|
Tarihe ve çağdaşlığa
ödül
Öyle görünüyor ki 2005 yılını ''kentlerimizi'' ve ''mimarlığımızı'' yeniden
anımsayarak yaşayacağız...
Uluslararası Mimarlar Birliği 'nce 3 yılda bir düzenlenen ''Dünya Mimarlık
Kongresi'' temmuz ayında İstanbul'da ''kentler ve mimarlık'' konusunda
yapılacak.
Avrupa Birliği ile sonbaharda başlayacak ''müzakereler'' in meslek alanları
gündeminde öncelikle ''hukuk, sağlık ve mimarlık'' var.
Yine bu yılın yasama çalışmalarındaki ''kentsel dönüşüm'' ile ''şehircilik ve
imar'' tasarıları, kent ve mimarlığı doğrudan ilgilendiriyor...
Her yıl 9 Nisan'da anılan Mimar Sinan için bu kez ilk defa ülkenin tüm
bölgelerinden mimarlar Ağırnas'ta toplanıp onun ''doğduğu ve büyüdüğü''
mekânlarda buluşacaklar...
Gazeteci Örsan Öymen anısına verilen Milliyet ödüllerinin 2005 yılı konusu
''kent tarihi'' ...
İşte bu zincire, Aydın Doğan Vakfı da anlamlı bir halka ekledi. Kültür ve
sanat alanında düzenlenen geleneksel ödüllerini bu yıl ''Kent Mimarisi, Kent
Dokusu'' temasına ayırdı.
Seçici Kurul'un, 34 başvuru arasından 15 Mart 2005 günü yaptığı seçimde,
Kastamonu'daki tarihi yapılar için Vali Enis Yeter döneminde başlatılan ve
gerçekleştirilen ''kültürel mirası yaşatma'' projeleri ile İzmir'in Konak
Meydanı için Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina 'nın sağlığında
uygulanan, mimar Ersen Gürsel 'e ait çağdaş düzenlemeler 2005 yılı ödülünü
paylaştılar...
Katılanlar arasında yine seçici kurulun uygun bulduğu projeler, İstanbul'daki
Dünya Mimarlık Kongresi günlerinde 120 ülkeden binlerce mimar için sergilenecek.
Böylece, kent mimarisi ve kent dokusu konusunda ülkemizde son yıllarda gözlenen
duyarlı girişimlerden örnekler dünyaya da tanıtılmış olacak...
Ödül gerekçesi
Bu ödülün gerekçesi, ilan ve şartnamede özetle şöyleydi:
''Ülkemizde çok sayıda başarılı yapı olmasına rağmen, genelde doku sorununun
ihmal edildiği görülerek kent dokusunu kurma, koruma ve geliştirme bilincinin
yurt düzeyinde oluşmasını sağlamak amacıyla bu konu belirlenmiştir.''
Bu amaca uygun olarak, ''son 10 yılda uygulanmış'' olan kentsel ölçekteki
projelerin değerlendirildiği ödüllendirme içinse şu ilkeler saptanmıştı:
''Önerilecek projelerin, günümüzün çevrelerini tasarlarken oluşturulan kent
gelişimlerine ve dönüşümlerine iyi örnek olan, yeni kentsel doku örneklerini,
sağlıklaştırılıp geliştirilmiş tarihi kent dokularını gündeme getiren, kentsel
ölçekli tasarım, uygulama ve çalışmaları içermesi beklenmektedir.''
Ülkenin hemen tüm yörelerinden, özellikle belediyeler ve valiliklerce
gerçekleştirilen projelerin çoğunluğu oluşturduğu başvuruları, Doğan Hızlan
başkanlığında Burhan Doğançay, Oktay Ekinci , Dr.Y. Müh. Doğan Hasol, Faruk
Malhan , Doç.Dr. Süha Özkan , Prof.Dr. Haluk Pamir , Prof.Dr. Metin Sözen, Murat
Tabanlıoğlu, İstemihan Talay ve Prof.Dr. İlhan Tekeli 'den oluşan seçici kurul
değerlendirdi.
''Tarihsel ve kültürel mirasa sahiplenme'' başarısından ötürü Kastamonu'daki
koruma ve yaşatma projeleriyle ''kent yaşamı ile kimliği gözeten çağdaş
tasarım'' ından ötürü İzmir-Konak meydanı düzenleme projesine ödül verilmesinin
nedenleri ise jüri kararında özetle şöyle yer aldı:
Kastamonu için :
Geleneksel mimari doku modern kentleşmenin baskısında yitirilmek üzereyken; bu
süreci durduran çok sayıda restorasyon uygulamalarının belli bir kamu
yöneticiliği döneminde ve doğrudan yerel kaynaklarla gerçekleştirilmesi; aynı
süreçte diğer yöresel kültür ve sanat değerlerinin de yeniden canlandırılması ve
uygulamanın usta-sanatçı okullarıyla desteklenip sürdürülmesi...
İzmir-Konak için :
Kent ve denizin buluşmasındaki en önemli toplumsal alanı oluşturan tarihi
meydanın, yıllar süren kararsızlıktan sonra, kimlik değerlerine ve günümüz
yaşamına uygun, çağdaş mimarlık ve şehircilik ilkeleri içindeki kentsel tasarıma
örnek şekilde düzenlenmesi ve uygulamanın ardından halkın kullanımındaki
yoğunluk ve isteklilik...
Ödülün gerekçesine ve amacına her yönüyle uygun görülmüştür.
Seçici Kurul'un, ödülü Kastamonu ve İzmir arasında paylaştırmasının anlamı
ise kararda şöyle vurgulanıyor:
Bu iki proje, Türkiye'de kentleşmenin en önemli iki eksiği ve sorunu olan
''çağdaş tasarımlarla kentin yaşanılır kılınması'' ve ''tarihsel mimari
dokuların korunması'' konularında ayrı ayrı başarılı ve örnek olabilecek
uygulamalar sergilediklerinden, ''birlikte'' ödüllendirilmiştir.''
'Kentlilik Bilinci' sergisi
Kastamonu ve İzmir'in dışında, Seçici Kurul'dan değişik sayılarda oy alabilen,
Eskişehir Haller Gençlik Merkezi; Yalvaç Kültür, Doğa ve Turizm; Eryaman 3.
Etap; Tarsus Tarihi Doku; Safranbolu Kentsel Koruma; İstanbul-Şişli Kentsel
Tasarım; Antalya-Konyaaltı düzenlemesi; Çanakkale Kentsel Koruma; Kemaliye-
Apçağa Köy Dokusu; İçel Sanat Sokağı ve Mersin 68'liler Barış Ormanı projeleri,
Dünya Mimarlık Kongresi'nde de sergilenecekler.
Hiç oy almasalar bile ''sergilenmeye değer'' bulunan İstanbul-Beykoz Belediye
Meydanı; Bartın Kent Merkezi; Beypazarı Evleri; Bursa-Osmangazi Kültür Yolu;
İzmir-Alipaşa Meydanı; İzmir-Oteller Sokağı; Kuşadası Eski Sokaklar; Trabzon
Kunduracılar Çarşısı; Yeni Manisa Yerleşmesi ve İzmit Garı Kültür Alanı
projeleri de kongre alanıyla birlikte ''Kapalıçarşı'' da düzenlenecek aynı
sergide yer alacaklar.
Cumhuriyet - Oktay Ekinci |
