|
'Akdeniz' meydana
yakışır
Şu sıralar Galatasaray Meydanı'nda sergilenen İlhan Koman'ın ünlü 'Akdeniz'
heykeli burada kalsın mı? Çoğunluk kalsın istiyor, ama Yapı Kredi Sigorta
yetkilileri simgeleri olan heykelin Zincirlikuyu'daki yerine götürüleceğini
söylüyor.
İlhan Koman'ın başyapıtı sayılan ünlü 'Akdeniz' heykeli en güzel nerede
durur? Yıllardır Zincirlikuyu'dan otomobille oradan geçenleri selamlayan
'Akdeniz', üç farklı mekânda açılan 'İlhan Koman: Retrospektif' kapsamında
Galatasaray Meydanı'na taşındı ve şu sıralar oradan geçenleri kucaklıyor. Ve
sanat çevreleri heykelin bu yeni yerinden çok memnun.
İlhan Koman, 'Akdeniz'i Halk Sigorta (şimdi Yapı Kredi Sigorta oldu)
yönetiminin talebi üzerine yapmıştı. 1980 yılında Halk Sigorta'nın
Zincirlikuyu'daki genel müdürlük binasının önüne dikilen heykel 1981'de Sedat
Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü'nü kazanmıştı. Yıllar içinde şirketin simgesi
haline gelen 4 ton ağırlığında, 12 mm. kalınlığında ve 112 metal levhanın yan
yana getirilerek oluşturulduğu bir kadın figürü şeklindeki heykelin yeri, zaman
zaman tartışmalara vesile oldu. Aralarında sanatçılar, köşe yazarlarının da
bulunduğu birçok kişi heykelin binalar arasında kaybolduğu ve görülmediğini
savundu. Zülfü Livaneli, bundan beş yıl önce bir yazısında "Dalgaları, rüzgârı,
yosunu, balığı, yakamozuyla bir deniz heykele dönüştürülmüş" dediği 'Akdeniz'in
büyütülmüş bir kopyasının İstanbul'un sembolü olabileceğini belirtti.
Heykelin İlhan Koman sergisi kapsamında Galatasaray Meydanı'na taşınması ise
bu tartışmaları yeniden gündeme getirdi. Genel kanı heykelin yeni yerine çok
yakıştığı yönünde. Ancak Yapı Kredi Sigorta yetkilileri şirketin 'Akdeniz'in
Galatasaray'da kalması gibi bir düşüncesi ya da girişimi olmadığını, heykelin
genel müdürlük binasının önünde durmasından memnunluk duyduklarını ve geri
döneceğini söylüyor. Biz de bu tartışmaların ortasında uzmanlara ve Ahmet
Koman'a 'Akdeniz', 'En güzel nerede durur?' sorusunu yönelttik.
Babam da memnun değildi
Ahmet Koman (İlhan Koman'ın oğlu): Bu konuda konuşma hakkı olan tabii ki Yapı
Kredi Sigorta. Heykel onların heykeli; bana ancak kötü bir şey yaparlarsa itiraz
etme hakkı doğar. Bu konuda sadece fikir yürütebilirim. Tabii ki başka bir yerde
Galatasaray Meydanı gibi bir yerde, insanların daha yanından geçebileceği bir
yerde olması hoş olur. Bu konuda insanlardan da çeşitli istekler geliyor. Herkes
daha iyi bir yerde olmasını istiyor. Zincirlikuyu'daki yerinden memnun değilim
tabii ki, babam da memnun değildi. Sıkışık bir hale geldi orası.
Herkes görmeli
Saim Bugay (Heykeltıraş): Zincirlikuyu bu heykel için uygun bir yer değil. Hem
konumu itibarıyla arada kalıyor hem de kaidesinin yükseltilmesi gerekiyor. Gerçi
şimdiki duruşu itibarıyla da uygun değil çünkü heykel enine yayılmış. Ancak yine
de Beyoğlu'nda olmasa bile tarihi yarımadada bir yerde sergilenmesi bence daha
sağlıklı olur. Çünkü eski yerinde kimse görmüyor, arabalar vızır vızır önünden
geçiyordu. Dolayısıyla herkesin görebileceği bir yere konmalı heykel. Herkes
görmeli İlhan Koman gibi bir sanatçının heykelini.
Zincirlikuyu işlevsiz
Prof. Doğan Kuban (Mimarlık tarihçisi): Bence 'Akdeniz' heykeli gibi bir yapıta
nerede olursa olsun yer var. Eski çevresine uyduğuna göre Galatasaray Meydanı'na
hayli hayli uyar. Üstelik Zincirlikuyu konum itibarıyla uzak ve işlevsizdi.
Beyoğlu'nda, Galatasaray Meydanı'nda olması 'Akdeniz'i daha görülebilir bir hale
getirir.
Koman fikrini söylemiş
Korhan Gümüş (mimar): Heykelin nerede sergilenmesi gerektiği sanatçıyı
ilgilendirir. İlhan Koman da 'Akdeniz' heykelinin nasıl bir yerde sergilenmesini
arzu ettiğini açıklamış. Heykeli yaparken önünde açıklık bir alan olmasını
istediğini söylemiş. Şimdi bulunduğu yerin Zincirlikuyu'daki Yapı Kredi Sigorta
binasının önünün heykel için uygun bir yer olmadığı çok açık. Elbette İstiklal
Caddesi'nde, Galatasaray'da ya da böyle bir yerde olması daha iyi.
Ayasofya Meydanı'nda olmalı
Ersel Gülsen (Şehir planlamacısı): Zincirlikuyu, 'Akdeniz' heykelinin topluma
katılması açısından yanlış bir yer seçimi. Galatasaray Meydanı uygun bir yer.
Fakat orada Şadi Çelik'in heykeliyle (50. Yıl Anıtı) yan yanalar. Bu da mekânın
kullanımı açısından sıkışıklık yaratıyor. Yoksa Zincirlikuyu'dan çok daha uygun
bir yer elbette. Koman'ın bu heykeli bence Ayasofya Meydanı'nda olmalı.
Meydandaki set üzerine konmalı. Oradan ışık girer. Işık girdiği zaman da biz
o heykelin bütün parçalarını görebiliriz. Ben bu meydan yapılırken hep 'İlhan
Koman heykeli konmalı' demiştim. Hem yabancılar çok iyi algılar hem de çağdaş
bir Türk sanatçısının orada yer alması bugünü anlatması bakımından iyi bir mesaj
olur.
Radikal - Efnan Atmaca |
