Haberler

Bursa Uzun Çarşı Üst Örtü Tasarım Mantığı

Tarih: 21 Kasım 2006
   

Mimar Filiz Abaka 15 Kasım 2006 tarihindeki yazısında Bursa’daki yenileme çalışmaları kapsamında Kapalıçarşı’nın devamı olan Uzunçarşı üzerine yapılan örtü ile ilgili eleştirileri dile getirmişti. Yazıda örtü tasarlanırken yağmur hesabının yapılmadığını, Bursa gibi bir kentte bunun göz önüne alınması gerektiğini, çarşıdaki esnafın şikayetçi olduğunu söylüyordu.

Bu haberin yayınlanmasının ardından Arkitera.com’a ulaşan örtünün mimarı Şenol Şimşek, Filiz Abaka’nın eleştirilerine cevap verdi. Yaptığı tasarımı şu şekilde açıkladı:

”Tarihi ticaret bölgeleri, mevcut dokuyla günümüz alışveriş mantığının bağdaştırılabildiği ölçüde, aynı fonksiyonda yaşamını idame ettirebilir. Bursa çarşıları henüz bunu gerçekleştiremediği için, büyük alışveriş merkezlerinin de etkisiyle fonksiyonunu ve sosyal amaçlarını yitirmekle karşı karşıya kalmış.

Tekrar bu bölgenin canlandırılması ve aynı fonksiyonunu sürdürebilmesi için, rahat, konforlu ve korunaklı bir alışveriş ortamına ihtiyaç duyulmakta.

Kışın kar ve yağmurun, yazın güneşin olumsuz etkilerinden izole edilmiş bir uzun çarşı için üst örtü gereksinimi doğmuş. Mevcut dükkan yapıları, irili ufaklı ve farklı gabarilerde oldukları için, kendi kendini taşıyan, dükkanlara dayanmayan bağımsız mimari ve statik çözüm arayışlarına gidildi. Örtü kar, yağmur ve güneşten sokağı korurken, uzun bir tünel etkisi yaratmamalı, ışığı kesmemeli, ferah ve aydınlık bir ortam yaratmalıydı.Yapılacak örtü, çevredeki tarihi dokuyla yarışmayan, fonksiyona hitap eden, hafif ve şeffaf bir yapı olmalıydı. Şeffaf bir örtü aynı zamanda sokak dokusunu, sokakta alışveriş mantığını da yaşatarak, bölgenin kapalı bir mekana dönüşmesini de engelleyecekti.

Kaldı ki projenin başlangıç safhasında direksiz bir örtü tasarlanırken çevredeki yapıların taşıyıcılık açısından hiçbir katkı koyamayacağı anlaşılmış, esnaf örgütünün de, önce mevcut dükkan dokusunu restore etme fikrine sıcak bakmaması sonucu (ekonomik durumlarından dolayı) kendi kendini taşıyan bir sistem oluşturulması hedeflendi.

Bu çekinceler ve gereksinimlerden yola çıkarak, taşıyıcısı çelik konstrüksiyon olan, cam bir örtü tasarlandı. Örtü formunun sert ve katı bir formdan uzak, daha hareketli ve yumuşak bir form olması gerektiği düşünülerek böyle bir proje gerçekleştirildi.”



Ayrıca Şenol Şimşek; görüş ve eleştiriyi konunun uzmanından almanın doğruluğunu savunduklarını, Bursa’da bir iki gazetecinin ve bazı esnafın teknik ve mimari yorumlar yapmasını pek dikkate almadıklarını belirtiyor ve şöyle devam ediyor: “Mesleki uzmanlığı nedeni ile yorum ve önerilerini dikkate alacağımız kişiler, projeyi ve uygulamayı inceleyip irdeleyen ve sonuçta olumlu olumsuz görüşlerini dile getiren meslek erbabı kişiler olacak. Aksi takdirde bu şahsiyetlerin yorumları, güzel olmuş-olmamış, hoş-nahoş gibi göreceli bir görüşten ileriye gitmeyecek. Bu kişilerin genelde yaptıkları yorumlar, uygulanan sistemin ve kullanılan malzemenin tarihi dokuya uymadığı ve çevresine yakışmadığı yönündedir. Bu tip yaklaşımlar ne özgünlükle, ne mimarlıkla, nede korumacılıkla örtüşmektedir. Ayrıca bina oluksuz fakat dalgalı formundan dolayı örtüde onlarca yağmur suyu tahliye dereleri oluşuyor ve bu derelerden mevcut çatılara, çatılardan yağmur iniş boruları ile kanalizasyona veriliyor. Bu çelik yapının her türlü statik hesap ve projelerini yük. İnş. Müh. Nihat Sağlam’ın yaptığını ‘yağmur hesabı yapılmayan deprem, kar yükü, rüzgar hesapları meçhul çatının altında kalma riski var’ gibi sözlerin böyle saygın bir meslek adamına söylenmemesi gerekiyor.”

Genel olarak Şenol Şimşek Bursa Uzunçarşı Üst Örtüsü ile ilgili olumlu yönleri şöyle sıralıyor:

- Örtünün, tarihi veya tarihi olmayan yapıya hiçbir zararı yok ve mevcut tarihi doku veya örtü, istenildiği zaman ve şekilde biri diğerine dokunmadan restore edilebilecek.
- Tarihi dokuya yapım tekniği ve malzeme seçimi konusunda uyum aranmadı bugünün teknolojisini yansıtan çağdaş ve özgün bir sistem tasarlandı.
- Bursa çarşısının organik bir dokuya sahip olması, örtünün daha organik formda tasarlanmasına ilham kaynağı oldu. Örtü formu uzaktan bakıldığında bir çok kubbenin yan yana gelerek oluşturduğu şeklin stilize edilmiş hali. Bu görüntüsü ile yanı başındaki yirmi kubbeli Ulu Cami’yi işaret etmekte.
- Örtü güneşin u.v. etkisini %99 oranda kesmekte, sıcaklığını %60 oranda azaltmakta, ışığı %80 oranında geçirmekte.
- Örtü yangına dayanıklı, duman ve gaz kaçışını kolaylaştıracak form ve gabaride yapılmıştır.
- Örtü karın ve yağmurun olumsuz etkilerinden çarşıyı ve insanları korumakta. Serpinti ile gelebilecek yağmur taneciklerinin olabileceği tasarım aşamasında ön görüldü ve kabul edildi.
- Örtü şeffaf oluşu ile görüşü ve ufku kesmemekte.
- Örtü ferah ve aydınlık bir ortamda alışveriş imkanı sunmakta.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.