Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ile tam mükellefiyete tabi olanlara uygulanacak vergi kesintileri için özel düzenleme yapıldı. 21 Haziran 2006'dan sonra yapılacak inşaat ve onarım işi ödemelerinden yüzde 5 kesinti yapılacak.

Yeni 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) 21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni yasada tam mükellefiyete tabi kurumlara uygulanacak vergi kesintisine dair hükümler konusunda özel düzenleme yapıldı.

Kurum kazançlarıyla ilişkilendirilmesine rağmen, bugüne kadar vergi kesintisi ve beyanına ilişkin hükümler Gelir Vergisi Kanunu'nda (GVK) bulunuyordu. Kurum kazançlarıyla ilgili vergi kesintileri de KVK'ya alınarak, kanunun içsel bütünlüğünün sağlanması amaçlandı.

5520 sayılı KVK'nın 15 ve 30. maddeleri kurumlar vergisi kesintisinde uygulanacak oranları düzenliyor. Söz konusu maddelerde, bu maddeler kapsamındaki ödemeler üzerinden yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapılması öngörülürken, kanunda belirtilen hadler çerçevesinde, bu oranı belirleme konusunda Bakanlar Kurulu yetkilendirilmiş durumda. Bakanlar Kurulu’na tanınan bu yetkinin kullanılmasına kadarki süreçte nasıl bir uygulama yapılacağı hususunda yeni KVK'nın geçici 1. maddesinde düzenleme var.

Buna göre, Bakanlar Kurulu'nca yeni kararlar alınıncaya kadar; 193 sayılı GVK ile 5422 sayılı kanun kapsamında vergi oranlarına ve diğer hususlara dair yayınlanan Bakanlar Kurulu kararlarındaki düzenlemeler, bu kanunda belirlenen yasal sınırları aşmamak üzere, geçerli olacak. Kanunun 15. maddesine göre bu yasal sınır yüzde 20, 30. maddedeki yasal sınır ise yüzde 30. Yeni yasanın 15. maddesi tam mükelleflerden yapılacak vergi kesintisini düzenlerken, yasanın 30. maddesi dar mükelleflerden yapılacak vergi kesintilerini düzenliyor.

Yeni KVK'daki vergi kesintisine ilişkin bu düzenlemeler 01.01.2006'dan itibaren geçerli olmak üzere, kanunun yayım tarihi olan 21.06.2006'de yürürlüğe girmiş olduğundan,

21.06.2006'dan sonra yapılacak ödemeler üzerinden, yeni kanunda belirlenen yasal sınırları aşmamak üzere, 10.12.2003 tarihli ve 2003/6575 ile 2003/6577 sayılı Bakanlar Kurulu kararlarında belirtilen oranlar esas alınarak kesinti yapılmaya devam edilecek. Maliye'nin yayımladığı 28 Haziran 2006 tarihli 1 numaralı Kurumlar Vergisi Sirküleri'nde de bu konunun uygulamasının ne şekilde yapılacağına açıklık getirilerek, başta taahhüt işleri nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarının ödemeleri sırasında hangi oranda vergi tevkifatı yapılacağı konusu da dahil, bir çok konuya netlik kazandırdı.

1) Kamu idare ve kuruluşları, iktisadî kamu kuruluşları, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, ziraî kazançlarını bilânço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler; kurumlara avanslar da dahil olmak üzere, nakden veya hesaben yaptıkları aşağıdaki ödemeler üzerinden istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben yüzde 15 oranında kesinti yapmak zorundadırlar:

a) GVK'da belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara, bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri. Yukarıda yer alan açıklamalardaki gibi, yeni yasanın geçici 1. maddesi uyarınca 2003/6577 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca yüzde 5 oranında vergi kesintisi yapılacak. Böylece belediyelere iş yapan müteahhitlere yapılan ödemelerden yüzde kaç kesinti yapılacağına ilişkin bir süredir yaşanan tereddütler giderilmiş bulunuyor.

b) Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri.

c) Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler (döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetlerin itfası sırasında oluşan değer artışları kesintiye tâbi tutulmaz.).

ç) Mevduat faizleri.

d) Katılım bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları.

e) Kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr payları.

f) Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile TOKİ ve ÖİB çıkarılan menkul kıymetlerden geri alım veya satım taahhüdü ile elde edilmesi veya elden çıkarılmasından sağlanan gelirler.

2) Vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan (Kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.) GVK'nın 75. maddesinin 2. fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerindeki kâr payları üzerinden, bu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisine tâbi tutulan kazançlar hariç olmak üzere yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapılır.

(3) Emeklilik yatırım fonlarının kazançları hariç olmak üzere, kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yazılı kazançlardan, dağıtılsın veya dağıtılmasın, kurum bünyesinde yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapılır.

Bakanlar Kurulu, bu maddede belirtilen vergi kesintisi oranlarını, her bir ödeme ve gelir için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, kurumlar vergisi oranına kadar yükseltmeye ve aynı sınırlar dahilinde 3. fıkrada belirtilen kazançlar için fon veya ortaklık türlerine göre ya da portföylerindeki varlıkların nitelik ve dağılımına göre farklılaştırmaya yetkili.

Vergi kesintileri yapılarken kazanç ve iratların gayrisafi tutarları esas alınarak yapılacak. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapanlarca üstlenilmesi durumunda kesinti; ödenen tutar ile yüklenilen verginin toplamı üzerinden yapılacak. Yasanın 15. maddesine göre kesilen vergiler ödemenin veya tahakkukun yapıladığı yer itibariyle bağlı bulunulan vergi dairesine, vergilendirme dönemini izleyen ayın 20. günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile beyan edilecek ve aynı ayın 26’sına kadar ödenecek.

Her türlü tahvil geliri yüzde 15 kesintiye tabi

*İnşaat ve onarım işleriyle uğraşanlara yapılan hak ediş ödemeleri.

*Kooperatif taşınmazlarına yapılan kira ödemeleri.

*Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile TOKİ ve ÖİB'in çıkardığı menkul kıymet gelirleri.

*Mevduat faizleri.

*Katılım bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları.

*Kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kar payları.

*Vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan GVK'nın 75. maddesinin 2. fıkrasının 1, 2 ve 3 numaralı bentlerindeki kâr payları.

*Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları.

*Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları.

*Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları.

*Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları.

*Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları.