reklam

1. Genel Açıklama:

Türkiye'de 11 yıldır ulusal ölçekte yapılmakta olan "Kentsel Tasarım Buluşmaları", bu yıl uluslararası nitelikte organize edilecektir. Önceki yıllarda olduğu gibi, bilimsel tartışmalar yanında, atölye çalışmaları da yer alacaktır. 1. Uluslararası Kentsel Tasarım Buluşması 22 - 29 Eylül 2001 tarihleri arasında, 2000 yıllık dönemin tarihi izlerini taşıyan, iki kıtayı birleştiren İstanbul metropolünde gerçekleştirilecektir.

Uluslararası düzeyde bir kentsel tasarım "karşılaşması" ve "buluşması" şeklinde yapılması planlanan toplantıda, çeşitli ülkelerden uzmanların bir araya geleceği düşünülmektedir. Bu "buluşma"da kentsel tasarım ile ilgili birikmiş deneyimler ve düşünceler paylaşılacak, ana tema çerçevesinde fikir tartışmaları yapılacaktır. Buluşma platformu, ülkelerin yerel koşullarından doğan bir anlayışı içeren planlama ve kentsel tasarım yaklaşımlarının sergilenmesine fırsat verecektir.

1975'den bu yana kentsel tasarımla ilgilenen ve 1979 yılında kentsel tasarım yüksek lisans eğitimine başlayan Mimar Sinan Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, 11 yıldır Türkiye'ye özgü bir kentsel tasarım anlayışını geliştirmeye yönelik olarak ulusal düzeyde toplantılar düzenlemektedir. Bugüne kadar, bu düzenlemelerde aşağıdaki konular ele alınmış ve tartışılmıştır*:

· "Kamu Mekanları Tasarımı ve Kent Mobilyaları Sempozyumu"
· "Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu",
· "Post-Urbanism ve Kentsel Tasarım",
· "Büyük Kentsel Projeler, Tasarım ve Uygulama Yöntemleri, Teknikleri ve Araçları"
· "Kentsel Tasarım ve Ekoloji: Tasarıma Ekolojik Yaklaşım"
· "Kentsel Tasarım ve Kentsel Mikroortam Tasarımı"
· "Temel Donatılar ve Kentsel Kamusal Mekanların Tasarımı ve Düzenlenmesinde Norm ve Standartlar"
· "Kentsel Tasarım Formasyonu"
· "Farklı Ölçeklerde Kentsel Tasarım"
· "Kentsel Tasarım: Bir Tasarımlar Bütünü"
· "Kentsel Tasarım: Kentsel Çevreye Çok Disiplinli Bir Yaklaşım Aracı"

Ulusal düzeyde yapılan "sempozyum" düzenlemelerinin ardından, bu kez uluslararası bir organizasyon gerçekleştirilecektir. Böylece diğer ülkelerde uygulanan kentsel tasarım yöntemleri ve yaklaşımları tartışılacak, deneyimler aktarılacak ve sonuçta Buluşma, bugüne kadar yapılan ulusal tartışmaların sonuçlarının, uluslararası platformda değerlendirilmesine olanak verecektir.
1. Uluslararası kentsel tasarım buluşmasında, iki ayrı faaliyet gerçekleştirilecektir:
1. Faaliyet: Boğaziçi mekanında gerçekleştirilecek (mobil) ATÖLYE çalışması,
2. Faaliyet: Tartışmaların yapılacağı SEMPOZYUM,
Bu faaliyetleri destekleyecek inceleme gezileri, sergiler ve sosyal faaliyetler programda yer alacaktır. Dolayısıyla, Buluşma'da, bir taraftan yukarıda belirlenen amaçlar ve hedefler doğrultusunda Boğaziçi gibi dünyada çok az sayıda örneği olan bir hassas mekanda, kentsel tasarımla ilgili uluslararası atölye çalışması yapılması, diğer taraftan uluslararası bir tartışma platformu açılması, fikir ve düşünce ortamı yaratılması ve deneyimlerin ortaya konması hedeflenmektedir. Bir yanda atölye çalışması ile kuramdan kılgıya ulaşan bir bütünlük yakalanmaya çalışılacak, diğer yanda uluslararası deneyimler ve düşünceler paylaşılacaktır.

