Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, Karadeniz Sahil Yolu için geçen hafta, 'Güzellikleri azar azar tüketiyoruz. Bunu yapanların eli kolu kırılsın' demişti. Yolu ÇED Yönetmeliği kapsamından kendi bakanlığının çıkardığı anlaşıldı

Karadeniz Otoyolu'nun önünü açanlar arasında, yolu her ortamda eleştiren "Bunu yapanların eli kolu kırılsın" diyen Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe'nin adı da çıktı.
Bakan Pepe geçen hafta Karadeniz Eğitim, Kültür ve Çevre Koruma Vakfı'nın düzenlediği toplantıda konuşmuş, "Güzellikleri kendi ellerimizle azar azar tüketiyoruz. Karadeniz'de duble yola ihtiyacımız vardı. Ama bu yol keşke buradan geçmeseydi. Bunu yapanların eli kolu kırılsın" demişti.
Oysa Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği'nde yaptığı değişiklikle Karadeniz Sahil Yolu'nu ÇED kapsamından çıkaran Çevre ve Orman Bakanlığı'nın başında Bakan Pepe vardı.

Proje ve İnşaat Süreci
Karadeniz Sahil Yolu inşaatından kimler sorumlu ve beddualar kimlere gitti diye yaptığımız araştırmadan ilginç satırbaşları şöyle: 541 kilometrelik Samsun-Sarp Sınır Kapısı arasındaki yolun inşaatı için ihale kararı 1993'te alındı. 1994'te ANAP hükümetinde başbakan yardımcısı olan SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, dönemin başbakanı Rizeli Mesut Yılmaz'ın çevresel faktörleri gözetmeden, alternatifleri gözardı ederek yol inşaatını başlattığını öne sürdü. Dönemin Bayındırlık ve İskan Bakanı Yaşar Topçu da ihalesinde yolsuzluk iddiasıyla Yüce Divan'a gönderildi.
Yolun denize kaydırılma işlemi Koray Aydın'ın bakanlığı döneminde başladı. Topçu'yu Yüce Divan'a gönderen AKP hükümeti, projesiz ihale edildiği ortaya çıkan yol inşaatına, aynı müteahhitlerle devam etme kararı aldı. Üstelik, Rize'nin Ardaşen Pazar, Hamidiye, Fındıklı ve Artvin'in Arhavi geçişleri, mevcut yolun genişletilmesi şeklinde planlanmıştı, ancak, AKP hükümeti yolu kıyılara kaydırdı.

ÇED Yönetmeliği Değiştirildi
Hükümetin başında yine Rizeli olan Başbakan Recep Tayip Erdoğan vardı. Erdoğan, 2004'te yayımladığı genelgeyle "2005 sonunda, ne olursa olsun yolun bitirilmesini" hükmetti.
Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanıp 16 Aralık 2003'te Resmi Gazete'de yayımlanan ÇED Yönetmeliği'nin geçici 4. maddesiyle yol, ÇED raporundan muaf tutuldu. Bakan da Trabzonlu Bakan Pepe'ydi.
"Kıyı dolgusuyla taşıt yolunun yasa gereği yapılamaz olduğu" yönünde karar veren idare mahkemeleri kararları da Zeki Ergezen'in Bayındırlık ve İskan Bakanlığı döneminde çiğnendi.

Yargıya Rağmen Onay
Aksu, Hamidiye geçişlerinde de yargı kararları dikkate alınmadı. Bu arada Bakan Ergezen'in istifası üzerine yerine yine AKP'nin Trabzon Milletvekili Faruk Nafiz Özak geçti. Özak'ın bakanlığı, mahkemenin 15 Kasım 2005'te iki ayrı kararla iptal ettiği Aksu geçişi dolgu planını onayladı.
Bakan Özak, bugüne dek yaklaşık 1 milyar dolar harcanan yolun Karadeniz'de 7 kişinin ölümüne neden olan seller üzerinde etkisi olduğunu itiraf etti.

'Deniz Geri Alır' Demişti
Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, 17 Nisan 2005'te Milliyet'i ziyaretinde, Karadeniz Otoyolu'nu içine sindiremediğini, ekosistemde olumsuzlukları getirdiğini ve gelecekte denizin bazı yerleri geri alabileceğini söylemişti.

Yolu Kim Yaptı?
Karadeniz Sahillerini Koruma Platformu sözcüsü Hasan Sıtkı Özkazanç, "Bu yolu bu hükümet değil de müteahhitler mi yaptı? Kime beddua ediyor Sayın Bakan? Biz yola değil, kıyı dolgusuna karşı olduğumuzu bilimsel verilerle ortaya koyup seçenekler ürettik. Ancak, Başbakan ve her iki bakan ısrarla görüşme talebimizi reddetti. Karadenizli kıyısını, Türkiye parasını kaybetti" dedi.

ÇED Nedir?
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED), belirli bir proje veya gelişmenin, çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği bir süreçtir. Amacı; ekonomik ve sosyal gelişmeye engel olmaksızın, çevre değerlerini ekonomik politikalar karşısında korumak, planlanan bir faaliyetin yol açabileceği bütün olumsuz çevresel etkilerin önceden tespit edilip gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktır. Bu yolla problemlerin çoğu, fiili uygulama başlamadan çözülmeye çalışılır.