Prof. Gerhard Fehl, İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimari Tasarım Yüksek Lisans Programı kapsamında "Londra" temalı 4 seminer verecek. TÜBİTAK Konuk Bilim İnsanı Destekleme Programı çerçevesinde gerçekleşecek olan organizasyon, Londra’nın planlama kültürü, şehrin üretimi ve şehir mimarlığına (17. - 20. yy'lar) odaklanıyor.

06 Mart 2008
16:00 - 19:00: Londra’nın Planlama Kültürü, Şehrin Üretimi ve Şehir Mimarlığı
Planlama kültürünün belirleyicileri toplumsal ve özellikle politik taleplerdir. Bu talepler, geleneklerle, geleneklerin zamanla değişimi ile, şehrin ve şehirdeki nüfusun talepleriyle şekillenir. Toplumsal gerilimler, geleneği muhafaza etmek isteyenlerle, değişimi destekleyenler arasındaki anlaşmazlıktan çıkar. Planlama kültürü ise değişimin söz geçirmesini destekler ve böylelikle eski normları (formel veya informel yöntemlerin kurallarını) değiştirerek ya da tamamen baştan yapılandırarak, kendini farklı ölçeklerde değiştirir. Kültür, değişebilen ve genelde karmaşık olan normlar bütününün temelini oluşturur.

Planlama kültürü, “şehrin üretiminde” ve kamu ile özel inisiyatif arasındaki ilişkileri düzenleyen kuralların belirlenmesinde rol oynar:

Kentsel ölçekte toprak sahipleri (landlord) ve onlara yüklenen kamusal sorumluluklar; kamusal görevler ve onların kamu (hükümet, parlamento, meclis, komisyon, bakanlıklar) tarafından gerçekleştirilen teknik ve politik işlemleri ya da özel sektörün inşaat endüstrisinde sorgulanan yapı standardizasyon sistemleri; bina inşası ve şehir inşasıyla ilgili çıkarılmış yasalar (binalar ve kullanım kuralları), kent üretiminin katılımcıları (kamu hizmetleri, toprak sahibi, müteahhitler, özel ya da kamusal finansörler (hükümet, bankalar, reform ortaklıkları, mimarlar); kentsel alan ve altyapı, toprağı tahsis etme (şehrin planı) ve toprak kullanımını kurallara bağlama, v.b. standartlar.

07 Mart 2008
14:00 - 17:00: Kamusal ve Özel Altyapı
"19. Yüzyıl’da bulvarlar Paris için neyse, Londra için metro ağı odur.” (Edward Jones)

Ulaşım ve dış ticaret (gümrük) için ana ve ara yollar; toplu taşıma için ana ve yan hatlar (cadde,kanal, liman); tesislerin bakımı ve atıkların imha edilmesi (kesimevleri, gaz istasyonları, içme suyu ve atık su tesisleri, çöplükler); iklim kontrol tesisleri (kentsel mekandaki park ve bahçelerin havalandırması); kamusal ve özel inşa edilmiş alanların ve yeşil alanların gösterimi, maddi gelir amacı olmadan sunulan kamusal hizmetler (ilkokul, çamaşırhane,v.b.).

08 Mart 2008
11:00 - 14:00: Şehrin Yeniden Düzenlenmesi ve Dönüşümü
- "Kentsel mekanı düzenleme" konsepti; Modern "çizgisel şehir strüktürü"ne karşı (Urban Region 1909 H.G. Wells; MARS-Londra planı, Arthur Korn(CIAM) 1939) geleneksel radiocentric şehir strüktürü (R. Unwin 1914&1918, Londra Büyükşehir Planı, Patrick Abercromby 1944)
- 1666’daki büyük yangın sonrası Londra’yı “yeniden inşa etmek”
- 19. yy’dan bu yana büyük ölçekte (1812’de Regenstreet) şehrin planlı şekilde yeniden inşası (şehir strüktürünün değiştirilmesi), toplumun hareketi sonucu şehrin ağırlık merkezinin kaydırılması, imar faaliyetlerinin yoğunlaştırılması, sosyal strüktürün değişimi, 1814’ten 1830’lara kadarki (Napolyon dönemi savaşlarının ardından) dönemde yaşanan büyük ekonomik canlanmanın ardından yeni çözüm üretilmesinin gerekliliği.
- İnşa edilmiş mekanlarda sessizce ve çoğu zamanda plansızca yapılmış değişiklikler (yoğunluğu, yükseltisi, bakımsızlığı ile), kullanımdaki değişikliği takip eden yeni kullanım alanları ve konaklama kavramının sosyal strüktürünün değişimi.

10 Mart 2008
17:00 - 20:00: İkamete Ayrılmış Alan
İkamete ayrılmış alan, kendini kentsel mekandaki konumlanışına dayanarak her defasında sosyal gereklilikler ve teknik olanaklarla geliştirir. Bu gelişim sosyal sınıflar (malikane, sayfiye evi, teras evler, villa ve apartman bloklarıyla arsanın gelişimi ve ev tipolojileri), sosyal sınıfların karışımı ve kentsel mekandaki geleneklerle ve talebe bağlı olarak fonksiyonların ayrışmasıyla gerçekleşebilir. 18. yy’dan bu yana aynı zamanda tipleştirilen ve rasyonalize edilen kitlesel konut üretimi farklı sınıflara uygulanır. Bu zamandan beri ikamet alanları 4 farklı şekilde karakterize edilir: Konut tiplerine, binanın yaşına, kentsel yapılanmaya ve kenti üretmenin tipine göre. Şehirdeki konumlanışı ve kamusal altyapısı ile hizmet verilen sınıflar ise: üst sınıf, yeni ortaya çıkan orta sınıf (beyaz yakalılar), işçiler (mavi yakalılar) ve kentin eski kısmına yerleşmiş fakirler şeklinde nitelendirilebilir: Üst gelir grubunun konutları, alt gelir grubunun konutları / işçi konutları.