Ülkemizde konut politikalarının uygulanmasında sektörde tek kamu kuruluşu olarak görev yapan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu ile tariflenen görevleri kapsamında yürüttüğü faaliyetleriyle temel olarak, konut ve kentleşmeye ilişikin sorunlara ulusal düzeyde çözüm üretmeyi amaçlamakta.

Ülkemizde konut ve kentleşme politikalarının üretilmesi ve uygulanması amacıyla TOKİ, 20 yılı aşkın bir süredir, sağlıklı ve yaşanabilir kentsel çevrelerde yeterli ve nitelikli konut üretiminin sağlanması yönünde çalışmalarını sürdürmekte. İdare, kurulduğu 1984 yılından 2002 yılı sonuna kadar yaklaşık 944 bin konutun üretimine kredi desteği sağlamış ve 43.145 konutu da kendisi üretmiştir.

Ülkemizdeki dar gelirli vatandaşlarımızın konut sorununun çözülememesi ve böylelikle gecekondulaşma eğiliminin artması sebebiyle 58. ve 59. Hükümetler Acil Eylem Planı ve Hükümet Programlarında konut ve kentleşme meselesini birlikte ele alarak ulusal düzeyde “planlı kentleşme ve konut üretimi” programı hazırlanmıştır. Bu program kapsamında;

• Yerel yönetimlerle işbirliği sağlanarak kentlerimizdeki gecekondulaşmanın önlenmesi ve mevcut gecekondu alanlarının dönüştürülmesi, ve
• Dar gelirlilein kira öder gibi ve kısa sürede ev sahibi olmalarının sağlanması hedeflenmiştir. Bu tedbirler ile ekonominin canlandırılması, üretimin arttırılması ve işsizliğin azaltılması da hedeflenmiştir ve bu kapsamdaki görevler TOKİ’ye verilmiştir.

TOKİ, “planlı kentleşme ve konut üretimi” programı kapsamında başlatılan konut seferberliği çalışmaları çerçevesinde, DPT ve TÜİK tarafından 2,5 milyon olduğu tahmin edilen konut ihtiyacının % 5-10 kadarını karşılayarak;

• Alternatif uygulamalarla konut üretiminin belli bir model çerçevesinde gerçekleşmesini sağlayarak, konut piyasasını disipline etmeyi,
• Özel sektörün gitmediği ihtiyaç bölgelerinde konut üretmeyi,
• İhtiyaç sahibi ve alt gelir grubu vatandaşlarımıza ulaşarak, kira öder gibi ve uzun vadelerle ev sahibi olmalarını sağlamayı,
• Belediyelerle işbirliği yaparak gecekondu dönüşümlerini gerçekleştirmeyi, ve böylece, düzenli kentleşmeye katkı yapmayı hedeflemektedir.

Bilinmektedir ki, ülkemizde alt gelir grubu ve yoksulların konut ihtiyacı bulunmakta ve ihtiyaç bulunan az gelişmiş bölgelerde vatandaşlarımızın konut alım gücü bulunmamaktadır. Bununla birlikte, ülkemizdeki en büyük sorunlardan biri olan gecekondulaşmanın önlenmesi için kentsel yenileme ve gecekondu dönüşüm uygulamalarına ağırlık verilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, TOKİ uygulamaları içerisinde, mevcut piyasa koşullarında konut sahibi olamayan alt gelir grubu kişilerin barınma sorununa çözümler geliştirilmesi ve bu gruba yönelik sosyal nitelikli konut projeleri üretilmesi öncelik taşımaktadır.

Bu hedef doğrultusunda kamu ve özel sektördeki ilgili kurum ve kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ve akademik çevrelerle bilgi alışverişi sağlanarak, bir taraftan alt gelir grubuna konut üretimine ve gecekondu dönüşümlerine ilişkin sorunların ortaya konması ve bunlara çözümler geliştirilmesi, diğer taraftan da idaremiz faaliyetlerinin ulusal ve uluslararası düzeyde kamuoyu ile paylaşılarak, mevcut idare uygulamalarının geliştirilmesi için bir değerlendirme ortamının yaratılması düşünülmekte. Bu amaçla, idaremizce 8-9 Nisan 2006 tarihlerinde, İstanbul’da “Konut Kurultayı” düzenlenecek.