Türk soyut resminin önde gelen ismi Sabri Berkel’in 100. yaşı, Kare Sanat Galerisi’nde düzenlenen sergiyle kutlanıyor.

1993 yılında yitirdiğimiz, soyut Türk resminin önde gelen isimlerinden Sabri Berkel, doğumunun 100. yılında Kare Sanat Galerisi’nde düzenlenen sergiyle anılıyor. Sergi, Berkel’in özgün baskılarından ve kağıt işlerinden oluşuyor.

Berkel’in kâğıt işlerinin daha önce hiç sergilenmediğini belirten Kare Sanat Galerisi’nin yöneticisi Fatoş Saka, “Sergideki özgün baskıları, Berkel’in resim çerçevelerini yapan ve tuvallerini geren çerçevecisinden; bir kısım desenleri de öğrencisiyken hocanın kendisinden almıştım; hepsi benim özel koleksiyonumdaydı” diyor.

“Kendime birkaç adet ayırdıktan sonra kalanları sergilemek istedim. Aslında sergi 30 Nisan’da sona erecekti, ama gördüğü yoğun ilgi üzerine bitiş tarihini 7 Mayıs’a kaydırdık.”

Sergide, Berkel’in 1930’lu yıllarda yaptığı, Üsküp’te doğduğu evin gravüründen 1980’lerdeki işlere kadar değişik dönemlerine ait farklı eserlerini bir arada görmek mümkün. Nü’lerden insan figürlerine, manzaralardan soyut temalara uzanan bir çeşitlilik gösteren yapıtların galeri mekanına yerleştirilirken, kronolojik bir şekilde sıralanmalarına dikkat edilmiş. Saka, ressamın aynı dönemde ve aynı çizgide ürettiği eserlerin dağılmamaları için birlikte satıldığını, bütünün parçalanmamasının koleksiyonerler için de daha anlamlı olduğunu söylüyor.

Sergide Berkel’in baskılarının soyut tuvallerini nasıl etkilediğinin de görülebildiğini kaydeden Fatoş Saka, “Berkel, lekeci dönemine ait tablolarını önce baskı olarak yapıp sonra tuvale geçirmiş olabilir diye düşünüyorum. Hepsi birbirini tamamlayıcı işler; farklı disiplinlerde aynı temaları pek çok kez kullanmış. Sergide bir araya getirebildiklerimiz, 20 yılda toplayabildiklerimden oluşuyor. Başka koleksiyonerlerde de çok sayıda Berkel baskısı bulunuyor” diyor.

Türkiye’de 'soyut’u başlattı
Türk resminin çağdaşlaşmasında ve uluslararası tanıtımında önemli rol oynayan Sabri Berkel, 1907’de Üsküp’te doğdu. Floransa Güzel Sanatlar Akademisi’nin Felice Carena atölyesinde fresk ve gravür öğrenimi gördü. Türk resminde ilk soyut denemeleri gerçekleştiren ve soyut resmin en özgün örneklerini veren Berkel, 1939 - 77 yılları arasında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde hocalığın yanı sıra resim bölümü başkanlığı da yaptı; çeşitli uluslararası bienal ve sergilerde Türk sergilerinin komiseri olarak görevlendirildi; yurt dışında sergiler açtı.

Türk resminde soyutu başlatan sanatçı olarak tanınan Berkel, bir süre yurtdışında kaldıktan sonra, Türkiye’ye geldiği 1935 yılından itibaren gravür ve serigrafi dallarındaki çalışmalarını yağlıboya resimleriyle aynı paralelde sürdürdü. Ayrıca benzer kompozisyonları değişik boyutlarda ve çeşitli malzemelerle uyguladı. Sanatçı, eserlerini Ankara, İstanbul ve İzmir Devlet Resim ve Heykel müzelerine bağışladı. Berkel’in şu sözü sanat konusundaki düşüncesini çok iyi özetliyor:

“Yeni sanat eski sanat diye bir şey yoktur. İyi ve büyük sanat, kötü ve küçük sanat vardır.”