Hazar petrollerini batı pazarlarına taşıyacak Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı resmen açıldı. Başbakan Erdoğan, Ceyhan’ın bir enerji merkezi haline geleceğini söyledi.
Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı’nın son durağı olan Ceyhan’a petrolün ulaşması nedeniyle, tarihi açılış töreni yapıldı. “Asrın Projesi” veya “21. Yüzyılın İpekyolu” olarak adlandırılan hattın açılış töreni, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Saakashvili, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, KKTC Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, İngiltere Başbakan Yardımcısı John Prescott ve Türkiye dahil 32 ülkeden bakan veya bakan yardımcılarının katılımıyla gerçekleştirildi.
Törende Sırbistan, Arnavutluk, Suudi Arabistan, Yunanistan, Yemen,İsrail, Estonya, Ürdün, Fas, Suriye, İtalya, Nijerya, Polonya, Gürcistan, Litvanya, Kırgız Cumhuriyeti, Sudan, Moldova, Avusturya, Azerbaycan, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Kazakistan, Norveç, Bulgaristan, Hırvatistan, Pakistan ve ABD, bakan veya bakan yardımcısı düzeyinde temsil edildi.
Sezer: Ceyhan, Petrolün Dünyada Açıldığı Kapı Olacak
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer törende yaptığı konuşmada, Ceyhan Terminali’nin gelecek yıllarda daha da önemli bir rol oynayacağına inandıklarını belirterek, “28 yıldır Irak petrolünü dünya pazarlarıyla buluşturan bu terminal, BTC’nin bağlanmasıyla artık Hazar petrolünün de dünya pazarlarına açıldığı bir kapı görevini yerine getirecektir” dedi.
Erdoğan: Ceyhan’ı Enerji Merkezi Yapacağız
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, “Bugün dünyanın en büyük enerji projelerinden biri olan BTC’nin gerçeğe dönüştüğüne şahit oluyoruz. BTC bölgenin çehresini değiştirecek stratejik bir projedir; doğu-batı enerji koridorunun en önemli bileşenidir. Günümüzde enerji arz güvenliği sağlanmadan refahın gerçekleşmeyeceği ortaya çıkmıştır. Proje, Türk boğazlarındaki güvenliğin sağlanması açısından da önem arz ediyor. Petrol tankerlerinin boğazlardan geçişini hafifletecektir. Ceyhan terminalini bir enerji merkezine dönüştürmeyi hedefliyoruz, BTC bu hedefe ulaştıracak en önemli proje” diye konuştu.
Bp Ceo’su Browne: Bir Mühendislik Harikası
İngiliz petrol şirketi BP’nin CEO’su Lord John Browne, projeyi petrol tarihinde çok önemli bir adım olarak nitelendirdi ve “Bu projenin hayata geçirilmesini sağlayan herkese teşekkür ediyorum. BTC 21. yüzyılın en önemli mühendislik harikalarından biri. Boru hattının güvenli bir şekilde çalışması ilk önceliğimiz. İkinci olarak potansiyel büyüme olacak. Bir de doğalgaz söz konusu olacak. Bu hatlarla yeni ticari koridorlar oluşacak. BTC’nin inşa edilmesi konusunda şüpheler vardı. Ancak tüm olumsuz görüşleri dile getirenlerin yanıldığını ortaya koyduk. Çok büyük tarihi bir başarıyla karşı karşıyayız. Bu proje, birlikte çalışınca nelerin yapılabileceğini gösteriyor” dedi.
Bush: Proje Stratejik Öneme Sahip
Törene katılamayan ABD Başkanı George Bush, özel danışmanı aracılığıyla gönderdiği mesajında proje ortağı üç ülkenin global ekonomideki rolünün artacağına işaret etti. Washington’un boru hattını desteklediğine dikkat çeken Bush “Sizin memnuniyetinizi ve hazzını paylaşıyoruz” dedi. Projenin son derece stratejik bir öneme sahip olduğunun altını çizen Bush, enerji çeşitliliği, güvenlik ve bölgesel işbirliği açısında BTC’nin örnek oluşturduğunu kaydetti.
Birol: Türkiye piyasaya rafine petrol satmalı
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başekonomisti Fatih Birol, Türkiye'nin ham petrol rafine edip ürün halinde piyasaya sunması gerektiğini söyledi.
CNBC-e'nin sorularını yanıtlayan Birol, Kafkasya'dan gelen petrol ve gaz hatları ile Samsun-Ceyhan hattının Bakü-Tiflis-Ceyhan'a eklenmesiyle, Ceyhan'ın dünya çapında tanınabileceğini kaydetti. Birol, BTC'nin sadece dünya ticaretinin 40'da birine eşit olduğunu ancak Türkiye'nin önünde ciddi fırsatlar bulunduğunu belirtti. Ceyhan'da benzin ve dizel gibi hafif ürünleri işleyebilecek modern ve sofistike bir rafineriye ihtiyaç olduğunu belirten Birol, Türkiye'nin piyasaya rafine petrol satması gerektiğini kaydetti.
