 'orta vadede' yerine
getirilmesini beklediği hedeflerden olan taşınmaz satışına ilişkin yeni
düzenlemenin, katı unsurlar içermemesi, Türkiye'nin sorun yaşamaması için
yeterli olacak.
9 - Kararın piyasalara etkisi olacak
mı? Türkiye 2003'ten bu yana yasa sayesinde 2.3 milyar dolar gelir elde etmişti.
Sadece ocakta 51 milyon dolar kazanan Türkiye, yeni düzenleme belirtilen sürede
yürürlüğe girmezse önemli bir gelir kaybına uğrayacak.
10 - Yasa çıktığı günden bu yana
taşınmaz alanların durumunda değişiklik olacak mı? Hayır. Anayasa Mahkemesi
kararları geriye yürümediğinden, taşınmaz edinenler karardan etkilenmeyecek.
Milliyet - Gökçer Tahincioğlu |