Avrupa'dan Allianoi
için uyarı mektubu
İzmir'in
Bergama İlçesi'nde Yortanlı Barajı'nın tehditi altında olan dünyanın ilk su ile
tedavi merkezi Allianoi, su altında kalmamak için mücadelesini sürdürüyor. İzmir
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, 20 Nisan'da yenilediği kararla
Allianoi 1. derece Arkeolojik SİT ilan edildi. Avrupa Kültür Mirasları
Federasyonu da (Europe Nostra) Dışişleri Bakanlığı'na bir yazı yazarak,
Türkiye'deki kültürel mirasa sahip çıkılmasını istedi.
Bergama İlçesi'nde yaptırılan Yortanlı Baraj inşaatı içinde kalan ve dünyanın
ilk su ile tedavi merkezi Allianoi'nin kurtarılması için çalışmalar tüm hızıyla
sürdürülüyor. Daha önce SİT alanı içinde olmayan bölge, İzmir Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 2001 tarihinde aldığı kararı 20 Nisan'da
yenilemesiyle 1. derece Arkeolojik SİT alanı kapsamına alındı. Kurul'un
yenilediği karar doğrultusunda, SİT alanı içindeki Yortanlı Barajı'nda yapılacak
en ufak bir çalışma yasal olarak durdurulabilecek. Allianoi'nin kurtarılması
için Avrupa Kültür Mirasları Federasyonu da (Europe Nostra) girişimlerde
bulundu. Dışişleri Bakanlığı'na bir uyarı yazısı yazan Europe Nostra, baraj
inşaatını durdurulmasını istedi. Europe Nostra Başkanı Otto Vondear Gablentz,
Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'e bizzat gönderdiği mektubunda kültürel mirasın
gelecek nesillere aktarılması gerektiğini belirterek şunları söyledi:
'Bu Roma kaplıcası önemli bir eserdir. Baraj, paylaştığımız insanlık mirası
açısından önemli bir kayba neden olacak. Bu da Türkiye'nin kültürel turizm
merkezi olabilecek önemli bir çekim merkezinden yoksun kalmasına yol açacaktır.
Baraj tehditi altında bulunan Allianoi'nin korunması için size çağrıda
bulunuyoruz.'
Uluslararası sözleşme ihlali
Dünyanın ilk su ile tedavi merkezi Allianoi'nin kurtarılması için kurulan
Allianoi Girişimi Grubu Sözcüsü avukat Arif Ali Cangı, İzmir Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 20 Nisan'da yenilediği karar doğrultusunda, SİT
alanı içinde yer alan Yortanlı Barajı'nda yapılacak en ufak bir çalışmayı yasal
olarak durduracaklarını söyledi. Bin 800 yıl önce şifalı sularıyla insanlara
sağlık veren Allianoi Sağlık Merkezi'nin, dünya tarihi açısından büyük önemi
olduğuna dikkat çeken Cangı, Türkiye'nin baraj inşaatı ile imza attığı
uluslararası sözleşmeleri ihlal ettiğini de öne sürdü. Cangı, '1972 yılında
Paris'te, 1985 yılında da Granada Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi
ile Türkiye tarihi eserleri korumaya imza attı. Yapılan baraj inşaatıyla bir
tarih sular altında kalacak. Tüm bu sözleşmeler ihlal ediliyor. Türkiye için
utanç verici bir durum. Avrupa'nın gözü bizim üzerimizde' diye konuştu.
Kasım'da sular altında
Kazı Başkanı Doç. Dr. Ahmet Yaraş da yenilenen SİT kararının kendilerini
sevindirdiğini ifade ederek, 'Zaten Allianoi'de bir SİT kararı vardı. Devlet
buna rağmen kendi elleriyle baraj inşaatını sürdürdü, bir suç işlendi. Buradan
çıkartılan tarihi eserler sadece Türkiye için değil, Avrupa hatta dünya için
büyük önem taşıyor. Avrupa Kültür Mirasları Federasyonu da barajın durdurulması
için harekete geçti. Dünyanın gözü üzerimizde. SİT kararının yenilenmesinin
ardından yapılacak en küçük bir inşaata müdahale edeceğiz. Ancak kazıların 15
Haziran'da başlaması için gereken para elimize ulaşmadı. Kültür ve Turizm
Bakanlığı'ndan kazı için gerekli paranın gelmesini bekliyoruz. Zaman bizim için
çok önemli. Baraj inşaatı durdurulmazsa Kasım ayında Allianoi sular altında
kalacak. Bu nedenle elimizi çabuk tutarak bu tarihe kadar tarihi eserleri gün
ışığına çıkartmalıyız' diye konuştu.
Allianoi sağlık merkezi
Allianoi, Bergama'nın 18 kilometre kuzey doğusunda, Yortanlı Barajı'nın gölet
alanı ortasında kalan Paşa Ilıcası olarak bilinen mevkiide bin 800 yıllık tarihi
geçmişe sahip bir sağlık merkezi. Dünyada yer yüzüne çıkartılan en sağlam Roma
Çağı Ilıcası. MS 2. yüzyılda su ile tedavi merkezi olarak kullanıldı. Allianoi
halen sıcaklığı 45-47 derece olan, antik çağ termalinden yararlanılan tarihi bir
sağlık merkezi konumunda.
Akşam - Ceren Candar |