Kültür yatırımları gelir vergisi, sigorta primi, elektrik, doğalgaz ve su bedelinde indirimlerle teşvik edilecek. Yatırım aşamasında 3 yılı aşmamak kaydıyla, gelir vergisinin yüzde 50'si ödenmeyecek.

5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu, kültür belgesi verilen yatırım ve girişimlere önemli bazı vergisel ve vergi dışı destekler sağlıyor. Bu kanunla; bireylerin ve toplumun kültürel gereksinimlerinin karşılanması, kültür varlıkları ile somut olmayan kültürel mirasın korunması, kültürel ortamın geliştirilmesi, sanatsal ve kültürel değerlerin üretilmesi ve toplumla paylaşılması, kültürel varlıkların ülke ekonomisine katkı yaratan bir unsur olarak değerlendirilmesi gibi amaçların gerçekleştirilmesi isteniyor. Bu amacın sağlanmasına katkı sağlayacak kültür yatırım ve girişimleri teşvik ediliyor.

Bu kanun kapsamında verilecek teşviklerin uygulama esaslarını belirleyen yönetmelik 14 Temmuz 2006'da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu yönetmelikle kültür belgesi verilen yatırım veya girişimlere, münhasıran kültür belgeli yatırım veya girişimde çalıştıracakları işçi ücretlerinden gelir vergisi stopajı, sigorta primi işveren payı ve su bedeli indirimiyle enerji desteği sağlanmasına dair usul ve esaslara yönelik ayrıntılı düzenlemeler yapıldı.

7 Yıl Yüz 25 İndirim
Kanun kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan belge almış kurumlar vergisi mükellefi yatırımcı veya girişimciler, münhasıran belgeli yatırım veya girişimde çalıştıracakları işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, yatırım aşamasında 3 yılı aşmamak kaydıyla, yüzde 50'sini, işletme aşamasında ise 7 yılı aşmamak kaydıyla yüzde 25'ini ödemeyecek. Yatırımcı mükellefler tarafından verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen bu vergiler, terkin edilmek suretiyle uygulanacak. Bu indirimle ilgili Maliye'nin de ayrıca düzenleme yetkisi bulunuyor. Bakanlığa verilen bu yetki daha ziyade uygulamanın yönlendirilmesine ilişkin konuları kapsayan bir yetki olarak değerlendirilebilir.

Yine belge almış olan kurumlar vergisi mükellefi yatırımcı veya girişimcilerin, belgeli yatırım veya girişimde fiilen çalıştıracakları işçilerin, Sosyal Sigortalar Kanunu uyarınca, prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren paylarının yatırım aşamasında 3 yılı aşmamak üzere yüzde 50'si, işletme aşamasında 7 yılı aşmamak üzere 25'i oranındaki tutar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak. Kültür Bakanlığı’nın, sigorta primi işveren paylarına ilişkin indirim tutarlarını, sosyal güvenlik kurumunun talep tarihinden itibaren en geç 1 ay içerisinde ilgili sosyal güvenlik kurumuna ödemesi gerekiyor. Bakanlığın ödemeyi zamanında yapmamasından ise vergi mükellefleri sorumlu tutulmuyor. Ama bu indirimden faydalanabilmek için sigortalılarla ilgili bildirimin zamanında sosyal güvenlik kurumuna yapılması gerekiyor.

Enerji Desteği
Kültür belgeli yatırım ve girişimlerde kullanılan enerji ve su tüketiminde de indirimler sağlanıyor. Verilecek enerji desteği, belgeli yatırım veya girişimde kullanılan ve bedeli fatura döneminde peşin olarak ödenmiş olan faturalarda kayıtlı doğalgaz ile aktif elektrik enerjisi tüketim bedeli üzerinden 5 yıl süreyle yüzde 20 oranında uygulanıyor. İndirimin uygulanacağı bu 5 yıllık süre, kültür belgesinin verildiği tarihte başlayabileceği gibi, belgeli olarak faaliyete başlanmışsa faaliyete başlandığı tarihten itibaren de başlayabilecek.

