|
Ed Feiner: Hükümet
Mimarlığından SOM Müdürlüğüne
Ed Feiner'ın GSA'da baş mimar olduğu dönemlerde
onayladığı Thom Mayne tasarımı
Genel Hükümet Hizmeti’ne (GSA) bağlı mimarların şefi ve Mükemmel Tasarım ve
Sanat Programı’nın sahibi olan Ed Feiner’ın 2005 yılının başında emekli
olacağını açıklamasıyla tasarım topluluğu bir liderini kaybedeceğini biliyordu.
Açıklamanın iki hafta sonrası Feiner’ın Washington tabanlı mimarlık ofisi
Skidmore, Owings & Merrill LLP’nin (SOM) müdürü olduğu duyuldu.
Feiner GSA’dayken Thom Mayne ve Richard Meier’e verilen milyarlarca Dolar’lık
projelerin tamamlanmasını da yakından takip ediyordu. Feiner’ın düşüncesi,
hükümet yapılarında tasarımın silinmez bir parça olduğu yönündeydi.
Metropolis editörlerinden Andrew Yang, Feiner ile GSA’dan kalan mirası,
tasarım programlarını uygulamada karşılaştığı zorlukları ve özel sekörün
Feiner’ı elinde tutması için verdiği sözlerle ilgili bir söyleşi gerçekleştirdi.
GSA’dan ayrılıp SOM’a katılmanıza sebep olan düşünce neydi?
Benim için çok zor bir karardı, çünkü “Mükemmel Tasarım Programı” dikkat çeken
bir başarıya sahip oldu. Bu programın sadece hükümet için değil yerel yönetimler
için de başarılı olacağını umut etmiştik.
|
2006'da tamamlanacak olan SOM'un
tasarladığı
Amerika Nüfus Müdürlük Binası |
Benim düşünceme göre birçok hükümet organı kendi iç dinamikleri arasında
profesyonel bir duruş sergilemiyor. Yetenekli elemanları var ancak
kaynak olarak sınırlılar ve özel sektöre muhtaç durumdalar. Kamusal
alanlardaki mimarlığa daha fazla etkim olabilseydi, kamusal işlerde ve
altyapısında büyük bir görevim olsaydı, GSA Programı’ndaki rolümden daha
geniş mecralara yayılabilirdim diye düşünüyorum. Sonra da hükümet
tarzında programla çalışan bir firma aramaya başladım. Bu da SOM’a
başvuru nedenim oldu. |
Sadece devlet projelerindemi çalışacaksınız, yoksa her çeşit projede görev
almayı düşünüyormusunuz?
Devlet için bunu tanımlamak oldukça güç. Neler olup bittiğine baktığınız zaman
altyapı sorumluluğu verilmiş ancak daha sonra iptal edilmiş çok fazla devlet
kurumu bulacaksınız.
New York şehri mükemmel tasarım programı konusunda kendini tamamladı.
Yerel firmaların bu gibi programları tamamlamaları için ne gibi zorluklar var?
Birçok devlet kurumunun GSA gibi çalıştıklarını ancak çok kısa bir süre sonra
devamını getiremediklerini gözledim. Öncelikle en büyük zorluk olan bürokrasiyle
çıkmaza girdiler. “Burada yapamayız” demelerinin nedeni; herşeyin bireysellik ve
tanıdık önemli kişilerin olması gerektiğiydi. Eğer birşeyin hallolması için
güçlü ilişkileri olan birini tanıyorsanız sizden ne ilk sefer, ne ikinci ne de
üçüncü kez geri çekilmiyorlardı.
Tasarım grubuna dahil olmayan birçok müşteri fırsatlarını bilmiyordu. Çoğu
zaman müşterilere ben gösteriyordum ufuklarının nereye kadar olabileceklerini.
Bu eğitimsel bir süreç.
GSA Programı başarısını gösterdiği için bu kadar iyi biliniyor. New York,
Chicago gibi kentlerde başarı için etkisi büyük olacak reformlar yapmak lazım.
Tabi bu bir gecede olabilecek birşey değil. Azim çok önemli, biz bir söz uğruna
5 yılımızı harcadık. Verdiğimiz söz de çok sınırlıydı. Dünyayı değiştireceğimizi
söylemiyorduk, kamusal mimarlığın kalitesini geliştireceğimizi söylüyorduk.
5 yıl oldukça kısa bir süre, özellikle de tasarım ve inşa sürecinin içinde
bulunduğunuzu düşünürsek...
Bu süreyi ben de kısa zaman olarak değerlendirdim, fakat politik çevrede her
4 yılda bir seçim varsa işin ucunda 5 yıl aslında bir yaşam süreci. Birçok
insanın neden pes ettiğini bu açıklıyor; çünkü güçlü bir destek için gereken
sonuçları kısa sürede elde edebileceğine inanmıyorlardı.
Yakın zamanda, New York Times Dergisi’nde Thom Mayne’in GSA projeleriyle
kendini tanıtmasına yer verilmişti. Proje tasarımının sular altında kalmasına
engel olacak özellikler nelerdir?
Thom’la ilgili en önemli şey, tasarımın temel konseptleriyle birlikte çalışması,
bu şekilde bütçeyi tutturabilmek için herşeyini de kaybetmiş olmuyorsunuz. Bu da
şunu gösteriyor ki yapıyı tamamlamak için para bir engel olmaktan çıkıyor.
GSA’dan SOM’a geçişinizde en büyük değişikliğiniz ne oldu?
Aşikar olan şey SOM’da daha çok işbirliği olması, ancak asiller daha çok benim
işbirliği yaptığım kişiler oldu. Bu da anlaşmanın derecesini artıran bir faktör.
Aynı zamanda karşılaştığım insanlar daha çok müşteri olmaya alışmış kişiler.
Öyleyse, projelerin konusu müşteriler tarafından mı belirleniyor?
Sanırım üzerinde çalışacağım projeler daha geniş yelpazeye ayrılacak. Bu da
ilgimi çeken bir nokta. Kariyerimin üretici olduğu geri kalan yıllarda birşey
yapacaksam, GSA’nın çalıştığı portfolyo projelerinde yaşamı etkileyen birşeyler
yapmayı isterdim. GSA’nın hala başarısını devam ettirdiğini düşünüyorum.
Metropolis - Andrew Yang
Çeviren: Rabia Alga - Arkitera |
