TMMOB Mimarlar Odası
Bursa Şubesi’nce Düzenlenen 17. Yapı ve Yaşam Kongresi Sonuç Bildirgesi
Mimarlar Odası Bursa Şubesi’nce 17.si düzenlenen Uluslararası Yapı ve Yaşam
Kongresi 19–21 Mayıs tarihleri arasında Bursa’da toplanarak çalışmalarını
tamamladı. Bilimsel Kurul Bora Akçay, Aydan Balamir, Ersen Gürsel, Güngör
Kaftancı, Haydar Karabey, Aslı Özbay ve Murat Taş’tan oluşurken kongreyi
düzenleyen Mimarlar Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu ise Ahmet Aybar, Melih
Türa, Figen Akşen, M. Mete Özgen, Asuman Bilsel, Ahmet Arabacıoğlu ve Şenol
Şimşek’ten oluştu.
Kongre, yapılı çevrenin gerçekleşmesinde rol alan, mimarlığın yakın
işbirliği içinde olduğu meslek ve uzmanlık alanlarının mimarlıkla ilişkileri ve
çelişkilerini irdelemek üzere; iç mekan tasarımı, koruma, peyzaj tasarımı,
şehircilik ve mühendislik ana başlıkları altında konuyu tartışmaya açtı. Üç gün
süren oturum ve forumlarda, bu beş alanın birikimleri ve sorunları, mesleki
yetki alanlarının tanımlanması ile eğitim süreçlerinin düzenlenmesi açısından
ele alındı.
İrdelemeler sonunda; iç mimarlığın dekorasyon, korumanın eskieserleştirme,
peyzaj mimarlığının bitkilendirme, şehirciliğin de yalnızca planlama etkinliği
olmadıkları vurgulanarak, bu disiplinlerin mimarlıktan ayrı algılanamayacağı ve
gerçekleştirilemeyeceği; mühendisliğin ise yapı üretimiyle ilgili olan
dallarıyla iletişimin güçlenmesi gereği üzerinde duruldu.
Tartışılan konuların önemi ve acil önceliğinin dayandığı üç neden;
• Yapılı çevrenin üretim ve denetimini ilgilendiren (birisi sonuçlanmış
diğerleri hazırlık aşamasındaki) yeni yasalar ile, mimari tasarım ve uygulama
alanlarının sınırları yeniden belirlenerek, mesleki sorumluluk alanı
daraltılmaktadır.
• Avrupa Birliği’ne uyum kapsamındaki birikim ise tam tersine, mimarlığı
genişletilmiş bir kültür ve meslek alanı olarak tariflemekte; hukuk ve tıp gibi
mimarlık mesleğinin de toplumsal sorumluluğu dikkate alınarak, mimarlık
eğitiminin yeniden düzenlenmesi beklenmektedir.
• Mimarlar Odası yönetimi ile TMMOB arasında, mesleki yetki alanları konusundaki
anlaşmazlık ve atışmalar, mesleki gündemi verimsiz bir yöne taşımaktadır.
Kongre’nin onaylamadığı bu talihsiz gerilimin, mimari tasarım alanlarına
müdahale eden TMMOB kararlarıyla birlikte en kısa sürede kaldırılarak, öncelikli
sorunlara eğilinmesi gerekmektedir.
Kongre’nin, kamuoyuna hatırlatmak istedikleri;
• Çağdaşlığın gereği olan rasyonel iş bölümü ve uzmanlaşmaya, mimarlar hiçbir
zaman karşı olmamış; Kongre’ye konu olan beş alanın kendi içinde gelişmesi ve
örgütlenmesinde, Mimarlar Odası hep öncü olmuş; 50 yıllık tarihinde konuya
hiçbir zaman “iş paylaşımı” yönünden yaklaşmamıştır.
• Ancak, yapılı çevrenin üretimi bütüncül ve tasarım odaklı bir eylemdir.
Uygarlığın somut göstergesi olan mimarlık, kültürel bir üretim alanı oluşturması
ve tasarım sürecinin başında ve başlangıcında olması nedeniyle, bu eylem
sürecinin birleştiricisi konumundadır. Mimarlık, fiziki çevrenin oluşumuna
katılan tasarım, planlama ve mühendislik disiplinlerinin evrensel altyapısını ve
doğurgan odağını oluşturur.
Kongre’nin bu doğrultuda netleştirebildiği görüşler şöyledir:
• Yapılı çevrenin sağlıklı ve nitelikli üretimi için, disiplinlerarası
işbirliğine dayalı “yaratıcı ekip” çalışması zorunludur. Doğallıkla, mesleki
örgütlenme biçimlerinin de bu yaklaşım ışığında yeniden ele alınması
gerekecektir.
• Yapılı çevrenin üretimine odaklanmış yakın disiplinlerin birbirlerini
anlayarak, anlaşarak ve uzlaşarak oluşturacakları ortak aklın, hukuk temelinde
de yapılanabilmesi gerekir.
• Mühendislik, planlama ve tasarım disiplinlerine dayalı uzmanlık ayrımları
“yetki” ve “yetkinlik” temelinde tartışılmalı; bütünün denetiminde, yapılı
çevreyi mimarlık kültürü içinden değerlendirebilecek bilgi ve bilince dayalı
“sorumluluk” esası gözetilmelidir.
• Mesleki sorumluluk sınırları, yalnızca diplomayla edinilen “yetki belgesi” ile
değil, meslek kurumlarının katılımıyla geliştirilecek “yetkinlik ölçütleri” ile
tanımlanmalıdır.
Bu önermelerin ışığında Kongre;
• Üniversitelerin ilgili bölümlerini, Odaları ve diğer meslek kuruluşlarını,
ilgili Bakanlıkları, yasama organı temsilcilerini ve yöneticileri göreve
çağırır.
• Kongre bu amaçla; bu bildirgeyi temel alan, üst düzeyde katılımla
gerçekleşecek, aynı konulu ve tek defalık bir toplantı düzenlenerek, meslek ve
eğitim alanlarının çağdaş veriler ışığında yeniden tanımlanmasını; sonuçların
yasama ve yürütme erkine aktarılmasını önerir.
Arkitera |