Enerji desteğinde faturalara kayıtlı aktif enerji gideri ile fiilen kullanılan doğalgaz gideri esas alınacak ancak vergiler ile gecikme bedelleri teşvik ödemesinde dikkate alınmayacak. Ayrıca geçmiş dönem borcu olanlar borçlarını tamamen ödedikten sonra enerji desteğinden yararlanabilecekler. Yatırımcı firmalara ödenmesi gereken enerji desteği tutarları, Kültür Bakanlığı bütçesinden ödenmek üzere, Merkez Bankası nezdinde bu amaçla açılan hesaptan her 3 ayda bir ilgililerin banka hesabına aktarılmak suretiyle ödenecek. Su bedeli indirimi ise belgeli yatırım veya girişimde kullanılan su bedelinin bu yörede uygulanan en düşük tarifenin esas alınarak hesaplanması suretiyle yapılacak. Su bedeli indirimi kültür belgesi geçerli olduğu sürece uygulanacak.

Kültür yatırımlarına sağlanan bu teşviklere ilişkin süreler, kültür belgesinin alındığı ve faaliyete başlandığı tarihten itibaren hesaplanıyor. Belgeli yatırımın veya girişimin devri Kültür Bakanlığı’nın iznine tabi. Bakanlığın izni ile devralınanlarda, devir tarihinden itibaren kalan sürelerde teşvik ve indirimlerden yararlanılabilecek. Bir yatırımcı veya girişimcinin birden fazla belgeli yatırım veya girişimde bulunmasına engel bir durum yok. Bu durumda uygulanan teşvik ve indirimler her bir yatırım veya girişim için ayrı ayrı tespit edilecek. Teşvik ve indirim unsurlarından yararlanan kültür yatırım ve girişimcileri için başka bir teşvik mevzuatında da benzer teşvik veya indirimlerin yer alması halinde yatırımcı veya girişimcilerin lehine olan hükümler uygulanacak.

Hemen belirtmek gerekir ki, bu teşviklerden yararlanan kültür belgeli yatırım veya girişimlerin ilgili kurum veya kuruluşlara yanlış veya yanıltıcı bilgi ve belge vermesi, verilen belgelerde tahrifat yapılması veya teşviklerden yararlanma hakkını kaybetmiş olmalarına rağmen teşvikten yararlanmaya devam ettiklerinin sonradan anlaşılması halinde, verilen bu mali teşvikler, genel hükümlere göre cezalı olarak tahsil edilecek.

Ayrıca yatırımcı girişimciler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen izinle toplam personel sayısının yüzde 10’unu aşmamak üzere yabancı uzman personel ve sanatçı çalıştırılabildikleri gibi hafta sonu ve resmi tatillerde de faaliyetlerine devam edebiliyorlar.

5 Yıl Boyunca Enerji Faturalarında Yüzde 20 İndirim
Kültür belgesine sahip firmalar, yatırım aşamasında 3 yılı geçmemek kaydıyla, gelir vergisinin yüzde 50'sini, işletme aşamasında ise yüzde 25'ini ödemeyecek.

Yatırım aşamasında 3 yılı aşmamak kaydıyla, işveren sigorta prim payının yüzde 50'si, işletme aşamasında ise 7 yılı aşmamak kaydıyla, yüzde 25'i Kültür Bakanlığınca ödenecek.

Bedeli peşin ödenmiş faturalarda kayıtlı bulunan doğalgaz ile aktif elektrik enerjisi tüketim bedeli üzerinden 5 yıl süreyle yüzde 20 oranında indirim uygulanacak.

Su bedeli indirimi ise, söz konusu yatırım veya işletmenin bulunduğu yörede uygulanan en düşük tarife esas alınarak hesaplanacak.

Birden fazla belgeli yatırıma bir engel yok. Bu durumdaki teşvik ve indirimler her bir yatırım veya girişim için ayrı ayrı tespit edilecek