Haberler

Karanlıkta zam oyunu

Tarih: 4 Temmuz 2006 Kaynak: Radikal Yazan: Ahmet Kıvanç
Çok sayıda kenti karanlığa boğan kesintiler, Türkiye'nin enerji politikasını yeniden tartışmaya açtı. Uzmanlara göre temel sorun bilimsel bir enerji politikasının olmaması.

Enerji Bakanı Güler, kesintinin kendi elektriğini üreten işletmelerin şalterlerini indirmesi yüzünden yaşandığını söyledi. Firmalar: Kimse zararına elektrik üretmez. Herkes yeni kesintilere hazır olsun.

 Ege ve Akdeniz Bölgesi'nde son iki ay içinde iki kez yaşanan ve çok sayıda kentin saatlerce karanlığa gömülmesine neden olan elektrik kesintilerinin arkasından zam oyunu çıktı. Maliyet artışları nedeniyle zarar ettiklerini savunan elektrik üreticileri, "Ya elektriğe zam yapın, ya maliyetlerimizi düşürün" diyerek vergi indirimi ve zam taleplerini yüksek sesle dile getirdi. Üreticilerin maliyet hesaplarının doğru olmadığını savunan Elektrik Mühendisleri Odası, ilginç bir ayrıntıya dikkat çekti: "Elektrik kesintisinin, Danıştay'ın özel sektöre ait bir santralın kapatılması kararını baypas eden yasanın Meclis'teki görüşüldüğü saatlere denk gelmesi, akla, özel sektör üreticilerinin toplu eylem yapmış olabileceği ihtimalini getiriyor."

55 kuruş için kesinti
Ege Bölgesi, 24 Mayıs'ta yedi ili saatlerce elektriksiz bırakan kesintinin ardından 1 Temmuz gecesinde de 13 ilde beş saat süreyle kesinti yaşadı. Türkiye'nin turizm bölgelerinin neredeyse tamamını elektriksiz bırakan kesintiye ilişkin açıklama yapan Bakan Güler, sorunun, kendi üretim maliyetleri pahalı olan otoprodüktörlerin, gece saat 22.00'den sonra şalter indirerek üretimlerini durdurup, ihtiyaçları olan elektriği 55 kuruşluk indirimli tarifeyle kamudan satın almak istemelerinden kaynaklandığını açıkladı.

Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Başkanı Önder Karaduman, kesintinin basit bir trafo arızasından kaynaklanmadığını, herkesin elektrik kesintilerine hazır olması gerektiğini söyleyerek kesintilerin 'zam ve vergi indirimi baskısından kaynaklandığını' üstü örtülü bir ifadeyle doğruladı. Karaduman, sanayi elektriğinin satış fiyatı 120 kuruş olmasına rağmen, üretim maliyetinin çok daha yüksek olduğunu ifade etti. Elektrik üreticileri olarak iki yıldır Enerji Bakanı Güler ve Devlet Bakanı Ali Babacan'ın kapısını aşındırdıklarını, "Türkiye karanlığa gidiyor" dediklerini kaydeden Karaduman, şöyle konuştu: "Uyarılarımızı ciddiye almadılar. Ne kendileri yatırım yapıyorlar, ne özel sektöre yaptırıyorlar. Üç buçuk yılda doğalgaza yüzde 60 zam geldi. Buna karşılık hükümet üç buçuk yıldır elektriğe zam yapmayarak popülist davranıyor. Ne zam yapıyorlar ne de elektrik fiyatı üzerindeki TRT, belediye, Enerji Fonu, kayıp-kaçak payları ile vergilerin yükünü indiriyorlar. Özel sektörün zararına çalışmaya devam etmesi beklenemez. Artık ümidimiz kalmadı."

'Şalter indirme sürpriz değil'
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mahmut Yılmaz da, Ege ve Marmara bölgelerinin bir kısmına elektrik verilememesinden sorumlu tutulan otoprodüktör şirketlerin şalter indirmesinin sürpriz olmadığını belirtti. Aynı zamanda BOSEN Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A.Ş. Yönetim Kurulu üyesi de olan Yılmaz, "Her doğalgaz zammının ardından, bakanlığı defalarca uyardık" dedi.

