|
Evsiz Ev Yerleştirmesi Projesi, 8.Uluslararası İstanbul Bienali kapsamında
Brezilyalı sanatçı Cildo Meireles'in "homeless home/evsiz ev " ürününün
tasarımı, uygulaması ve sökümü süreçlerini kapsamakta.
Süreç, bir sanatçının kavramsal metninin bir ürüne dönüştürülmesinden
öte, sanatçı dışında farklı aktör ve koşulların, doğrudan ürünün
biçimlendirilmesine etkide bulunduğu durumları da kapsayan bir problemi
ortaya koydu. Tasarımcı, bu süreçteki tüm koşulları birer tasarım verisi
olarak kabul ederek, bunların tasarım problemi içinde nasıl çözülebileceğini
araştırdı.
Tasarım verisine dönüştürülen koşullar:
Bir kavramsal metin aracılığı ile sanatçı tarafından tanımlanan ürünün
koşulları;
· "Kavşağın köşelerine yaklaşık 10m² büyüklüğünde 4
oda/kutunun yerleştirilmesi."
· "Bir evin özel mekanlarının parçalanarak kamusal mekana yerleştirilmesi
ile oluşacak bu üründe her odanın sergileme süresince fonksiyonlarına
(salon, yatak odası, wc-banyo, mutfak) uygun olarak kullanılması."
· "Dört fonksiyonu ayrı ayrı barındıracak bu odaların kapıları
(her odada iki kapı) yollara açılarak kavşağın her yönünden odalara girişin
mümkün olması."
Sponsor (Yapı Merkezi) tarafından tanımlanan koşul;
· Ürünün, firma tarafından üretilen yapı elemanları kullanılarak
uygulanması"
Vakıf (İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı) tarafından tanımlanan koşul:
· Belirtilen tarihler ve sürelerde ürünün montajı ve sökümü
Belediye tarafından tanımlanan koşullar:
· Ürünün caddedeki yaya hareketini engellememesi,
· Meydan zeminine ürün öncesi ve sonrası herhangi bir müdahalede
bulunulmaması
· Oda boyutlarının, minimum 1.60mx2.00m ve maximum 3,40mx3,40 m olması,
· Odaların belirtilen boyutlara göre meydandaki geniş ve dar alanlar göz önüne
alınarak konumlanması.
'Yer'in (Galatasaray Meydanı - İstiklal Caddesi) dayattığı koşullar:
· Gece-gündüz yaya hareketi yoğunluğu farklı ve fazla olan bir bölge
olması
· Tramvay ve 3. boyutta elektrik hatlarının oluşu
· Pankart direklerinin sıklığı
· Elektrik, su ihtiyacı ve atık su-rögar bağlantısı gibi ilişkilerin
zeminden kurulamıyor oluşu.
Aktörlerin diğerlerinden bağımsız kendi koşullarını ifade ediyor oluşu,
ortaya çıkacak ürünün, tasarımcı-sanatçı etkileşiminin ötesinde bir
çözüm olarak ele alınmasını zorunlu kıldı. Bu sebeple de birbiriyle ilişkilendirilmemiş
bu koşulların tasarım yoluyla ve ürün üzerinden biribirleriyle ilişkilendirilmesi
kaçınılmaz oldu.
Tasarımcı bu ilişkilendirme sürecinde şu soruları sormuştur:
· Sanatçının kaygıları ve yerleştirmenin temel düşüncesi bu koşullarla
beraber nasıl var olabilir?
· Sanatçının, parçalanmış eve ait odalar duygusunun ve 'şiirsel
adalet' temasıyla kurduğu ilişkinin odalarda sürekliliği nasıl sağlanabilir?
· Odalar, Galatasaray Meydanı'ndaki bağlama nasıl oturtulabilir?
· Bağlamın zorunlu kıldığı, çözülmesi gerekli teknik problemler nasıl
çözülebilir?
1. Odaların oturacağı zeminlerin farklı yön ve eğimlerde oluşu
nedeniyle zeminle ilişkiyi sağlayan yapısal öğelerin bu durum göz önüne
alınarak seçilmesi gerekmektedir.
2. 'Yer'e ait sınırlayıcılara (elektrik telleri, pankart direkleri,
tramvay hattı, kablolar, araç geçişini engellemek için konmuş zemindeki
beton mantarlar vb.) göre belirlenen montaj koşullarının yapısal tasarıma
yansıtılması gerekmektedir.
3. Tüm yapısal montaja hazır elemanların hangi kapasitede araçla taşınacağı
ve neyle montajın yapılacağı, araçların montaj sırasında nasıl
konumlanacağı gibi faktörler de yapısal eleman tasarımında belirleyici
olacaktır.
4. Tüm yapısal öğeler, modüler duvar elemanları da dahil nasıl sökülüp
takılabilir hale getirilebilir? Kilitliblok elemanlardan taşınabilir bir
duvar modülü yaratılabilir mi? (Büyük odalarda yaklaşık 16 ton'a varan
duvar ağırlığının bu çerçevede en belirleyici özellik oluşu gözardı
edilmemelidir.)
5. Elektrik, temiz su, atık su gibi tesisat donatıların yapı ile ilişkisi
yere ait kısıtlayıcılar göz önüne alınarak nasıl çözülebilir?
(Zemine dokunulmamalı, havai hatlar için yakın çevredeki olanaklar araştırılmalıdır.)
Koşullar ve sorular tüm süreçte yanıtları oluşturmuş ve sonuçta;
Yerleştirmedeki 4 odanın her parçası sökülüp takılabilir olarak
uygulandı, 9 tonluk vinç montajlı 4 adet araçla 3 günde (23:00-06:00/gün)
montajı yapıldı, her oda Bienal kapsamında 15 gün boyunca sanatçının
tarif ettiği biçimde kullanıma açıldı (mutfak, wc gibi fonksiyonlar çalışır
duruma getirildi, odalara elektrik verildi) ve 2 günde (23:00-06:00/gün) söküm
işlemi tamamlandı.
» Projeye ait imajları görmek için
tıklayın.
|
