|
Açıkhava müzesi gibi
köy
 Safranbolu’nun
minik bir modeli olan, ünlü ilçeye 11 km uzaktaki Yörük Köyü, 1997’de koruma
altına alınıp turizme açıldı. Her tarafı kültür varlığı olarak tescillenen
eserlerle dolu bir yer. Köyde en eskisi 450 yıllık 93 Safranbolu konağı, 300
yıllık bir çamaşırhane var.
Burası, özellikle ilk ve sonbahar
aylarında hareketlenen, tur programlarının da popüler duraklarından biri oldu.
Yörük Köyü’nde hep uzaktan gördüğümüz Safranbolu evlerinin içini gezmek, köyün
750 yıllık tarihini ve yörüklerin yaşam tarzını yakından tanımak mümkün.
Safranbolu’ya bağlı Yörük Köyü’nün
kuruluşu, bazı kaynaklara göre 750 yıl, bazılarına göre 600 yıl öncesine
dayanıyor. Ama köydeki en eski ev 450 yıllık. Yörük Köyü’nün tamamı, 1997’de
Kültür Bakanlığı tarafından Kentsel Sit Alanı’na dahil edildi ve korumaya
alındı. Köydeki 93 yapı, kültür varlığı olarak tescillendi.
Yörük Köyü, Safranbolu’nun bir
minyatürü gibi. Değişik zamanlarda yapılan, mimari açıdan farkları olan
Safranbolu konaklarını gezebileceğiniz, yüzlerce yıl önce kullanılan ev
eşyalarını, yöresel giysileri görebileceğiniz kocaman bir açıkhava müzesi bu
köy.
Buraya ilk olarak, Oğuz boylarından
Karakeçili aşiretinin kollarından birinin yerleştiği, 250 yıl kadar çadırlarda
yaşadığı, Osmanlı döneminde yerleşik düzene geçtiği ve Yörük Köyü’nün de o zaman
kurulduğu düşünülüyor.
Yörük Köyü'ndeki Romeo-Jülyet
Köyün tarihinde, yüzyıllardır anlatılan hüzünlü bir aşk hikayesi de var.
Rivayete göre, Konarı Köyü’nden güzel bir kızla, yakışıklı bir Yörük
delikanlısı, birbirlerine aşık olmuş. Yörükler kızı babasından istemiş. Ama
baba, kızını göçebe yaşayan bir delikanlıya vermemiş. Oğullarının bu aşkla yanıp
tutuştuğunu gören Yörük ailesi, hiç olmazsa kızı her zaman görebilmesi için bu
köye yerleşmeye karar vermiş ve Yörük Köyü böyle kurulmuş. Daha sonra iki genç,
birlikte kaçmaya karar vermiş. Köyün girişinde bulunan iki gölden biri olan
Dipsiz Göl’ün bulunduğu yerde buluşup kaçacaklarmış. Yörük delikanlısı buluşma
yerine gidip de, kızın gelmediğini görünce göle atlayıp intihar etmiş. Kız bir
süre sonra gelmiş, sevgilisinin öldüğünü görünce, o da canına kıymış. Tipik bir
Romeo-Jülyet hikayesi.
Korumaya alındığı tarihten itibaren,
köyde geniş bir restorasyon çalışması yürütülmüş. Taşlı köy yolu yenilenmiş,
evlerin, caminin ve çamaşırhanenin dış cephe sıvaları yenilenmiş, genel bir
tamirden geçmiş. Şimdi bu köy, Karadeniz bölgesine yapılan turların mutlaka
uğradığı, özellikle bahar aylarında hareketlenen, Safranbolu’nun en dikkat çeken
yerleşimi.
1 YTL’ye ev gezisi
Safranbolu’ya 11 km uzaktaki köyde 130 hane var. Bunlardan üçü turizme açık.
Diğerleri, sahipleri tarafından çoğunlukla yazlık olarak kullanılıyor. Kışın
nüfus 150 kişiye kadar düşüyor.
Yörük Köyü’ne gelenler, iki Sipahioğlu
Konağı’nı ve köyün 300 yıl önce inşa edilmiş çamaşırhanesini gezebiliyor.
Konakların önünde ‘Gezi Evi’ tabelası var ve 1 YTL’lik ücret karşılığında
evlerin sahipleri sizi gezdiriyor. Sipahioğlu ailesinin konaklarının birinde,
halen aile üyeleri yaşıyor. Her biri dönemin lüks konaklarından olan evlerin
çoğu dört katlı. Genel olarak, ahır olarak kullanılan giriş kat, kiler, mutfak
ve bir iki odanın bulunduğu ilk kat, harem-selamlık olarak tasarlanmış misafir
odaları ve yatak odalarının bulunduğu üst katlardan oluşuyor köydeki evler.