2. "Eylül 2001 Rendez-vous İstanbul" Sempozyum Konusu:

Günümüzde hızlı değişim ve dönüşümün yaşandığı birçok kentsel yerleşmelerde, yaşam ortamı, insanlara gerçek mutluluk ve yaşam zevki verememektedir. Gelişmelere ve ulaşılan düzeye göre kentsel değişim, kırılma noktasında bulunmaktadır. Çoğu kez kentlerin düzenlenmesindeki araçlar ve mekanizmalar, ileriye dönük yönlendirici olamamakta ve yaptırım getirecek kapsamlı bir modeli de gösterememektedirler. Çağdaş dönemde ortaya çıkan yeni teknikler, olanaklar ise sosyal, ekonomik, ekolojik ve fiziksel bağlamda planlama anlayışını etkilemektedir. Bu değişmeler ve gelişmeler karşısında kentlerin gelişmelerini yönlendirecek yeni yaklaşımlar, yeni tarzlar, araçlar ve mekanizmalar doğmaktadır. İşte bu noktada, kentsel tasarımın, düzenleme için yasal bir uygulama aracı oluşturduğu görülmektedir. Ancak küresel koşullar ve değişimler karşısında kentsel tasarımın günümüzde yeniden tanımlanması ve irdelenmesi, aynı zamanda sorunların ve var olan araçların yeniden tartışılması gündeme gelmektedir. Steering Committee'ye katılımı kabul eden Isocarp Başkanı prof.ir.M.Van. den'in katkı getiren mektubunda belirttiği gibi Kentsel Tasarım'a politikacılar pek sıcak bakmamaktadırlar. Günlük yaşam yatırımcıların büyük rol aldığı bir biçimde şekillenmektedir. Kentsel Tasarım, işletme ve planlarının faydalı ve kullanışlı bir araç olduğuna herkesi inandırmak gerekmektedir.

Esas olarak, geniş kuramsal temellerden yoksun olan kentsel tasarım, birçok ortamda daha çok mimari düşüncelere dayanan rehberler ve esaslar biçiminde algılanmaktadır. Kentsel tasarımcının öze ilişkin alanı, ortaya çıktığı ülkelerde bile hala tartışılmaktadır. Mimari ölçeğin ötesinde, büyük ölçekteki yerleşmelerde, yerleşmelerin fiziksel özelliklerini belirginleştirmede ve biçimlendirmede, kentsel tasarım ölçeklerarası nitelik ve önem kazanmaktadır. Yine kentsel tasarım, tasarım yaklaşımları ötesinde, (bu tasarım yaklaşımlarının altında yatan) yaklaşım ilkelerini belirleyen bir ele alış olmaktadır. Dolayısıyla bu gereklilik içinde, hem öze ilişkin, hem de sürece ilişkin kuram / kuramların birbirini bütünleyici biçimde ortaya konması bir zorunluluk olmaktadır. Ernest Sternberg'in deyimiyle de kentsel tasarımın, yapılanmış çevreyi, mekanın deneyimsel özelliklerine göre yönlendirmesi ve bunun için yönlendirici esasların (rehber) uygulanmasının sağlaması gerekmektedir . Peyzajın rolünün, kır ve kentin ayırım veya karışımı, keza tasarımda alt yapı konularına Kentsel Tasarım duyarlılığının yaratılması gerekmektedir.
Önceki, sempozyumlarda kentsel tasarımın, kentsel düzenlemelerde akılcı bir uygulama aracı olduğu ortaya konmuştur. Bu uygulama aracına, karar ortamlarının yönlendiricisi olarak bakmak, kültürel, sosyal, ekonomik, politik ve yasal yeni araçlara kavuşturmak ve fiziksel ortamın oluşum sürecindeki katkı payını daha da artırmak gerekmektedir. Kuşkusuz, bu aynı zamanda, kimlikli bir düzene varmada kentsel tasarımın rolünün netleştirilmesi anlamına gelmektedir. Farklı ölçeklerde uygulanabilen kentsel tasarımın büyük yerleşim alanlarında yeni kimlikler yaratması gerekmektedir. Patrizia Ingallina'nın belirttiği gibi , bu kimlikler ekonomik, sosyal, mekansal gerçeklerden geçerek elde edilmeli, güçlendirilmelidir. Ama nasıl?

