Ekip
Dr. Yük. Müh. Mimar Doğan TEKELİ,
Mezun Olduğu Okul :İstanbul Teknik Üniversitesi
Yük. Mimar Dilgün SAKLAR
Mezun Olduğu Okul : İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi
Yük. Mimar Mehmet Emin ÇAKIRKAYA
Mezun olduğu okul : İstanbul Teknik Üniversitesi
Yük. Mimar Nedim SİSA
Mezun Olduğu Okul : ESA Paris
Genel Yerleşim
Şartnamede istenen 18 köprülü terminalin verilen arsaya sığdırılabilmesi ancak ana yapının geriye doğru çekilmesi ve hava tarafında da apronun geniş ölçüde büyütülmesini gerektiriyordu.
Soru cevap aşamasında köprü sayısının 14’e düşürülmesinin ve apronun doğuya doğru büyütülebileceğinin bildirilmesi daha rasyonel ve ekonomik bir çözüme olanak vermiş ve sunulmakta olan çözüm ortaya çıkmıştır.
Bu çözümün, daha önce etüt edilen ve ancak kuzeye doğru genişletilen bir apronla elde edilebilen 16 - 18 köprülü bir tasarıma göre aşağıda sayılan avantajları bulunuyor. Bu avantajlar;
- İnşa edilecek apron alanının küçülmesi,
- Gate’lere yolcu ulaşımının kısalması,
- Toplam yapı alanında ekonomi,
- Park eden tüm uçakların mevcut uçuş kontrol kulesinden görülebilmesi,
- Arsanın kara tarafında geniş bir yeşil alan bırakılması
- Tevsiden önce de bitmiş bir form ortaya koyabilmesi
- Mevcut havaalanı yapıları ile bütünleşebilmesi
- Yukarıda sıralanan üstünlüklerine karşın tüm alanda park edecek uçak sayısında azalma olmaması
Park Edebilecek Uçak Sayısı
Yeni terminalin inşası ve apronun doğu yönünde yaklaşık 200 m. uzatılması halinde alanda (kargo ve askeri alandaki 11 uçak hariç olmak üzere) 45 uçak, yapının ve apronun kuzeye doğru tevsi edilmesi halinde ise 53 uçaklık park kapasitesine ulaşılmaktadır.
Tevsi Olanakları
Sunulan projede yapı, işletmeye zarar vermeden kuzey yönüne inşa edilecek bir iskele bloğu ile 4 köprü ve uzak uçak salonları ile 8 yeni bekleme salonu daha kazanacak ve kapasite %40 oranında arttırılabilecektir.
Projenin kara tarafı büyüklüğünün bu artan kapasiteye de hizmet verebileceği düşünülmektedir. Bununla beraber, kara tarafı yapısının da doğu yönünde 64 m. uzatılabilmesi; bir başka deyişle toplam yapı alanının yaklaşık 20 000 m² büyütülmesi için yeterli alan bırakılmıştır.
Ulaşım
Yeni terminalin giden yolcu kotuna çevre yolundan kolay ulaşımın sağlanması için mevcut terminale giden yolun üzerinde bir viyadük tasarlandı.
Gelen yolcu katına ise zemin kotunda dairesel bir kavşak düzenlenmiştir. Eski terminalden yeni terminale geliş için direkt bir ara bağlantı yolu tasarlandı.
Gelen ve giden yolcu katlarına gelen araçların, yolcu bıraktıktan sonra otoparka gidişleri, otoparktan gelişleri ile vale park sistemi için kapılarla otopark arasındaki ulaşım için de gerekli önlemler alındı.
Eski ve Yeni Terminaller Arasında İçten Kapalı Geçiş
Yeni terminalin kara tarafından mevcut terminalin kara tarafına bir kapalı üst geçiş sağlanması için en uygun ve en kısa yol araştırılarak mevcut yapıları rahatsız etmeyen bir çözüm arandı. Araziye göre yaklaşık 6m. yükseklikten geçen söz konusu geçiş, 4,5 m. genişliği ile yürüyen bantların yerleştirilmesine de olanak verecekti. İç hatlardan gelerek bağlantı köprüsünü kullanacak yolcuların iç hatlar terminaline girerken x-ray’dan ve güvenlik kontrolünden geçtikleri kabul edildi.
Bu geçidin bir bölümünün altına, tesisat merkezinden tesisat ve elektrik hatlarını taşıyan kanal güzergâhı yerleştirildi.
