Alan bütünü, kent içerisinde devam eden bir yeşil kamanın doğal dokuya açıldığı noktada konumlanmıştır. Bu durum alanın bir cephesini Uludağ eteklerinin doğal peyzajı ile çevrelerken, diğer cephenin kentsel doku ile temas halinde olmasını sağlamıştır. Alana getirilen öneri, kente kimlikli bir alan kazandırmanın yanı sıra, yakın çevre için de ekonomik ve soysal bir yenilenmenin başlangıcı olacaktır.
Alan için önerilen rekreatif faaliyetler kent ölçeğinde hizmet verebilecek niteliktedir. Bu durum özgün tasarımla birlikte, alanı kentin cazibe merkezlerinden birisi haline getirecek, yeni istihdam alanları sağlamanın yanı sıra, sanat-kültür-eğitim çerçevesinde de kente katkı sunacaktır. Alanın varolan durumu, yetersiz ve bakımsızdır. Yakın çevredeki yoğun yapılaşma, yine muhtemel yoğun kullanım potansiyelinin habercisidir. Bununla birlikte hareketli arazi ve doğal dokuyla bitişik nizamlı konumu, su ile temas olanağı sağlaması arazinin sunduğu olanaklar olarak değerlendirilmiştir.
Alana yaklaşımda temel konsept SU ve ZAMAN olarak belirlenmiştir. Su ve Zamanın, akışkanlığı ve hayati önemi genel çizgiye yöne vermiştir. Alan içerisinde bulunan su ögesi zengin biçimde kullanılırken, gezinti yollarının formuna kadar yansıyan bu akışkanlıkla beraber zamanı anımsatacak plastik elemanlar kullanılmış, zaman içerisindeki kültürel evrimi gösteren malzeme seçimleri yapılmıştır.
Kentsel Tasarımda Genel Yaklaşımlar
Öncelikle alan özellikleri analiz edilerek, aşağıdaki kriterler ışığında bir bölgelemeye gidilmiştir:
Alanın kentsel ve doğal doku ile olan ilişkisi, arazi plastiğinin kullanımlara ve konumlandırmaya dair sunduğu olanaklar, alan içi mikro ekosistemin, doğal peyzajın ve koruma bölgelerinin durum ve konumu, beklenen hakim erişim yönü.
Bu analiz ve incelemeler sonucunda alan; Kullanım Bölgesi, Tampon Bölge ve Koruma Bölgesi olmak üzere üçe ayrılarak değerlendirilmiştir. Bu durum, göz önüne alınarak, alan içerisinde fonksiyonların konumlanışı ve kullanım yoğunluğu özellikle heterojen tutulmuştur. Bu sayede doğal alanların korunmasında, insan faktörünün etkisi de minimize edilmiştir. Arazi bütünü içerisinde bir kama şeklinde devam eden "arboretum" önerisi ile alanlar arası ekolojik bağlantı kurulmuştur.
Bununla birlikte alanı parçalayacak kullanım ve çizgilerden kaçınılmıştır. Sirkülasyonda, arazi ile uyumlu, akışkan bir süreklilik hedeflenmiştir. Bu perspektifle; gezinti yolları halihazır tesviyelerle olabildiğince uyumlu oluşturulmuştur. Kullanım yoğunluğu heterojen tutulsa da, tasarımda alana bir bütün olarak yaklaşılmış, ziyaretçiyi keyifli, sürprizler sunan bir süreklilikle alan içine çeken bir tasarım çizgisi benimsenmiştir.
Alanın yetersiz ve bakımsız olan mevcut yapısını değiştirerek, kullanılabilirliği artırmak temel hedeftir. Alana getirilen uygulama yakın çevredekilerin kültürel, sosyal ve ekonomik yapısını da etkileyecek niteliktedir.
Alanın kent içinde süre giden bir yeşil kamanın başlangıcı olduğu, kentsel ve doğal doku arasında bir köprü niteliği taşıdığı bilinciyle, doğal yapısına minimum müdahale hedeflenmiştir.
