Dün gazetede bir konuğum vardı: Merkezi Macaristan'da bulunan Regional Environmental Center REC'in (Bölgesel Çevre Merkezi) Türkiye Direktör Yardımcısı Kerem Okumuş.
Aslında Türkiye'de ilk kez verilecek AB Çevre Ödülleri'nin 20 eylüldeki ödül töreni için gelmişti. Ama benim, Türkiye'deki ödül enflasyonuna çok yönlü alerjim olduğunu görünce o konuya pek girmeyip, AB'nin çevre direktiflerine uyumla ilgili yararlı bilgiler verdi.
Biliyorsunuz çevre meselesi, AB ile müzakerelerde başımızı ağrıtacak maddelerin başında geliyor. Okumuş'un da hatırlattığı gibi AB'nin 300'ü aşkın çevre direktifinin sadece 50 - 60 kadarına uyum sağlayabilmiş durumdayız. Çevre sektörünün AB'ye uyumunun Türkiye'ye maliyeti 90 milyar euro; bu maliyetin 30 milyar eurosu 7 - 8 yıl içinde özel sektörün cebinden çıkacak, geri kalan 60 milyar euroluk kamu bütçesi için çeşitli finansman modelleri geliştirilecek.
Eğit ki vergi versin
2004'te Ankara'da açılan REC Türkiye Ofisi, hem Çevre Bakanlığı'na AB'ye uyumu hızlandırmak için danışmanlık yapıyor, hem de yerel yönetimler, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarıyla çalışıyor.
Bugüne kadar 33 STK'ya, vatandaşın çevre bilincinin yükseltilmesi eğitimleri için toplam 500 bin euro kaynak aktarmışlar. Yine vatandaşa çevre eğitimi için ve bir STK ile işbirliği yapmaları koşuluyla 5 belediyeye 50'şer bin euro vermişler. Anlayacağınız vatandaşın çevre bilinci yükselsin ki, yarın - öbürgün sıvı ve katı atıkların çevreye zarar vermeden tasfiyesiyle ilgili pahalı altyapı yatırımları için halktan daha kolay vergi toplanabilsin. Hangi finansman modeli geliştirilecek olursa olsun, sonuçta kamu yatırımlarının faturası vatandaşın vergileriyle karşılanacağına göre...
Nitekim Okumuş'un verdiği bilgiye göre AB'nin 10 yeni üye ülkesinde çevreye uyumun maliyetini halk hâlâ vergileriyle ödemeye devam ediyor.
REC Türkiye Ofisi, aslında KOBİ'lerin de AB çevre direktiflerine uyumda başvurabilecekleri ve ücretsiz danışmanlık hizmeti alabilecekleri bir yer. Gelecek ay İstanbul'da da ofis açtıklarında KOBİ'lerle bağlantı kurmaları belki daha kolay olacak.
Berlusconi fonuyla
Ankara'daki ofis, AB Komisyonu'nun finansmanıyla kurulmuş; 2 yıl için 2.5 milyon euro kaynak sağlamışlar. İstanbul'daki ofisi ise İtalyan hükümeti açıyormuş.
İtalya eski Başbakanı Silvio Berlusconi'nin Başbakan Erdoğan'la dostluğu ve İstanbul'daki 500'ü aşkın İtalyan şirketinin Türkiye'nin AB'ye girmesi yönünde verdiği hararetli destek, İstanbul ofisinin açılış ve 2 yıllık operasyonel masrafının İtalyan hükümetinin sağladığı fonla kurulması sonucunu doğurmuş.
Okumuş'a göre Türkiye'nin çevre politikaları, AB'nin kullanıp da eskittiği "Yasa koyup denetlemeye" dayalı. Oysa AB bu yöntemin başarılı olmadığını görünce, ekonomik araçları ve piyasa mekanizmalarını devreye sokmak suretiyle çevre korumada başarı sağladı. Yani "Çevreyi koruyarak da kâr maksimizasyonu yapabilirsiniz" mesajını verdi. Bu mesajı, bazı uyanık girişimcilerimiz de almış olmalı ki, Antalya'nın belli bölgelerinde büyük araziler alarak "ormanlaştırmışlar"; günü geldiğinde karbondioksiti yutan "yutak alanlar" olarak tatlı kâr sağlamak üzere!