Buluşmanın odağı olan sempozyumda, kentsel tasarım sorunsalının bir çözüm aracı olarak niteliği tartışılacaktır. "Tasarım" olgusu ve bu yaklaşım içinde kentlerin geleceğine ve kentsel yaşamın niteliklerinin oluşturulmasına dönük düşünceler ortaya konmaya çalışılacaktır. Elbette bu bağlamda, kentsel tasarımda bütüncül esasların belirlenmesi, diğer yandan kentsel tasarımcının da bütünleştirici görevlerinin incelenmesi önemli tartışma konuları olmaktadır. Böylece ortaya konan çerçevede, kentsel gelişme sürecinin kentsel tasarım olgusu içinde, yeni ekonomik çözümlere kavuşturulması, kamusal ve özel sektörün yeni ortaklıklarının ele alınması, sosyal düzenin bir çözümleyicisi olarak ve kente yeniden bakış penceresinden katılımın incelenmesi ve küreselleşmenin etkisinde ortaya çıkan gelişmelerde, küresel ve yerel fikir çağrışımlarıyla ilgili kavramsal tezlerin ortaya konması hedeflenmektedir.

Sempozyumda ulaşılması arzu edilen çok önemli bir husus da kentsel tasarım söyleminde çok farklılığın azaltılması ve farklı tanımların ortaya koyduğu yananlamların açık hale getirilmesi ve bunların birbirleriyle nasıl ilişki içinde olacağının tartışılmasıdır.

Colombia Üniversitesinden Prof. Andrea Kahn, Yönlendirme Komitesine davet metnimize katkı için gönderdiği yanıt mektubunda, ölçek sorununun, küreselleşme ve yerelleşme tanımları için temel ve karmaşık bir kavram olduğunu kaydetmektedir. Bu kabul içinde, küresel ve yerel uygulamalar ve geri planındaki düşüncelerin temelinde ölçek sorununun yattığı görüşünün irdelenmesini istemektedir . Bir gereksinim olarak, özellikle kentsel tasarım ve kent planlama tanımını açık hale getiren, yönetimsel sürece ilişkin kentsel tasarımı da içinde barındıran kavramsal bir bakış açısından bir dil oluşturma gereksiniminin ortaya konması ve vurgulanması sempozyumun hedeflerinden birini oluşturmaktadır.

"Eylül 2001 Rendez-vous İstanbul" Sempozyum Programı:

Sempozyum programını, Buluşmaların temel amacı çerçevesinde tartışılması beklenen konular oluşturmaktadır. Bu konular genel olarak;
· Dünyadaki gelişmeler, deneyimler ve yeni kavramların karşılaştırılması,
· Kent planlama ve kentsel tasarımla ilgili taraflara seslenerek uluslararası deneyimlerle buluşulması ve görüşlerin tartışmaya açılması,
· Kentsel tasarımın kavramsal ve eylemsel olarak tarihsel gelişimi içinde erken kentsel tasarım örneklerinden günümüz kentsel tasarım örneklerine geçiş süreci ve farklı ülkelerde gerçekleştirilen örneklerin sunulması,
· Dünyadaki hızlı devinimsel değişmelere uyum sağlayan bir kent planlama dilinden farklı biçimde, kentsel oluşumda kültürel ve estetik bileşimde ve özgünlük arayışı içinde aktörler arasında ortak ifade yaratma aracı olarak bir kentsel tasarım dilinin yaratılması,
· Taklitten uzak ve her ülkenin ulusal, bölgesel karakterde yerel çeşitliliğe ve özelliklere dayalı, küreselleşme sürecindeki anonimleşmeye karşı, ülkeye özgü karakterde bir kentsel tasarım anlayışının tanımlanması,
· Küreselleşme sürecinde kentlerde gelişen yeni yönetim anlayışı perspektifinde, kentin organizasyonundaki mevcut tanım ve yöntemlere yenilikler getirilmesindeve ekonominin küresel kimliğinin kentin kültürel kimliğini etkilemesi bağlamında kimlik kavramının daha da önemsetilmesinde kentsel tasarımın bir araç olarak geliştirilmesidir.