Her yaştan kullanıcıya, gece-gündüz hizmet sunabilecek bir öneri geliştirilmiştir. Gece kullanımı için güvenlik ve konfor sağlayacak bir aydınlatma çözümü önerilirken, yer yer ışık oyunları ile alanın cazibesi artırılmıştır. Bununla birlikte önerilen çözümde; çağcıl dünyanın problemi olan ışık kirliliği faktörü gözönüne alınarak, güvenlik göz ardı edilmeden kullanım yoğunluğuna paralel olarak, ışık yoğunluğu da koruma bölgesi içerisinde azaltılmıştır.
Görsel sürekliliği engelleyici unsurlardan kaçınılmıştır. Arazinin eğimli yapısının sunduğu olanaklar kullanılarak, bakı alanları oluşturulmuş, yapısal ve bitkisel düzenleme insan ölçeğinde görüşü engellemeyecek şekilde konumlandırılmıştır. Alan topografyasının sunduğu olanaklar da kullanılarak, kullanım konumları, kullanıcının aktiviteden alacağı zevki artıracak biçimde, çevresi ile görsel ilişkileri düşünülerek belirlenmiştir. Doğa merkezli kullanımlarda kentsel doku, bitki ve topografya ile perdelenirken, gündelik kullanımlar kent dokusunu peyzaja dahil edecek bölgelerde konumlanmıştır.
Alan yakınında yeralan gecekondu bölgelerinin, yerleşim sakinlerini mağdur etmeyecek kentsel dönüşüm projeleri doğrultusunda revizyondan geçirilmesi önerilmektedir. Sosyal ve kültürel tesislerle birlikte yeni bir cazibe merkezi yaratılmasında, rekreasyon alanı katalizör etkisi yapacaktır. Bununla birlikte yakın çevrenin kimliği de alan üzerinde diyalektik bir etkiye sahiptir ve özellikle yeni ziyaretçi kitlesi üzerinde belirleyici etkisi olacaktır.
Alanın ekolojik değerleri korunarak geliştirilmiş, bunlara eğitici ve ticari bir fonksiyon kazandırılmıştır.
Mimaride çağdaş çözümler hedeflenmiş, Bursa geleneksel mimari formlarından etkilenilmiş, modern malzemeler önerilmiştir.
Erişim ve Sirkülasyon
Alan içi yoğun kullanımlar, arazinin kentsel doku ile temas halinde bulunan cephesinde konumlandırılarak kentlinin erişimi kolaylaştırılmış, bu durum yeterli sayıda otopark çözümü ile desteklenmiştir.
Alan içi sirkülasyon yaya merkezli olarak tasarlanmış, arazinin imkan sunduğu her bölgeye engelliler için erişim imkanı sunacak çözümler getirilmiştir. Alana araç girişi sadece servis amaçlı olarak sınırlandırılmış ve erişim hatları önceden belirlenmiştir.
Bitkisel Yaklaşım
Alan içi doğal bitki örtüsünün korunarak geliştirilmesi hedeflenmiştir. Yapısal müdahalenin zararı minimize edilmiştir. Alana yayılmış ve insan temasından koparılmamış bir arboretum çözümü ve bu kapsamda sera-bitkisel üretim-tanıtım-satış birimleri ile alana ticari ve eğitici bir fonksiyon kazandırılmıştır. Alan içi yaya sirkülasyonu yer yer bitkisel gösterilerle deneyimi zenginleştirecek biçimde desteklenmiştir.
Arazi Plastiği
Tasarım ölçeğinde, arazi plastiği önemli bir hareket noktası oluşturmuştur. Modern çizgiler ve işlevsellikten vazgeçilmeden, imalatın en az kazı-dolgu ile çözülebileceği bir tasarım anlayışı benimsenmiştir.
Bu yaklaşım çerçevesinde; gezinti yolları, meydan ve meydancıklar, tabii zemin kotlarına uygun bir akış içerisinde, olabildiğince şev üst kotları gibi arazinin hakim noktalarına yerleştirilmiştir. Bu sayede park içi sirkülasyonun zengin bakı alanlarıyla keyifli bir deneyim sunması hedeflenmiştir.
Dereye yapılan müdahale ve göllendirmelerde de arazi plastiği göz önünde tutulmuş, suyun arazi içerisine yayılımı ve debisinin düşürülmesi olabilecek en az müdahale ile sağlanmıştır.
