Haberler

Rumların Türk Kini

Tarih: 18 Temmuz 2006 Kaynak: Türkiye
Güney Kıbrıs’ta bulunan ve Türk izleri taşıyan tarihi ve kültürel varlıklar bir bir yok ediliyor. Kıbrıslı Türklerin 1974’te terk etmek zorunda kaldığı kültürel varlıklardan ancak çok azı günümüze kadar sağlam gelebildi. G.Kıbrıs genelinde Kıbrıslı Türklere ait çeşme, hamam, okul, cami ve mezarlıklar viraneye dönmüş durumda. Merkezi yerlerdeki bazı kültür varlıkları göstermelik olarak koruma altına alınırken, yine şehir merkezlerinde Türklere ait mezarlıkların birçoğu da otoparka dönüştürülmüş halde. Bazı köylerdeki Türk mezarlıklarında mezar taşlarına dahi rastlanmazken, haritadan silinen Türk köyleri de var. İçinde Kıbrıslı Rumların oturduğu Türk evlerinin durumu genelde iyi olmasına karşılık, kullanılmayan Türk evleri yıkılmak üzere.

Kültür Varlıkları Sahipsiz Kaldı
G.Kıbrıs genelinde yok olan ve yok olma sürecine giren yüzlerce Kıbrıs Türk kültür varlığından bazıları şöyle:

Baf’taki Türk Hamamı: Yapım tarihi, güvenilir kaynaklara dayanmamakla birlikte Osmanlı hamamlarının özelliğini taşıyan hamamın durumu çok kötü. Aşağı Baf’ta Osmanlı Çeşmesi’nin güneyinde bulunan hamam, Güney Kıbrıs’ta yok olma sürecine giren Türk eserlerinden biri. Yoldan görünen ön cephesi temizlenmiş. Buna karşılık arka cephesi ve iç mekanın bir bölümü çöplük gibi kullanılmış. İç mekan insan pislikleriyle dolu. Kubbelerdeki aydınlatma deliklerinin önemli bir kısmı tahrip edilmiş. Deliklere konulan cam kapaklı toprak aydınlatma borularının sökülerek çalındığı anlaşılıyor. Ciddi bir bakıma muhtaç olan tarihi hamamla ilgili hiçbir levha bulunmuyor.

Baf-Akarsu Köyü Mezarlığı: Tamamen yok olan mezarlık alanında bir iki mezar taşı dışında herhangi bir unsura rastlanılmıyor.

Baf Hasanağa Tekkesi Hamamı: Osmanlı döneminde inşa edilen dört kubbeli hamam, bakımsızlıktan yok olma sürecindeki Türk eserlerinden biri. Genel anlamda harap durumda.

Limasol Türk Hamamı: Büyük oranda yıkılmış ve tahribata uğramış hamam, harabe görünümünde. İç kısmı bazı Rumlar tarafından ambar olarak kullanılıyor.

İlk Sancağı O Dikmişti
Limasol’daki Piri Ali Dede Türbesi: Osmanlı döneminde yapılan türbe, son dönemlerde bakıma alınan ender Türk kültür varlıklarından biri. Uzun yıllar hiçbir bakımdan geçirilmediği anlaşılan Tekkenin avlusunda, mescit ve türbe binaları yer alırken, tekkeye ait yardımcı odalar tamamen yok edilmiş. Piri Ali Dede’nin mezarı türbenin içinde yer alıyor. Tekke ile ilgili birçok şey yok olmuş. Piri Ali Dede, 1570 yılında Osmanlıların adayı fethi sırasında savaşa katılmış ve Limasol’da karaya ayak basan ilk kişi olarak sancağı Kıbrıs topraklarına dikmişti.

Dağaşan Köyü Yok Oluyor
Baf’a bağlı Dağaşan (Vretçça) köyündeki cami, ilkokul, mezarlık ve Türk evlerinin durumu: Son dönemlerde göstermelik olarak içi ve dışı boyanan Vretçça Camisi oldukça yıpranmış halde. İçte bulunan kadınlar mahfilinin bir bölümü de kırılarak tahrip edilmiş. Cami yakınındaki Atatürk büst alanı da tahrip edilmiş durumda. İlkokul ise yıkılmış, dökülmüş, tahrip edilmiş. İçerisindeki pisliklerden hayvan beslendiği anlaşılıyor. Mezarlığın durumu da farksız. Kapısı ve telleri sökülen mezarlık alanı yok olma noktasında. Mezarların çoğu yok olmuş. Ayakta kalan türbeli mezarların tümünde tahribat var. Mezarlığın bir bölümünün dozerle düzeltilmiş olduğu görülüyor. Köydeki Türk evlerinin tamamına yakını tahrip edilerek, yağmalanmış ve çoğunun köşe taşları sökülüp satılmış. Köyün genel durumuysa Vretçça Baf bölgesinin en güzel Türk köylerinden biri olmasına karşılık, en fazla tahribat olan köylerden biri. Camisi, minaresi, halkevi, kulüp binası ve tarihi özelliği olan Evlendirme Dairesi dahil olmak üzere birçok yer kurşunlanarak tahribata uğratıldı. Harabe durumdaki köy, yok edilen Türk köyleri arasında gösterilebilir. Hasan Fehmi’nin “Güneyde Kalan Değerlerimiz” kitabında yer alan Antik Rudya Köprüsü ve suyla çalışan un değirmenleri de yok olma sürecinde.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.