Türkiye'de ilk kez Kocaeli Sanayi Odası bünyesinde 1998 yılında faaliyete geçirilen Atık Borsası sayesinde, 8 yıllık süre içinde 8 milyon ton atık, doğaya terkedilmek yerine çeşitli sanayi kuruluşlarında işlenerek yeniden ürüne dönüştürüldü.
Üretime kazandırılan atıklardan da toplam 384 milyon 247 bin YTL ekonomik değer geri kazanılmış oldu.
Türk sanayisinin lokomotif kuruluşlarını sınırları içinde bulunduran Kocaeli, aynı zamanda en çok hurda metal, kimyasal, kağıt, plastik başta olmak üzere çeşitli atıkların da ortaya çıktığı illerin başında geliyor. İzmit'te kurulu bulunan ve bu alanda yine Türkiye'nin ilk ve tek tesisi olan atık depolama ve değerlendirme tesisi (İZAYDAŞ) olmasına rağmen bazı sanayiciler atıklarını ya doğaya terkediyor, ya da toprağa gömüyordu.
Bazılarının Atığı, Diğerine Hammadde
Kocaeli Sanayi Odası Genel Sekreteri Hamdi Doğan, 1998 yılında oda bünyesinde kurulan atık borsası sayesinde, bunların yeniden sanayiye kazandırıldığını anlattı. Kocaeli Sanayi Odası'nın 'www.kosano&org.tr' adresindeki web sayfasında her gün odaya bağlı kuruluşların yanı sıra civar illerdeki sanayicilerin atıklarının özellikleri ve miktarlarının yayınlandığını anlatan Doğan, bunu hammadde olarak almak isteyen sanayi kuruluşlarının buradan doğrudan talepte bulunduğunu söyledi.
Atık borsasının, sanayideki atık tabir edilen bazı üretim sonucu ortaya çıkan mamullerin başka bir sanayide girdi olarak kullanılmasını amaçladığını, bir taraftan doğaya bırakılan atıklar ortadan kalkacağı gibi bunu hammadde olarak kullanan işletmelerin, hammadde olarak işlemek üzere doğadan almalarının de engellenmenin hedeflendiğini söyleyen hamdi Doğan şöyle devam etti:
"1998 yılından bu yana atık borsasının çalışması sonucu yaklaşık 12 milyon ton atık doğaya salınmadan yeniden üretime kazandırıldı. Bunu canlandırabilmek çok zor bir olaydı. 12 milyon ton atık ne kadar tutar? Kabaca bir ölçüt olması açısından yaklaşık 808 futbol sahasını düşünün. Yanlarına ikişer metrelik duvar örün. Bunu dolduracak kadar atık doğaya salınmadan ekonomiye kazandırıldı. Bir başka açıdan baktığımızda yine 808 futbol sahası büyüklüğündeki hammadde yine doğadan çıkartılmadı. Geri kazanımdan elde edildiği için böylece hem doğa hem de işletmeler bu atıkları imha bedellerinden kurtuldu. Sanayici de bunu daha düşük bedellerle kullanarak bir ekonomi elde etmiş oldu."
Borsanın web sayfasında periyodik çıkan bültenlerle üyelere ve Türkiye'nin her kesimine atık cins ve miktarının duyurulduğunu, talip olanların kendilerine başvurduğunu da anlatan Doğan, "Biz buluşmayı sağlıyoruz. Bunu digital bazda sağlamış olduk. Üyelerimiz ve yurdun çeşitli kesimlerindeki insanlar bilgi alışverisinde bulunuyorlar" dedi.
Teknolojiler Yenilenmeli
Özellikle bu yıl hem İstanbul Tuzla, hem Kocaeli bölgesinde toprağa gömülü olarak bulunan kimyasal ve zehirli atıklar konusuna da değinen Hamdi Doğan, bunun önlenmesi için önce işletmelerin kendi bünyesinde teknolojisini yenilemesi gerektiğini, geri kazanıma önem vermesi, çevreye duyarlılık göstermesi ve işletmelerin ötesinde yerel kuruluş ve organizasyonların buna katkı vermesinin gerekli olduğunu belirtti. Doğan, "Türkiye'de çok sayıda sağlıklı yapılmış depolama alanları var. Gerek işletmeler gerekse yerel iradelerimiz bu alanları kullanıyorlar. Öncelikle işe burdan başlamak gerekiyor. Yıllarca tartışılan bir konu olan atıkların berteraf edilme işlemi tek Kocaeli'de yapılıyor. Yıllardır doldurmakta güçlük çektiğimiz bu tesis bugün fazla kapasite ile çalışma noktasına geldi. Yeni kapasite yaratılması gerekiyor. Herşeyi Kocaeli bünyesinde düşünmemek lazım. Sanayinin yoğunlaştığı bölgelerde benzeri tesisleri çoğaltmamız gerekiyor" diye konuştu.