Arkitera Mimarlık Merkezi olarak Nilüfer Kozikoğlu’yla; parametrik tasarımlar konusundaki düşünceleri ve bu workshop çalışmasından beklentileri hakkında bir söyleşi gerçekleştirdik.
Arkitera Mimarlık Merkezi: Parametrik strüktürler ile ilgili bir workshop yapma fikri nasıl oluştu?
Nilüfer Kozikoğlu: Parametrik tasarım forma ilişkin bilgi hesaplanabilen bir formüller bütünü, bir metinden ibaret. Program, ya da lokasyon bağlamlarının değişken hallerine adapte olabilen bir formdur bahis konusu olan, dolayısı ile strüktürün de adapte olan, benzer prensiplere, ve değişen şartlara adapte olmuş, olabilen bir strüktürle oluşturulabilir.
Üretimi / hayata geçme aşamasını tasarımın bir aşaması olarak değerlendiriyoruz. Bizim Türkiye'de yaptığımız çeşitli workshop ve studio çalışmaları ile ecologicstudio’nun özellikle 2006 AA Summerschool, Londra Bienali için yaptıkları çalışmaları değerlendirip araştırmalarımızı sürdürecek hem eğitim ve hem de araştırma amaçlı bir çalışmayı hedefledik.
Uluslararası bir ortamda bu çerçevede bir workshop fikri bir yılı aşkın süredir konuştuğumuz bir konu ancak Arkitera Mimarlık Merkezi’nin de sahip çıkması ile gerçekleştirmek mümkün oluyor.
AMM: Siz de bir süredir parametrik strüktürler üzerine çalışıyorsunuz, sizce parametrik strüktür nedir, neden önemlidir?
NK: Aslında parametrik strüktür tasarımının, konvansiyonel mimari pratiğindeki hiyerarşileri değiştireceğini söylemek mümkün. Bağıl bir düzende değişkenleri tanımlama ve ilişkilerini tasarlamaya parametrik tasarım diyebiliriz. Fibrous da ise konu değişken bileşenlerin ve biraraya geliş kurallarını tanımlamak ile ilgili. Bir tür sistem tasarımı... Parametrik strüktürün farklı noktalardaki farklı güç taleplerine göre biçim alabilmesi dolayısı daha hafif ya da daha yerinde olması ile Beukers’in lightness kriterlerinde uyması söz konusu. Parametrik strüktür yüzey, kabuk, form boyunca benzer eleman ve prensiplerle birbirine bağıntılı ama değişken boyut ve şekillerle açıklık geçmek, mekan kurmak için oluşturulan yapıyı tarif ediyor. Performans, üretilebilirlik, adaptasyon, fleksibilite...
AMM: İngiltere’den gelen workshop eğitmenleri ve danışmanlarının AA ve AKT’den seçilmiş olmalarının nedeni nedir, neden bu iki kurum seçildi?
NK: Architectural Association mimarlık eğitiminde dünya çapında özgün ve yetkin bir kurum. Gerek diploma stüdyoları seviyesinde gerek yüksek lisans seviyesinde parametrik tasarım çerçevesinde yoğun öğrenci çalışmaları bulunmaktadır. Özellikle dijital tasarım teknolojilerine ve bilişim teknolojilerine yönelik olan DRL ve EmTech bölümlerinde eğitim araştıma şekline dönüşmekte, bir yandan dijital tasarım gereçleri üzerine eğitim alan öğrenciler stüdyo çalışmaları sırasında yeni teknikler geliştirmekte araştıma sürecinin parçası olmakta. Okulun yöneticisi Brett Steele 2 sene öncesine kadar DRL yöneticisi idi. Hanif Kara da halen DRL hocalarındandır. Öte yandan AKT’deki çalışmaları öncü mimari büroların güncel projeleridir, ve tasarım dünyasından gelen bu adapte olabilen, karmaşık formların hayata geçirilmesini sağlayan mühendislik firmalarıdan biridir. Hanif Kara araştırmaya önem veriyor ve her ikisi de ilk günden beri yakından destekliyorlar.
AMM: Workshop’ta teori ve pratiği nasıl bir araya getirmeyi hedefliyorsunuz?
NK: Workshop aslında tamamen pratik denilebilir. Birinci günden itibaren gruplar dijital ve fiziksel modellerini üretmeye, diyagramlarını yapmaya koyulacaklar. Kuramsal olan tasarımdaki kararlar, etki ve sonuçlar ile ilgili olacaktır. Süreci deneyimleyen öğrenciler ile sempozyum izleyicisi parametrik tasarım ve güncel tasarım teknikleri ile ilgili fikir edinecek, potansiyelleri ile ilgili araştırmanın parçası olacaklar.
Ama bunun yanısıra ilk günlerde katılımcıların bilgi ve becerilerini dengelemek amacı ile seminerler vereceğiz. Bu seminerler farklı bilgisayar programları ile ilgili egzersiz örneklemeleri olabileceği gibi, prototiplerde kullanılacak Agilia betonuna yönelik Lafarge tarafından yapılacak bir bilgilendirme toplantısı ya da çeşitli çevre verilerinin değerlendirilmesi ile ilgili seminerler olacak.
AMM: Workshop’a katılan öğrenciler nelerle karşılacaklar, bu çalışma sonunda ne gibi deneyimler kazanacaklar?
NK: Öğrencileri çok yoğun bir tempo bekliyor. Grup çalışması, grubun iyi anlaşması çok önemli. Uzun tartışmalar yerine üretmek ön planda olacak. Öte yandan bilgi ve deneyim alışverişi için londradan gelen öğrencilerle türk öğrencilerin karışık gruplar kurmasını arzu ediyoruz. Kazançları bilgisayarla tasarım ile ilgili bir deneyimin ötesinde doğadaki materyal organizasyonu, strüktür kurgusu, çevre faktörlerine karşı hassasiyet gibi konulara farklı bakış açıları kazanacaklar. Fiziksel bağlam olarak 6 grup için Taksim çevresinde 6 noktada çalışma yapılmasını düşünüyoruz.
AMM: Workshop’un sonucunda ortaya çıkacak “Danışma Kiosku” ile ilgili hedefler neler?
NK: Strüktür tasarımı hayata geçiş ile ilgili bir adım. Üretilen modellerin “pavillion” ya da “folly” olarak bina edilerek test edilmesi, denenmesi elbette hedefimiz. Bunu örneğin İstanbul 2010 için bilgilendirme kioskları olarak düşünebiliriz. Pavyon üretimi hızla üretilebilen ve bir süre çin kullanılan yapıyı tarif ediyor, bu durumda ise mimarlık eğimindeki yeni gelişen teknolojilerin kullanıcılarla biraraya getirmesi, üreticilerin ve mimarların araştırma geliştirme süreçleri için çok anlamlı.
AMM: Görüşleriniz?
NK:Türkiyede, özellikle ODTÜ, YTÜ, Bilgi Üniversitesi ve İTÜ’de dijital tasarım teknikleri ile ilgili bölümler, yapılagelen çalışmalar var. Mimarlık eğitimine yeni bir dinamik getirdiğine inandığım bu konuda farklı okul ve kurumlarda oluşan bilgi ve birikimin paylaşılması, bir network oluşturulması, ortak çalışmaların yapılmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Öte yandan AEC (Architecture, engineering and construction) sektörü ve bilgisayar mühendisliği başta olmak üzere diğer bilim dalları ile mimarlığı buluşturmanın da bir fırsat olduğuna inanıyorum.
Ayrıca Arkitera Mimarlık Merkezi’nin öncülüğü ve İTÜ’nün evsahipliği çok değerli bu konuda.