İçerdiği 5 bin yıllık birikimle insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen Bağdat'taki Irak Ulusal Arkeoloji Müzesi, kurumun antik eserler ve kütür mirasından sorumlu müze müdürü, Iraklı arkeolog Donny George'un ailesi ile birlikte Suriye'ye sığınarak ülkeden ayrılmasıyla, kaderine terk edildi. Müze ve içindeki eserleri üç yıl önce yaşanan büyük yağmadan kurtarmak için büyük uğraş veren Iraklı bir Hıristiyan olan Donny George, ailesiyle birlikte Şam'a yerleşmek üzere ülkeden ayrılmadan önce son bir karar daha alarak müzenin giriş çıkış kapılarına beton döktürdü.
"Güvenliği Garanti Etmek İçindi"
Müdür Donny George tamamen kendi inisiyatifiyle aldığı bu kararın, mevcut koşullarda müze güvenliğini garanti edebilmeki için yapılabilecek en iyi şey olduğunu söyledi.
George'un, ülkeden temelli ayrılma kararını Ağustos ayı başında resmî yetkililere sunduğu istifa mektubunun varlığı, Irak Kültür Bakanlığı'nca geçen Cumartesi günü doğrulandı. Müdürün bu kararı almasında, müze yakınlarında birkaç hafta önce kaçırılan 50 kişinin de etkili olduğu anlaşıldı.
Aylık kültür-sanat yayımı 'The Art News-paper'ın haberine dayandırılarak, The Washington Post'ta dün yayımlanan haberde, George'un, 2003 yılında yaşanan ABD işgalinden sonra müzenin yağmalanabileceği konusunda dünyayı uyarmasına rağmen buna engel olamadığı, Müdür George'un, mevcut Irak yönetimi ve ABD Güvenlik Güçleri'ni, konuya olan duyarsızlık ve korumaktaki acizliğinden ötürü ortaya çıkan durumu 'katlanılmaz' bulduğu ifade edildi.
George'un ülkeden ayrılış ve istifa kararında, Irak'taki mevcut Şii kökenli ülke yönetimi ve parti mensuplarının, müze envanterinde bulunan İslami kökenli sanat ve kültür varlıklarına, Irak'ın Babil'e ve Asur medeniyetine uzanan binlerce senelik sanat eseri ve antik bulgulardan daha fazla değer vermiş olmasının etkili olduğu ifade ediliyor.
Müdür Donny George, The Art Newspaper'da yayımlanan haberde, müzeyi bu anlamda çok fazla yetkilinin ziyaret ettiğini, ancak bu kişilerin yalnızca İslami kültür varlıklarını önemsediğini ifade ediyor.
Bütçesi De Kesilmiş
George haberde ayrıca, Irak'taki kazı alanlarına ayrılan bütçede yapılan kesintiye de değiniyor ve kazı alanlarını koruyan 1400 devriye için gereken bütçenin Eylül itibariyle tükendiğini, bunun da, tarihi milâttan önce 3 bin yılı Sümer dönemine kadar inen kazı alanlarının güvenliğini riske ettiğini anlatıyor. ABD'deki Chicago Üniversitesi'ne bağlı Doğu Enstitüsü'nde görevli profesörlerden McGuire Gibson'da bölgedeki yağma riskinin devam ettiğini adı geçen haberde üzüntü içerisinde doğruluyor.
Doğu Enstitüsü akademisyeni Gibson'un verdiği bilgiye göre Irak'ta işgalin ilk günlerinde yaşanan yağma, aradan üç yıl geçmesine karşın 'endüstriyel' boyutlarda sürdürülüyor ve şu aşamada Sümer kültürüne ait kazı alanlarının büyük bölümü yağmacılar tarafından tahrip edilmiş bulunuyor.
Bu anlamda, eldeki son bilgilere göre, ABD işgal güçlerinin Bağdat'a girdiği 9 Nisan 2003 tarihinde, Ulusal Bağdat Arkeoloji Müzesi'nde 170 bin kültür varlığı ve sanat eseri bulunuyordu. Yalnızca 9 Nisan'ı takip eden ilk birkaç gün içinde, bu eserlerin en az 17 bin adedinin çalındığı sanılıyor.
Müzenin eski müdürü Donny George, yağmadan sonra yayımlanan haberlerde, o günlerde kaybolan parçaların 'öncü koleksiyon' niteliğinde olduğunu anlatırken, bunun 'insanlığın hafızası' olduğuna dikkat çekiyor.