Metro Bağlantısı
Şartname ekleri arasında verilen 3A numaralı alternatifteki metro güzergahı aynen benimsenmiş, ancak istasyonun halen inşa edilmekte olan otoparkın altında uygun bir kotta inşa edilmesi düşünüldü.
Bu taktirde, mevcut terminale 50 m.; yeni terminale 100m. boyunda alt geçitlerden sonra, zeminde inşa edilecek metro giriş çıkışları vasıtasıyla en kısa yoldan ulaşım sağlanmış olacak.
Yeni terminal ve otopark inşa edildikten sonra, bugün inşa edilmekte olan otoparka ihtiyaç kalmadığı taktirde, muhtemelen istasyonun zemin üzerinde inşa edilmesi de düşünülebilir.
Yeni Terminalin Kısmen İç Hatlar İçin Kullanılması
Yapının yaklaşık %30 kapasitesinin iç hatlar için kullanılabilmesi, strüktürü etkilemeden yerleştirebilecek basit sökülebilir ayırıcı panolarla mümkün olabiliyor.
Uzun vadede, bu gereksinim devamlı hale gelirse, söz konusu ayırıcı panoların daha ciddi yapı elemanları olarak tasarlanması da mümkün.
Kara Tarafı Yolcu Gidiş Holü
Kara tarafı yolcu gidiş holüne 12 adet X Ray cihazının bulunduğu 2 büyük holden geçilerek 4 noktadan giriliyor.
Check-In holünde, check-in desklerinin düzeni önem kazanıyor. Check-in holü için programda verilen 7000 m² alan içinde ada sistemine göre bir düzenleme yapıldığında, karşılıklı adalar arasında kalan uzaklık, yoğun yolcu trafiği yaşanması durumunda yetersiz kalabilir. Buna karşılık, çağdaş pek çok havaalanında uygulanan lineer sistem, sağladığı bölünmeyen, ferah mekan etkisi, yolcu tarafından kolay kavranıp, kolay bulunabilir olması ve kalabalık yolcu trafiğinde uzun kuyruklara olanak vermesi gibi nedenlerden dolayı bu proje koşullarında daha yararlı görüldü.
Söz konusu sistemin diğer bir avantajı da, check-in deskleri ile yakın ilişkide olması istenen büroların, en yakın yerlerde yerleştirilebilmesi oldu.
Check-in holünden iki bölümde düzenlenmiş pasaport hollerine geçiliyor.
Diğer yandan, serbest orta mekan, ortada kara tarafında düzenlenen bilet satış acentelerine, banka vb. servislere, doğu ve batıdaki uçlarda, dış mekana açık büyük kafelere, asma kattaki lokantalara ulaşımı kolaylaştırıyor.
"Gate"ler
Hava tarafında 14 adet köprülü gate, iskele bloğunda düz bir çizgi oluşturacak biçimde konuşlanıyor.
Plan, ikinci güvenlik kontrolünün, pasaport ve duty - free bölümünden iskele bloğuna geçerken toplu bir şekilde yapılmasına olanak verdiği halde, her gate’in önünde ayrı ayrı yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlendi. Güvenlik birimlerinin bu düzenlemeyi tercih ettikleri düşünülüyor. Ayrıca, her gate içinde kadın, erkek ve özürlü tuvaletleri yerleştirildi.
Uzak uçaklar için istenen toplam 1250 m²’lik gate alanı 4 adet gate olarak yorumlanıp doğrudan apron kotuna yerleştirildi. İskele bloğundan yürüyen merdiven ve asansörlerle bu gate’lere ulaşım kolaylıkla sağlanıyor.
Günümüzde hava alanları adeta birer alışveriş merkezi niteliğinde. Bu nedenle sunulan projede istenen tüm ticari mekânların, kafe ve lokantaların akıcı yaya trafiği üzerinde olmalarına, çekici mekânlar oluşturmalarına ve servis olanaklarının bulunmasına özen gösterildi.
Duty Free holündeki dükkânlara ek olarak iskele bloğunda gate’ler arasında da son dakika alışverişleri için alanlar düzenlenmiştir. Ayrıca, gate’ler arasında iki adet aprona hâkim, öne çıkmış son derece cazip kafe yerleştirildi.
Gelen Yolsu Sirkülasyonu - Bagaj Alma Holü - Karşılayıcılar
Uzakta park etmiş uçaklardan gelecek yolcular için apron kotunda rahat, geniş bir hol düzenlendi. Buraya gelen yolcular yürüyen merdiven ya da asansörle bir kat çıkarak gelen yolcu koridoruna ve pasaport holüne ulaşıyor.