Saakaşvili: Türkiye Önemli Bir Ticari Ortağımız
Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikhail Saakaşvili de yeni bir döneme girildiğini belirterek, “Burada bir koridordan bahsetmiyoruz, büyük dostluk ortamından bahsediyoruz. Türkiye bizim en önemli ticaret ortaklarımızdan biri haline geldi. Bu hatla yeni ekonomik fırsatlar gelecek. Zor dönemden geçerek bu noktaya geldik. Bu bir James Bond filmi değil, bu gerçek. Asla, asla demeyin” dedi.
Konuşmaların ardından BP Hazar Bölgesi Müdürü David Woodward, BTC konsorsiyumu içinde yer alan şirket temsilcilerini teker teker kürsüye davet ederek, BTC boru hattının geçtiği 3 ülkenin haritası bulunan model üzerine sembolik olarak ‘anı borusu’ yerleştirmelerini istedi. En son halkasını Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in koyduğu anı borularının yerleştirilmesinden sonra, temsili güzergah devreye girmiş oldu. Woodward bu sırada, “Çok çabuk inşaat ettiniz, fakat bu inşanızdan dolayı size 4 milyar dolar ödeyemeyeceğiz” diye espri yaptı.
El Naimi: Petrol üretimini artırmayı planlıyoruz
Dünyanın en büyük petrol üretecilerinden Suudi Arabistan'ın petrol bakanı Ali El Naimi CNBC-e'nin sorularını yanıtladı. El Naimi, Suudi Arabistan'ın dünya petrol fiyatlarındaki artışın önüne geçebilmek için petrol üretimini ve rafinaj kapasitesini artırmayı planladığını açıkladı. Naimi, üretim kapasitelerini 2010 yılına kadar günlük 12.5 milyon varile rafinaj kapasitelerini ise 2 katına çıkartmayı planladıklarını söyledi. Suudi petrol bakanı, petrol fiyatlarında yaşanan dalgalanmanın doğası gereği oluştuğunu ve kimsenin fiyat tahmininde bulunamayacağını söyledi. Ali El Naimi, dalgalanmanın en önemli sebebinin ise jeopolitik gerginlikler olduğunu söyledi. Naimi fiyat artışlarını etkileyen diğer faktörleri ise artan talep, yetersiz rafinaj ve spekülatörler olarak sıraladı.
İlk Açılış Bakü’de Yapılmıştı
25 Mayıs 2005 tarihinde Bakü yakınlarındaki Sengeçal terminali ana pompa istasyonunda düzenlenen törenle, ilk petrolün hatta pompalanmasına başlandı. Törene Türkiye’den Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili katıldı.
Hattın Teknik Özellikleri
• Kapasite: 50 milyon ton/yıl
• Günlük: 1 milyon varil
• Toplam uzunluk: 1.774 km
• Azerbaycan kesimi: 440 km
• Gürcistan kesimi: 260 km
• Türkiye kesimi: 1.074 km
• Toplam pompa istasyonu: 10 adet
• Türkiye kesimi: 4 adet
• Hatta biçilen ömür: 40 yıl
• Maliyeti: Yaklaşık 4 milyar dolar
Petrol Bir Yıl Sonra Ceyhan’a Ulaştı
Ceyhan’a ilk petrol 28 Mayıs 2006 tarihinde ulaşırken, Haziran başında da tankerlere ilk yükleme yapıldı. Tam kapasite ile çalıştığında yılda 50 milyon ton petrol taşıyacak olan 1.774 km uzunluğundaki hat, yaklaşık 4 milyar dolara maloldu. BTC maliyetlerinin yaklaşık yüzde 30’u öz kaynaklarla finanse edilirken, toplam tutarın geri kalan yüzde 70’i üçüncü tarafların sağladığı finansman ile karşılandı.
Boru Hattından Yılda 300 Milyon Dolar Gelecek
Hat tam kapasiteyle çalışmaya başladığında Türkiye, yılda 250-300 milyon dolar civarında gelir elde edecek. Gürcistan’ın elde edeceği gelirin de 50 milyon dolar seviyesinde olacağı belirtiliyor.
Petrolün Adı: Azeri Light
Azeri petrolü dünyada yüksek kaliteli bir petrol olarak biliniyor. Azeri-Çıralı-Güneşli yataklarından çıkartılacak ve Ceyhan piyasasında dünyaya pazarlanacak olan petrolün adı önce “BTC Blend” olarak düşünülmüştü, ancak daha sonra “Azeri Light” olarak değiştirildi.
Boru Hattı Türkiye İçin Neden Önemli?
BTC Ham Petrol Boru Hattı Türkiye için ekonomik açıdan olduğu kadar siyasi açıdan da büyük önem taşıyor. Karayolu ve demiryolu bağlantılarına ilişkin çalışmalar da sürdürülürken, BTC bu çerçevede bir son değil, benzer boyutta başka projelerin öncüsü olarak kabul ediliyor. Bu nedenle proje, haklı biçimde “21. yüzyılın İpek Yolu” olarak da adlandırılıyor.
Boru hattı yanına başka boruların da uygulanmasına olanak veriyor. Hattın paraleline döşenecek boru hattı Azeri ve Türkmen doğalgazının Türkiye ve Avrupa’ya nakline imkan verecek.