Kısa ve özet olarak belirlenen bu hususlardan başka, önemli görüşlerin tanımlanması olanağı doğacaktır. Buluşmanın hedefi, küreselleşme ve getirdiği sorunlardan doğan yeni eğilimlerin kente yansımasında, kent planlamaya ve kentsel tasarıma önemli görevler düştüğünün altının çizilmesi olmaktadır. Bu koşullarda kentselin ve kentsel yaşamın kamusal özelliklerinin yansıtılmasında kentsel tasarımın yerinin (elbette kent planlamanın da) yeniden tartışılması ve bu amaçla, yeni mekansal gereksinimlerin araştırılması gerektiğinin ortaya konmasıdır. Yeni gelişmeler çerçevesinde Ağ-toplumunun mekanla ilgili rolü yeni kavramlara gereksinim yaratmaktadır.

Görülmektedir ki, toplumun ortaya koyduğu zengin kültürel kaynakların yeni kültürel kimliği oluşturmasında, yeni değerler ve kültürel ilişkilerin kente etkisi ve kamu alanında yeni kullanımların (daha özel anlamda küreselleşmeyle beliren yeni kamusal olayın) kentsel tasarıma yansıtılması tarzları araştırılmalıdır. Yeni sosyal, ekonomik ve kültürel ifadeler, ulusal nitelikte tasarımla bir müdahale biçimine kavuşturulmalıdır.

Yerel yönetimlerin, daha iyi hizmet verebilmeleri için kendi yerel potansiyaletilerini, ekonomik güçlerini dikkate alarak, kentsel kaliteyi ve kentlerin çekiciliğini artırmak ve güçlendirmek için yeni düzenlemelerde kentsel tasarımdan daha çok yararlanması sağlanmalıdır.

Bugün genelde, kentlerin organizasyonunda kentsel kaliteyi elde etmede sınırlı kalan araçlar ve mekanizmalar, kentsel yaşamın organizasyonunda ve çevresel kaynakların kullanımında yeni stratejiler üretmeyi gerektirmektedir.

Giderek küreselleşme, ülkelerin ulusal sınırlarını zorlamakta ve planlama ve kentsel tasarım yaklaşımlarını etkilemekte ve farklılaştırmaktadır. Dolayısıyla bir ülkenin bütününde, bölgelerinde kendi coğrafi, ekonomik ve sosyal yapısına uygun planlama ve kentsel tasarım yaklaşımları ve yöntemleri geliştirilmesinde yerel çeşitlilik ve özellikler, kentsel tasarımın temel verilerini oluşturmalıdır.Yine prof.ir. Max Van den'in söz konusu katkı mektubunda belirttiği gibi; Kentsel Tasarım'da yeni konseptler, yöntemler ve yeni bir dil yaratılması zorunludur. Durağan bir yapıdan daha çok harekete doğru bir geçiş yaşanmaktadır.

Bir yandan küreselleşme olgusu, yerel özellikleri pazarlayarak kendini var ederken, diğer yandan yerel özellikler bu pazar içinde kendi varlıklarını ispatlama çabası içindedirler. Oysa yerel özellikler birçok doğal, morfolojik, sosyal ve kültürel zenginliği barındıran niteliklerdir. Bunların insani içerikleri, insan varlığının hem manevi, hem de maddi boyutlarını göz önüne almayı gerektirir. Planlama ilkeleri açısından baktığımızda, her ülkenin kendine özgü bir şehircilik sistemine sahip olması gerektiği görülmektedir. Bir ülke içindeki yerel özellikler, bu sistem içinde zenginleştirici bir araç olarak düşünülmelidir. Yerelleşmenin kendisi bir amaç değil, yaşanabilir kentlere ve kamusal alanlara ulaşılması sürecinde bir araç olarak ele alınmalıdır. Buna rağmen, ülkeler diyaloğun ve sınır-ötesi planlamanın farkına varmışlardır.