Özel sektöre ceza gündemde
Mustafa Koç, Güler Sabancı ve Ahmet Nazif Zorlu'nun da aralarında bulunduğu bir grup elektrik üreticisi geçen Ocak ayında Bakan Güler ve Başbakan Tayyip Erdoğan'a mektup göndererek krizi haber vermişti. İşadamları mektupta, hükümetin elektriğe hiç zam yapmama politikasının hem serbest piyasanın oluşmasını, hem de yeni yatırımların yapılmasını önlediğini belirtmişti.

Daha önceki uyarıları dikkate almayan hükümet, şimdi soruna çözüm arıyor. Enerji Bakanlığı Müsteşarı Sami Demirbilek, anka haber ajansına dün yaptığı açıklamada, elektrik kesintisi durumlarında izinsiz devreden çıkan özel sektör kuruluşlarına ceza verilmesini sağlayacak bir yasal düzenleme hazırlamayı tasarladıklarını söyledi.

EMO: Kesinti toplu eylem olabilir
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Kemal Ulusaler zam isteyen özel sektörü eleştirdi. Ulusaler'in değerlendirmesi şöyle:
"Elektrik üreticilerinin maliyet hesabı tam gerçeği yansıtmıyor. Ama maliyetlerinin bir miktar arttığı doğru. Özel sektör bir yandan elektrik piyasasına devletin girmemesini istiyor, diğer taraftan da kamudan destek talep ediyor. Bu çelişkinin giderilmesi lazım. Asıl çözüm, elektrik üretiminin kamu eliyle ve yerli kaynaklarla yapılmasıdır. Elektrik kesintisinin, Danıştay'ın özel sektöre ait bir santralın kapatılması kararını baypas eden yasanın Meclis'te görüşüldüğü saatlere denk gelmesi, üreticilerin toplu eylem yapmış olabileceği ihtimalini getiriyor."

Emsal oluşturacak baypas
EMO'nun dikkat çektiği yasa elektrik kesintilerinin meydana geldiği gece TBMM'de kabul edildi. Yasa, Danıştay'ın, doğalgazla elektrik üreten Enka'ya ait İzmir santralında üretimin 20 gün içinde durdurulması sonucunu doğuracak kararını baypas ediyor. Yasa, Danıştay kararının emsal teşkil etmesi beklenen, yap-işlet yöntemiyle inşa edilen Ankara, Adapazarı, Gebze ve İskenderun'daki santralları da kurtardı.

Fatura tüketiciye
Tüketici Dernekleri Federasyonu Başkanı Turhan Çakar, Türkiye'nin doğru bir enerji politikası olmamasının faturasını tüketicinin ödediğini söyledi. Çakar, Türkiye koşullarına uygun, ulusal kaynaklara dayalı, doğru, bilimsel bir enerji politikası uygulanmadığı için bugünkü sıkıntının yaşandığını belirterek şunları söyledi:
"İthal doğalgaza dayalı pahalı elektriğin faturasını tüketici, sanayici ödüyor. Özel şirketleri kurtarmak devletin görevi değil. Çözüm ne doğalgazda verginin indirilmesi, ne de elektrik fiyatının yükseltilmesi değil, elektriği kamunun üretmesidir."

Seyhan: Vergi indirilsin
CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan hükümetin acilen enerji sektörünün tüm aktörleriyle bir toplantı yapması gerektiğini söyledi. Seyhan iktidarın bir yandan sektörün acil taleplerini dikkate alması, diğer yandan da yeni yatırımlar için özel sektörü ikna etmesi gerektiğini söyledi. Enerji maliyetinin yeniden belirlenmesi gerektiğini de kaydeden Seyhan, bu çerçevede öncelikle elektrik üretiminde kullanılan doğalgazdaki ÖTV ve KDV'nin indirilmesini istedi. Seyhan, ithal doğalgaz alım fiyatının aşağı çekilmesi gerektiğini ifade etti.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.