600 bin yıllık
yerleşim: Dülük
Gaziantep’in
10 kilometre kuzeyindeki Dülük köyünde bulunan Dülük Antik Kenti’nde, 600 bin
yıl öncesine ait kalıntılar bulunuyor.
'Şarklı' ya da 'Keber gibi adlarla anılan mağaranın, kutsal tapınak olduğu
düşünülüyor.
Dülük’te yaşayanların çakmaktaşı
işlemeciliği yaptıklarına ilişkin bilgi ve bulgulara dayanılarak, bu yörenin
Anadolu’da sanayiye ve teknolojiye beşiklik ettiği ifade ediliyor.
Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdür Vekili
Fatma Bulgan, 600 bin yıl öncesine tarihlenen kalıntılar elde edilen Dülük Antik
Kenti’nin, kazı, çevre düzenleme ve tanıtım çalışmaları sonrasında Gaziantep ve
bölgede turizmin gelişmesine önemli katkı yapacağını söyledi.
Gaziantep Sadece Zeugma Değil
Paleolitik çağdan bu yana insan yerleşimine uğrayan ve değişik dinlerin
merkezi olan Dülük Antik Kenti’ne, Gaziantep’e gelen yerli ya da turistlerin hak
ettiği ilgiyi göstermediğini kaydeden Bulgan, açıklamasını sürdürerek, “Zeugma
Antik Kenti’nin Gaziantep ve bölge turizmine yeni bir soluk kazandırdığı
muhakkak. Ama Gaziantep turizmi yalnızca Zeugma değil. İlimize gelen turistleri
uzun süreli ağırlayabilmek için sahip olduğumuz diğer tarihi ve kültürel
değerlerimizi de konuklarımıza sunabilmeliyiz. Böyle düşününce Dülük Antik
Kenti’nin önemi ortada. Geçmişten bu yana bilimsel kazılar yapılan ve önemli
kalıntılar ortaya çıkarılan Dülük Antik Kenti’ni de her yıl daha fazla yerli ve
yabancı turist ağırladığımız mekanlarımız arasına katmaya çalışmalıyız” diye
kaydetti.
Paleolitik
Devre Ait Buluntular
Dülük Antik Kenti, paleolitik dönemden günümüze kadar iskan görmüş önemli
merkezlerden... Arkeolog Prof. Dr. Enver
Bostancı’nın yaptığı araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de Paleolitik (alttaş)
devrine ait buluntular (fosil ve ok uçları) ilk kez burada ele geçti. Yörede
bulunan ve bugünkü adı Şarklı Mağara olan mağaranın duvarlarında ilk kez sayı
sistemi kullanıldı.
Dülük, M.Ö 1525 yılında Hitit Kralı 1.
Hattuşili tarafından işgal edilerek, askeri üs olarak kullanıldı. Mustafa
Güzelhan, ‘Ayıntap Tarihinden Notlar’ konulu araştırmasında, Dülük’ün, Hitit
İmparatorluğu’nun parçalanması sonrasında kurulan Geç Hitit Krallıkları’ndan
biri olan ve Asurlular’ın ortadan kaldırdığı Gummuhi Krallığı’na bir süre
başkentlik yaptığını belirtiyor. Dülük’e
sonraki yıllarda sırasıyla Asurlular, Persler, Büyük İskender, Selevkoslar,
Romalılar, Ermeniler, Haçlılar ve Müslüman Türkler hakim oldu.
Dülük, bugünkü Gaziantep’in kurulmasıyla beraber önemini kaybetti.
Teknoloji ve Sanayinin Beşiği
Gaziantep’in 10 kilometre kuzeyindeki Dülük köyü ile aynı alanda bulunan
Dülük Antik Kenti’nde, 500-600 bin yıl öncesine tarihlenen kalıntılar bulundu.
Dülük’te yaşayanların çakmaktaşı işlemeciliği yaptıklarına ilişkin bilgi ve
bulgulara dayanılarak, bu yörenin Anadolu’da sanayiye ve teknolojiye beşiklik
ettiği ifade ediliyor.
Antik Kent’ten günümüze ‘Şarklı Mağara’
ya da ‘Keber Mağarası’ gibi adlarla anılan ve kutsal tapınak olduğu düşünülen
mağara ile taş ocağı, sarayın temel izleri ve çok sayıda kaya mezar ulaştı.
Delichones Kültü'nün Kabesi
Kimi yabancı araştırmacılar, Kommagene bölgesinde filizlenen ve Antik
Dönem’de büyük bir inanç olarak ortaya çıkan Jüpiter Delichones Kültü’nün bu
bölgeden Anadolu’ya ve zamanla tüm dünyaya yayıldığını, Delichone Kültü’nün
Kâbe’sinin bugünkü Dülük olduğunu ifade ediyor.
Zaman içerisinde, Hititlerin, Teşup Delichones (baştanrı Teşup’un kutsal şehri),
Grekler’in Teşup’u Zeus’la özdeşleştirerek Zeus Delichones (Zeus’un kutsal
şehri) olarak tanımladıkları Dülük’ün, Hitit inançlarının isim değiştirerek tüm
dünyaya yayılmasına kaynaklık ettiği savunuluyor.
NTVMSNBC |