Buluşmaların odağını oluşturan Sempozyumun, yerel özelliklerin, küreselleşme sürecinde kentlerin kendilerini pazarlamasında bir araç mı, yoksa kentlerin yaşanabilir alanlar olarak sürdürülmesinde bir araç mı olacağının tartışılması beklenmektedir. Bu bağlamda, "yerelliğin" yeniden tanımlanması ve kentsel kamusal alanın tartışmaya açılması hedeflenmektedir. Kuşkusuz bu tartışmaların, kentsel tasarım anlayışına kavramsal ve uygulamaya dönük yansımaları olacaktır

İşte 1. Uluslararası Kentsel Tasarım Buluşmasında, yukarıda belirlenen amaçlar ve hedefler doğrultusunda bir tartışma açılması, fikir ve düşünce platformu yaratılması ve deneyimlerin ortaya konması beklenmektedir. Bu düşünceler bizi 1. Uluslararası Kentsel Tasarım Buluşması platformunda tartışılacak konunun ana başlığını "Küreselleşme Sürecinde Kentsel Tasarım ve Yerel Özellikler" olarak belirlemeye itmiştir.

Kuşkusuz, "Planlama" ve Kentsel Tasarımla" ilgili yönelişler, ortaya çıktığı ülkenin ulusal koşulları ve verileri çerçevesinde oluşmaktadır. Ancak bir ülkenin sorunlarını çözmek için getirilen yaklaşımlar, başka ülkeler için de geçerli çözümler olmayabilir. Böyle de olmamalıdır. Planlama ve kentsel tasarımda, ülke halkının fiziksel, sosyal, ekonomik, moral yapısına uygun ve tarihi geçmişi ile referanslı ve ulusal esaslar içeren çözümlerin getirildiği bir yaklaşım temel olmalıdır. Önemli olan husus, planlama ve kentsel tasarımın, her ülkenin yerel özellik ve niteliklerin çağdaş ve bilimsel yöntemlere göre ele alınarak geliştirilmesidir. Sanatta, edebiyatta ve politikada ulusallığın var olması gibi, ülkelerin planlama ve kentsel tasarım yaklaşımlarında da bu özelliğin yakalanması da gerekmektedir.

Dolayısıyla kentsel tasarım yaklaşımında, ulusal koşullarla yerel özelliklere, çeşitliliklere, olanaklara ve potansiyaliteye uygun bir sentezin yapılması zorunluluğu vardır. Kanımızca, hem ülke şehirciliği hem de "kentsel tasarım", bu çerçevede tanımlanmalıdır. Bu aynı zamanda, ülke şehircilik sistemi olgusu ve çerçevesi içinde yer almalıdır. Özellikle, ele alındığı ülkenin insanlarının yaşam koşulları ve düzeyine, sosyal, ekolojik ve ekonomik yapısına uygun, yerel özellikli özgün bir sentez geliştirilmesine ve uygulama koşulları yaratılmasına dönük bir kentsel tasarım anlayışı geliştirilmelidir.

Sempozyum ana teması çerçevesinde, her biri bir atölye çalışması olacak şekilde 4 grupta ve aşağıdaki başlıklar altında tartışma açılacaktır:

Atölye/Tema 1: Küresel - Yerel Koşullar ve Kentsel Tasarım
a. Küresel Koşullar ve Değişim Karşısında Kentsel Tasarım
b. Küreselleşmenin Etkileri ve Yurtdışı Farklılaşmalar Karşısında Yerel Özellikli Kentsel Tasarım
c. Küreselleşmeyle Beliren Yeni Kamusal Olayın Mekansal Gereksinimleri ve Kentsel Tasarım
d. Yerelliğin Yeniden Tanımı: Yaşanabilir Kentler ve Kamusal Alanlar Yaratılmasındaki Yeri
e. Kimlikli Bir Düzen İçin Kentsel Tasarım
f. Yerellik ve Kimlik
g. Kültürel Olgu, Kültürel Biçimlenme, Kültürel Kimlik ve Kültürel Değişim
h. Kentsel Tasarımın Politik, Sosyal, Kültürel Kontekstte Yeri