Çatıda çay-kahve içip, köyün muhteşem manzarasını seyretmek için oluşturulmuş
cumbalar, ahşap dolapların içinde yıkanmak için kurulmuş banyo düzenekleri,
içeride oturan kadınların görülmesini engelleyecek biçimde tasarlanan harem
odası kapıları, bu evlerin mimarisindeki ince düşünülmüş detaylar. Odalardaki
perdeler, örtüler ve her türlü eşya aynen korunuyor.
Köydeki iki gezi evinde, yöresel
giysiler, ev eşyaları sergileniyor. Giriş katta hediyelik eşyalar, çeşitli ev
yapımı yiyecekler satılıyor. Maket Safranbolu evleri 7, ev şeklindeki
magnet’ler, peçetelik ve kalemlikler 2 ile 5 YTL’ye, el oyası tülbentler 10
YTL’ye satılıyor. Çamaşırhanenin ve gezi evlerinin kapıları, tur otobüsleri
geldiğinde açılıyor. Kendi başınıza gittiyseniz köye, muhtarlıktan veya köy
kahvesindeki yöre halkından yardım isteyebilirsiniz.
300 yıllık çamaşırhane
Köy halkı, yabancı birini gördüğü zaman hemen rehberlik etmeye başlıyor. Gezi
evlerinin kapılarını açtırmak için, bize de köyü gezdiren Ali Rıza Tunca ve
Hüseyin Özturan yardımcı olabilir. Ali Rıza Bey’in Yörük Kileri isimli bir
dükkanı var ve burada ev yapımı yöresel ürünler, reçel, bal, salça, turşu,
marmelatlar, erik pestili ve baharatlar bulabilirsiniz. Hüseyin Bey de,
haftasonları köyde kurduğu tezgahta bunlara ek olarak kabaktan yaptığı süslü
lambaları satıyor. Balın kavanozu 15, reçeller 3-5 YTL.
Hüseyin Bey, bize çamaşırhaneyi
gezdirirken, kendi çocukluğunda yani 20-25 sene öncesine kadar burada köylülerin
çamaşır yıkadıklarını, genç kızların gelin olarak burada seçildiğini anlatıyor.
300 yıllık çamaşırhane şimdi kullanılmıyor ama orijinal kazanlar, çamaşır yıkama
tahtaları ve deterjan yerine kullanılan çivitleri görebilirsiniz burada.
Ne yenilir?
Yörük Köyü’nden ev yapımı baklava ve gözleme yemeden dönmeyin. Köyde iki
gözlemeci var. Biri köyün girişinde, biri de Sipahioğlu Konağı’nın yanında.
Konakta Filiz Teyze’nin ıspanaklı gözlemesinden yiyebilirsiniz. Gayet büyük ve
doyurucu gözleme 2 YTL. Köy ayranı ve baklavayla birlikte 5-6 YTL’ye nefis bir
öğle yemeği yiyebilirsiniz.
Nerede kalınır?
Konaklamak isterseniz, nostaljik atmosferiyle çok hoşunuza gidecek Yörük
Pansiyon bulunuyor. Safranbolu merkezde, 1645’te kurulmuş Cinci Han’ın içindeki
Cinci Han Otel (0 370 712 06 80), Selvili Köşk Otel, Hatice Hanım Konağı (0216
348 92 63), Otel Tahsin Bey ve Fikriye Hanım Konakları (370 712 60 62) gibi, 20
ile 40 yataklı oteller var. Tek kişilik odada gecesi 55-65, çift kişilik odada
80-100 dolara kalınabiliyor.
Nasıl gidilir?
Karabük’e bağlı Safranbolu İstanbul’a 403, Ankara’ya 268 km uzaklıkta. Yörük
Köyü de, Safranbolu’ya 11 km uzakta. Buraya otomobilinizle, Karabük şehir
merkezini geçtikten sonra Kastamonu Araç yoluna saparak ulaşabilirsiniz.
Günübirlik turlarla Safranbolu’ya veya Karabük otobüs şirketleriyle şehre
ulaşmak mümkün. Karabük’ten Safranbolu’ya kalkan otobüsler de var.
Hürriyet - Öznur Kaymak |