Terminale yanaşan uçakların yolcuları da köprülerden doğruca gelen yolcu koridoruna ve pasaport holüne ulaşıyor
.
Gelen yolcu koridoru ve pasaport holü için hava tarafındaki köprü düzenlemeleri ve köprü boyları nedeniyle oldukça kısıtlı bir tavan yüksekliği ile yetinmek zorunda kalınıyor. Buna karşılık, gelen yolcu koridorunun boydan boya ışıklı olması bu koridoru sıkıcı olmaktan kurtaracak.
Pasaport holü, istenen 30 pasaport bankosunu tek düzlemde yerleştirecek genişlik ve rahatlıkta düzenlendi. Pasaport kontrolünden geçen yolcular, az eğimli bir rampadan inerek daha yüksek tavanlı bagaj alma holüne geçecekler. Bagajlar bir kat aşağıdaki bagaj ayrım holünden konveyörler aracılığıyla bagaj holüne ulaşıyor.
Bagaj alma holünün boyutları gerekirse bu holdeki konveyörlerin boylarının uzatılmasına olanak veriyor.
Personel ve Mal Sirkülasyonu
Yeni terminalde personel girişleri için gelen ve giden yolcu hollerindeki girişlerde ayrı cihazlar tahsis edilebileceği gibi, bodrum katta düzenlenen ana servis yolu üzerinde de güvenlik kontrollü girişler tertiplendi.
Gümrüklü ve gümrüksüz alana gelecek her türlü mal girişi, bu ana servis yolu üzerindeki çeşitli kontrollü girişlerden alınarak, depolara ya da kullanılacakları yerlerdeki servis koridorlarına ulaştırılıyor.
Bagaj Ayırma Holü ve Bagaj Sirkülasyonu
Check-in bankoları arkasındaki 8 konveyör 4 çift halinde zemin kat döşemesinden geçmekte ve 2 kat aşağıdaki bagaj ayırma holüne geliyor. Burada 2 grup otomatik bagaj arama ve tarayan cihazlardan geçerek uçaklara gönderiliyor.
Bagaj ayırma holü, apron kotundan yaklaşık 4m. aşağıda olup iki noktada, geliş ve gidiş yönünde çalışan geniş rampalar aracılığıyla aprona bağlanıyor.
Konferans Merkezi - İdari Bürolar - Terminal İdaresi
Yeni terminalin 400 m²’ lik ana konferans salonu, sahne arkasında bir hazırlık odası ve wc grubu ile 3 adet daha küçük toplantı odaları ile desteklenmiş ve hepsi geniş bir fuaye alanı çevresinde yer alıyor. Konferans salonu gelen yolcu katındadır. Kara tarafında karşılayıcılar holünden olduğu gibi gelen yolcu koridorundan bir geçiş vasıtasıyla VIP salonuna bağlanabiliyor.
İdari bürolar da aynı bölgede, dış mekâna açık bir biçimde yer alıyor. Terminal idaresine ait bürolar da, gelen yolcu katında, konferans merkezi ve idari büroların simetriği bir konumda yerleştirildi. Bu bürolar için ayrılan geniş alan, kesin program belirlendiğinde çekici ve rahat düzenlemelere olanak verecek boyutta.
Söz konusu büroların kullanıcıları bulundukları konumdan terminalin hava ve kara tarafındaki tüm alanlara kolayca ulaşabilecekler.
Havaalanı Oteli
Havaalanı oteli, yeni terminalin batı yönündeki serbest araziye konuşlandırıdı; böylece kara tarafı otelinin dışarıdan, hatta mevcut terminalden kullanılmasına olanak sağladı.
Hava tarafı oteli ise gelen yolcu koridoruna aynı katta düzenlenen bir giriş holü vasıtasıyla bağlanıyor. Servis bölümleri ortak olan 60 odalı otelin hava ve kara tarafı odaları, kafeteryaları birbirlerinden bağımsız olarak çalışıyor.
Havaalanı otelinin ana binaya bağlı, ancak serbest bir araziye yerleştirmesi, tüm yatak odalarının dışa açık ve doğal ışık alır nitelikte olmasını sağladı.
VIP Salonları
VIP salonları, yeni terminalde iskele bloğunun batı ucundan bağlanmakta, gerek kara tarafından, gerek hava tarafından kolay ve direkt ulaşılabilir konumdadır. Kullanım kolaylığı açısından tek katlı olarak düzenlenen VIP salonu, gerek yüksek iç hacimleri, gerek giriş ve çıkıştaki yüksek portikleri nedeniyle belirli bir kimlik kazanmış durumdadır. Programda verilen öğeler göz önüne alındığında VIP salonlarını 400-600 m²’ye sığdırmak mümkün olamadı.