Atölye/Tema 2: Kentsel Tasarımda Kurama Doğru
a. Kentsel Tasarımda, Tasarım Yaklaşımları Ötesinde Bir Anlayış: İlkeler Anlayışı
b. Kentsel Tasarımda Kuramsal Temeller ve Bütüncül Esaslar
c. Kentsel Tasarım İçin Planlama Süreciyle Bütünleşen Bir Dil
d. Kentsel Tasarımda Devamlılık ve Değişimin Birleştirilmesi

Atölye/Tema 3: Fiziksel Ortam Oluşum Sürecinde Kentsel Tasarımın Rolü
a. Kentsel Değişimde Bir Denetim Aracı: Kentsel Tasarım
b. Toplumla İlgili Karar Üretme Süreci ve Kentsel Tasarım
c. Kentlerin Geleceği ve Kentsel Tasarım
d. Kentsel Kavramların Değişiminde Kentsel Tasarımın Rolü
e. Kentselin ve Kentsel Yaşamın Kamusal Özelliklerinin Yansıtılmasında Kentsel Tasarımın Yeri

Atölye/Tema 4: Kentsel Tasarım ve Ölçek Kavramı
a. Küreselleşme ve Yerelleşmede Temel Kavram Olarak Ölçek Sorunsalı
b. Yerel Uygulamalarda Ölçek Sorunsalı

3. Boğaziçi Uluslararası Atölye Çalışması / "Boğaziçi'nde Değişimin Anlamı"*

Genel Açıklama:
Varsayımsal bir yaklaşımla, Boğaz'ın kenarında ve başlangıcında yer alan Mimar Sinan Üniversitesi'nin, gerçek anlamda inceleme olanaklarına kavuşturulduğunda, Boğaziçi mekanı ile ilgili her türlü teknik, mimari, sosyal, ekonomik, kültürel ve sanatsal inceleme ve araştırmaların yapılacağı, değerlendirileceği ve yayınlanacağı bir Boğaziçi Araştırmalar Merkezini kuracak özellikleri ve nitelikleri taşıdığı görülmektedir. Boğaziçi Araştırmalar Merkezi; Boğaziçi'ndeki gelişmeleri saptayacak, izleyecek ve değerlendirecek, laboratuar nitelikli bir Merkez olacağı düşünülebilir. Kuşkusuz böyle bir merkezin, Boğaziçi mekan bütünlüğünün sağlanması, geliştirilmesi ve korunması hedefinde, resmi ve özel kurumlarla diyalog içinde çalışacağı kabul edilerek bu anlamda Merkezin destek görmesinin de sağlanabileceği düşünülebilir.

Bu saptamadan hareketle, her yıl Mimar Sinan Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü tarafından gerçekleştirilen ulusal düzeyde ve uluslararası katılımlı Kentsel Tasarım Buluşmaları (sempozyumu) çerçevesinde yer alan Kentsel Tasarım Atölye çalışmalarının Boğaziçi mekanında ve bir Mobil Atölye olarak, gelenek ve alışkanlık yaratacak şekilde ve bir bienal olarak gerçekleştirilmesi düşünülebilir.

Mimar Sinan Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü'nde yapılan ve bir tarz oluşturmuş dış atölye faaliyetleri başta olmak üzere, diğer bilimsel ve sanatsal faaliyetler ve uzun yıllar yapılagelen çalışmalara yansıyan Boğaziçi şehirciliği ile ilgili eğitim, öğretim ve araştırma potansiyeli güçlendirilerek Uluslararası Boğaziçi atölye çalışmaları, Üniversite'nin bir misyonu haline getirilebilir.