Su Ögesi Kullanımı
Doğal derenin formuna yapılan müdahalelerle görsel ve işlevsel etkisi artırılmıştır. Arazi plastiğine uygun yapılan göllendirmelerle, suyun debisi azaltılmış, kullanılabilir kıyı alanı genişletilmiştir.
Alan içerisinde su kullanımı ışık-su-ses gösterilerine izin verebilecek süs havuzları ile zenginleştirilmiştir.
Akvaryum çevresi geniş su yüzeyleriyle geçilerek bina işlevine uygun bir peyzaj tasarımına gidilmiştir. İç mekan ve dış mekan bütünlüğü sağlanarak alanın kendi kimliğiyle kullanıcıyı sarması hedeflenmiştir.
Plastik Elemanlar
Alan içerisinde kullanılan plastik elemanlar, tematik birlik sağlayacak ve alanın kimliğini tanımlı kılacak kentsel simgeler olarak düşünülmüştür. Bu kapsamda su konsepti ile ilişkili, balık, yelken, dalga figürlü elemanlar ana giriş kapısı ve akvaryum yapısı çevresinde konumlanırken, aktif rekreasyon aksının diğer ucunda, saat kulesi ve çeşme zaman konsepti içerisinde bu bölge ile ilişkilendirilmiştir.
Mimari Çözümde Genel Yaklaşımlar
Alanda mimari yaklaşımda aşağıda sıralanan anahtar kavramlarla yola çıkılmıştır: basitlik, sadelik, modern çizgiler, kontrast, vurgu, dil birliği, çevreyle entegrasyon, fonksiyonların uyumu, kolay kullanılabilirlik, kesintisiz görsellik, kolay erişim.
Genel olarak malzeme tercihinde, ahşap, temiz beton ve metal-çelik öne çıkartılmıştır.
Arasta
Çarşı bir arasta şeklinde düşünülmüştür. Bursa'nın genel karakterini yansıtan arasta çözümü, uygulaması kolay ve zamanla artacak ihtiyaçları karşılamaya yönelik olarak tasarlanmıştır. Konum seçimi, arazi görselliğine hakimiyet ve kentten erişim kolaylığı göz önüne alınarak yapılmıştır. Alana servis hizmeti verebilecek bir otopark, arasta ile ilişkilendirilmiştir. Alandaki, halihazır yeşil doku, yapısal imalatın gerektirdiği ölçüde, arboretum bölgelerine transplante edilecektir.
Akvaryum
Akvaryum binası yakın çevresi tüm alana hizmet eden ve akvaryum konsepti ile uyumlu ilan panoları ve plastik elemanlarla zenginleştirilmiş, ziyaretçiyi henüz yapı içerisine girmeden bile bu atmosferle kucaklayacak biçimde tasarlanmıştır.
Akvaryum binası üzeri; rekreasyon alanı ile bütünleştirilmiş bir meydan çözümü olarak düşünülmüştür. Bu meydan aktif rekreasyon aksının final noktasıdır ve zengin görüş olanağına sahiptir. Bitki gösterileri ve döşeme oyunlarıyla hareket kazandırılan meydanda, hafif konstrüksüyon gölgeleme elemanları kullanılmıştır.
Binaya giriş aktif rekreasyon aksı yönünden, merdiven ve asansör kovası ile çözülmüş, diğer yöndense hemzemin giriş verilmiştir.
Bina statiği, görselliği engellemeyecek tekrarlı kolonlar ve ön gerilmeli kirişlerle çözülmüştür.
Akvaryum binası iç tasarımında eğrisel çizgiler kullanılarak mekanın monotonluğunun kırılması hedeflenmiştir.
İç çözümlerde teknik ve idari mekanlarla birlikte, halka açık bir satış ünitesi, dış mekanda terasa yayılan ve orada da suyla bütünleşen bir kafeterya çözümü, bilgilendirme ve danışma birimi hizmete sunulmuştur.
Akvaryum statiği binadan bağımsız çözülmüş, yem ve ilaçlama işlemleri için denizci merdiveni ile tırmanılan hafif bir platform sistemi geliştirilmiştir. Akvaryum camındaki eğrisel hareket, su basıncını dengeleyecek biçimde geniş iç bükey ve dar dış bükey formlarla verilmiştir.