Otopark
4020 otomobil kapasiteli otopark, şartnamede istenildiği gibi terminal gelen yolcu katının altındaki kotlarda 2 katlı olarak düzenlendi. Otoparka kentten, mevcut terminal yönünden kolayca ulaşılabildiği gibi gelen ve giden yolcu katlarından da ulaşılabiliyor.
Gelen yolcu katındaki açık otopark için de rahat giriş çıkışlar ve para ödeme alanları düşünüldü. Açık otoparkta 550 otomobil ve 74 otobüs için park alanı var. Açık ve kapalı otoparkların ihtiyaç olduğunda doğu yönüne istenildiği kadar büyütülmesi mümkün olacak.
Kapalı otopark 2 kat olarak düzenlendiği ve kara tarafından yaklaşımda sadece bir katı dışarıda kaldığı için hafriyat ve inşaat bakımından ekonomi de sağlanıyor. Otoparkın terminal kara tarafında yükselmemesi, kara tarafından gelişte yeni terminalin tüm görkemi ile görünmesini sağlayacak.
Mimari Yaklaşım - İlkeler - Malzemeler
Yeni terminalin,
- Sabiha Gökçen havaalanında mevcut yapılarla uyum sağlaması,
- Mimari ve inşai bakımdan abartılı olmayan, Türkiye’nin ekonomik ve teknolojik olanaklarını zorlamayacak, gerçekçi, görece ekonomik ve hızlı inşa edilebilecek bir yapı olması,
- Ancak yukarıdaki nitelikleri yanında, ileri teknoloji ürünü, steril ve her iklim ve ülkede bulunabilecek, mekanik bir yapıdan çok, ülkeye ve insana sıcak gelebilecek, kendine özgü, akılda kalacak bir mimari kimlik taşıması amaçlandı.
Bu düşüncelerle:
Mevcut terminalin tonoz biçimindeki çatı örtüsü, daha küçük ölçekte ve daha sade bir strüktürle tasarlanmış, sinüzoidal biçimi ile bir bakıma yeniden yorumlandı.
Söz konusu örtü, kara tarafında giden yolcu platformunun üzerini tamamen örterek, yapının uzaktan algılanışında derin gölgesiyle yapının kimliğini vurguluyor.
Hava tarafında ise, iskele bloğu, uzun ve doğrusal bir kütle oluşturmakta; camlı köprüler, merdiven evleri ve körükler burada ışıklı-gölgeli hareketli bir mimari yaratıyor.
Bununla beraber, bu uzun yatay kütleye hava tarafında daha etkileyici, dinamik formlar eklenmesi düşünüldü.
Bu amaçla, iskele bloğundaki 2 kafe mekânı ve uçuş bilgi merkezi, aprondaki servis yolunun üzerine alınmış ve bu hacimler, yüksek heykelimsi biçimli strüktürlerle vurgulandı. Gerçekte söz konusu biçimler bu aşamada bir niyet ifadesidirler. Proje uygulanma aşamasına gelebilirse, kuşkusuz farklı biçimlerde tasarlanabilecek.
Ekonomik, dayanıklı, olabildiğince yerli üretim olup, insanın doğasıyla barışık olan malzemeler seçilmesine özen gösteriliyor.
Bu bağlamda, eğrisel çatı örtüsünün uçlarda metal, yüzeylerde metal kaplama ya da izolasyon membranı, görünüşlerde sağır bölümlerin brüt beton, doğal taş kaplama ve alucobond kaplama kullanılması; güneş kırıcıların ise ahşap olması öngörülüyor.
Peyzaj ve Sanat Eserleri
Terminalin iç mekânlarına İstanbul ve Türkiye florasından seçilmiş ağaçlar ve peyzaj öğeleri yerleştirilmesi öngörüldü.
Ana yolcu parkurlarının üzerinde kalan çeşitli alanlarda İstanbul ile ilgili sanatsal öğelere (heykeller, bas-relief’ler, vitraylar vb.) yer verilmesi tasarlanıyor.
Örneğin, pasaport kontrolü ile gate’ler arasında yer alan iç bahçelerde heykel ve yerleştirmelerin yer alması; aynı aks üzerinde yer alan sağır duvar yüzeylerinin bas-relief’lerle bezenmesi düşünülüyor.
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!