Bu varsayımsal yaklaşımın aslında Şehir ve Bölge Planlama Bölümü'nün çok uzun yıllardır gerçekleştirmeye çalıştığı bir proje olduğu belirtilmelidir. Bu isteğin altında ise 1966 yılında M. Çubuk'un hazırladığı "Boğaziçi Mekanının Düzenlenmesinde Bazı İlkeler" adını taşıyan tezde vardığı sonuçların esas olduğu da kaydedilmelidir. İki denizi birbirine bağlayan su kanalı olarak Boğaziçi ve çevre mekanları tarihi, doğal ve kültürel değerler olarak korunması ve kurtarılması gerekli ve zorunlu olan bir mekan oluşturmaktadır. Bu mekanın, öncelikle korunarak kurtarılması ürbanistik kavramda bir düzenlemeyi gerektirmektedir. Bu kavram, Boğaziçi mekanının bir davet mekanı veya bir davet zonu olmasıdır. Boğaziçi mekanının dün, bugün ve yarına dönük yazgısı da budur. Önemli olan Boğaziçi mekanının bu kavramda bu strüktüre kavuşturulmasıdır .

Söz konusu tezde ortaya konan çerçevede önemi vurgulanan şekliyle "...Boğaz'ın her iki yakasında var olan sitler, peyzajlar, mimari, arkeolojik ve tarihi görsel öğelerin bulunduğu, beşeri yaşamın yoğun olduğu kıyı kesiminden hatt-I balalara kadar olan bölgede (tezde bu kısım Hayati Bölge olarak belirlenmiştir) peyzaj ve kültür değerlerinin korunması için bir hükümler projesi yapılması" (bugünkü yorumu ile kentsel tasarım rehberi) önerisi, günümüzde hala anlamını korumaktadır. Keza "hükümler projesinin belirlenen bölgede varolan umumi, artistik, tarihi ve arkeolojik değerlerin korunmasına olanak sağlayan ve bu mekanda malzeme, renk, doku, biçim açısından bir standart yaratılmasına yardımcı olacağı ve tarihi, arşitektüral, doğal kompozisyonları değerlendirmeye yarayacağı" düşüncesi hala geçerli olmaktadır .

İşte bu temel iddialar ve kabuller çerçevesinde, Boğaziçi'nin tüm özelliklerinin 21. yy'ın değişen koşullarında da var olması, yaşatılması düşüncesi, Boğaziçi Araştırma Merkezi kurulması hedefi için de bu bilimsel platformun oluşturmasına zemin hazırlamıştır. Uluslararası Kentsel Tasarım Buluşma Platformu içinde yer alan Boğaziçi Atölye çalışmalarının, bu merkezin kurulmasında da önemli rol oynayacağı düşünülmektedir. Boğaziçi uluslararası workshop çalışması bu açıdan önem taşımaktadır.
Birinci Uluslararası Kentsel Tasarım Buluşması çerçevesinde yapılacak Boğaziçi Uluslararası Atölye çalışmasının ana teması böylece aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.

Temanın Açıklanması ve Boğaziçi Uluslararası Atölye Çalışması Düzeni
Amaç-Hedef:
Bu atölyenin amacı ve hedefi, sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde, Boğaziçi mekanının yarınına dönük düşünceler üretilmesi, planlanması, düzenlenmesi bağlamında ve genel çerçevede, Boğaziçi'nde kentsel tasarımın kavramsallaşmasına katkıda bulunarak bir Boğaziçi şehirciliğinin ana çizgilerini saptamaktır.

Atölye çalışmasına, mekan organizasyonu, planlama, düzenleme, tasarım ile ilgili alanlarda, üniversite öğrencileri ve genç profesyonellerin katılımı hedeflenmektedir. Esas olarak amaç, çok disiplinli gruplarla "düzenleme düşünce projeleri" üretilmesidir. Boğaziçi mekanında peyzajın (sitin) analizine dayalı olarak yeni peyzaj öğelerinin getirilmesi, olumsuzlukların giderilmesi veya korunması, geliştirilmesi yönünde düşünceler, fikirler oluşturulması için çalışmalar süresince olabilecek ölçüde derin araştırmalara da fırsat verilecektir.

Bu çalışmada amaç, Boğaziçi mekanı için bir proje yapmak değildir. Atölye çalışmasında hedef, "Uluslararası Karşılaşma" çerçevesinde gruplar halinde çeşitli formasyonda gençler ve profesyonellerin katılacağı, yönlendirme ve değerlendirmeleri yapacak deneyimli profesyoneller ve akademisyenler ile Boğaziçi Şehirciliği'ni yönlendirecek ve yeniden tanımlayacak, çok kültürlülüğün esas olacağı ortak noktalar bulunmasıdır.
Boğaziçi Atölye çalışması, bundan böyle iki yılda bir tekrarlanacak (bienal olarak) bir uluslararası randevu (belki uzmanlar randevusu) platformunun başlangıcı olabilecektir.