Akvaryum, Kızıldeniz, Akdeniz ve Okyanus canlılarını yansıtacak biçimde 3 hazne olarak düşünülmüş, teknik bölmeler içerisinde bu üç hazneyi kendi özelliklerine uygun biçimde destekleyecek ayrı motor ve su tankı sistemleri yerleştirilmiştir.
Akvaryumun yapı içerisindeki yerleşimi, yosunlanmayı vb. bakteri oluşumunu önleyecek şekilde doğal ışıktan uzak tutulmuştur.
Suyun görsel sürekliliğini sağlamak ve ziyaretçiyi su ile fiziksel temasa yaklaştırarak deneyimini zenginleştirmek için, zeminde de bir su yüzeyi oluşturulmuştur. Su içi bitkileri ve kaya formlarıyla, açık havuzda sergilenebilecek balık türleri ile zenginleştirilen bu alan üzerinde yine eğrisel formlu gezinti yolu bulunmaktadır.
Ahşap kaplama gezinti yolu, ziyaretçiyi akvaryum camına yaklaştırarak görsel teması artıracak, fotoğraf vb. aktiviteye izin verecek biçimde platformlarla desteklenmiştir.
Teknik birimler içerisinde; balık üretim, balık besin hazırlama, soğuk depo, veteriner hekimlik, teknik ofis, tank temizliği için dalgıç hazırlanma alanı bulunmaktadır. Tüm rekreasyon alanına hizmet verebilecek engelli, bay, bayan wc'leri de çözüm içerisindedir.
Uygulama Etapları
1. Etap
Oteller, restorant ve alışveriş birimi, ana giriş ve akvaryum yapısını kapsar nitelikte olan ve rekreasyon alanının kente bakan cephesi niteliğini taşıyan aktif rekreasyon aksı.
2. Etap
Amfi, hayvan barınakları, kafeterya ve hobi evleri, Olta Sporları Köyü ve yapısal uygulaması tamamlanan 1. etap içerisinde eş zamanlı bitkisel uygulama ve arboretum oluşturulması.
3. Etap
Piknik alanları ve gezinti yolları.
Teknik Rapor
Dere boyunca akarsuyun taşkın bölgelerinde ortaya çıkabilecek maksimum debi miktarına uygun kesitlerde yatak oluşturulacaktır.
Kesitler değişken olup kıyı koruma yapılarında harçlı pere, istinat duvarları ve taban koruma yapısı betonarme olarak yapılacaktır. Tabanda zemin iyileştirmesi olarak taş dolgu (en az 50cm), kırma taş dolgu, grobeton ve betonarme betonu uygulanacaktır. Taban betonu akışın kolaylaşması için aksa doğru iki taraftan eğim verilecektir.
Alanın düzenleme yapılmayan bölümlerinde DSİ nin şartnamede yer alan önerileri göz önünde bulundurulacak dere ekseninin sağında ve solunda 30 metrelik koruma alanları yapılacaktır.
Bu tedbirler kapsamında yerleşim bölgeleri ile akarsu yatağının kesiştiği yerlerde 100m mensap ve memba yönünden başlamak üzere suyu saklama yöntemiyle kutu menfezlere alarak suyun akışı yönlendirilecektir. Bu menfezlerin üzerinde küçük göletler oluşturarak rekreasyonel faliyetlere olanak sağlayan mekanlar oluşturulacaktır. (Örneğin olta sporları alanı, kır kahvesi önü). Yerleşim bölgelerinde kapalı kutu menfezlere açılır kapanır ızgaralar vasıtasıyla suyun aktarımı gerçekleştirilerek uygun bölgelerde kesit rakordmanlar vasıtasıyla açık kesitli yapılara aktarılacaktır.
Arazinin olanak verdiği birtakım düzenlemeler vasıtasıyla Hacivat deresinin bir devamı gibi görünen fakat kendi içerisinde döngüsü olan havuzlar klasik bilinen yöntemlerle yapılacaktır.(Akvaryum binası önündeki havuz, Ana giriş meydanının alt kotunda bulunan su kıyısı ve içi bitkileri içeren havuz).
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!