Kısacası, kentsel düşünce projelerinin üretileceği, karşılaştırılacağı ve tartışılacağı bu platformun formasyon, deneyim ve kültür çeşitliliğine örnek oluşturması arzu edilmektedir.
Bilinmelidir ki, Boğaziçi Uluslararası Atölyesinde grup çalışmalarını yönlendirecek profesyoneller ve akademisyenler, proje yönlendirmeyecek ve proje tashihi yapmayacak ancak, kendi deneyimlerini ve birikimlerini, düşüncelerini katılımcılarla paylaşacaklardır.

Uluslararası Atölye Programı:

Atölye programının, mobil atölye niteliğinde bir çalışma şeklinde gerçekleşmesi düşünülmektedir. Bir tekne içinde ve Boğaziçi mekanını soluyarak çalışma yapılacaktır. Bu amaçla, Boğaziçi mekanında denizden ve belirli noktalarda karaya çıkarak inceleme gezileri yapılacaktır. (Bunun için bkz. Denizyolu ve kara inceleme odakları.)

Ayrıca, a) konferanslar, b) bugüne kadar yapılmış çalışmaların sunuluşu yapılacaktır (Özellikle Büyükşehir ve ilçe belediyeleri şehircilik ve düzenleme çalışmaları). Mimar Sinan Üniversitesi merkez binasında ve de Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi'nde geniş kapsamlı bir Boğaziçi sergisi düzenlenecektir (Bu konuda Tarih Vakfı ile işbirliği yapılması düşünülmektedir).

ÖN PROGRAM:

1. Uluslararası Kentsel Tasarım Buluşması a) Sempozyum, b) Atölye çalışmaları olmak üzere 22 - 29 eylül 2001 tarihleri arasında yapılacaktır.

A. Uluslararası Sempozyum: (3 gün)

1. Uluslararası Kentsel Tasarım Buluşması tartışma platformu sempozyum düzenlemesi gerçekleştirilecektir. Sempozyum ana teması, "Küreselleşme Sürecinde Kentsel Tasarım ve Yerel Özellikler" çerçevesinde oluşturulacak 4 atölyede, aşağıdaki konularda fikir alışverişi ve tartışmalar yapılacaktır.

Atölye/Tema 1: Küresel ve Yerel Koşullar ve Kentsel Tasarım
Atölye/Tema 2: Kentsel Tasarımda Kurama Doğru
Atölye/Tema 3: Fiziksel Ortam Oluşum Sürecinde Kentsel Tasarımın Rolü
Atölye/Tema 4: Kentsel Tasarım ve Ölçek Kavramı

B. Uluslararası Atölye çalışmaları: (4 gün)

Atölye çalışma konusu: "Boğaziçi Kentsel Mekanı Bütününde Kentsel Tasarım yaklaşımı içinde Boğaziçi şehirciliği oluşumuna katkıda bulunulmasıdır". Mobil atölye çalışması olarak Boğaziçi'nde bir teknede gerçekleştirilmesi düşünülmektedir. (Bu aynı zamanda uluslararası Boğaziçi Kentsel Tasarım Atölyesi olarak bir bienal platformu yaratılmasının ilk adımını oluşturacaktır.)

Bu atölyeye şehircilik, mimarlık, sosyoloji, ekonomi, işletme, peyzaj mimarlığı, güzel sanatlar bölümlerinden son sınıf öğrencileri ve yeni mezunlar başvurabilecektir. Atölye tanımı ve katılım koşulları daha sonra belirlenecektir.

C. Sosyal program:

Program aşağıdaki şekilde geliştirilecektir.

· Sempozyum öncesi gezi programı
· Semppozyum süresince teknik geziler
· Sempozyum sonrası gezi programı

İrtibat Kurulacak kişi:
Arş. Göv. Seher Başlık
tel:0212 2521600
Email:[email protected]