TMMOB Şehir Plancıları Odası (ŞPO) tarafından 18 Kasım'da Ankara'da düzenlenen "Kentsel Dönüşüm Sempozyumu" sonuç bildirgesinde kentsel dönüşüm adı altında gerçekleştirilen uygulamaların insanın en temel haklarından olan barınma hakkını ihlal ettiği belirtildi. Sorunlu bir kentleşme tarihine sahip olan Türkiye'de sağlıklı ve yaşanabilir kentler için kentsel mekanın düzenlenmesinin önemli bir ihtiyaç olduğunun vurgulandığı sonuç bildirgesinde, uygulamaların soruna sosyal, ekonomik, kültürel ve fiziksel yönleriyle yaklaşması gerektiği belirtildi.
Ekonomik Koşullar Yok Sayıldı
Siyasi iktidarın yakın dönemde gerçekleştirdiği bir dizi mevzuat değişikliğinin ve uygulamalarının sosyal adalet, kamu yararı ve mekansal bütünlükten yoksun olduğunu belirten bildirgede; dönüşüm projelerinin barınma hakkını ihlal eden sosyal yıkım projelerine dönüştüğü vurgulandı. İstanbul'da Baltalimanı, Reşitpaşa, Emirgan, Derbent, Okmeydanı, Sulukule ve Ankara'da Dikmen Vadisi örneklerinde, yerel halka yaşadıkları mekanın düzenlenmesinde söz ve karar hakkının verilmediği de belirtilerek; sosyal ve ekonomik koşulların yok sayıldığı belirtildi.
Bildirgede, dönüşüm süreci kapsamında barınma hakları ihlal edilenlerin bu marji-nalleştirme karşısında örgütlenme ve hak arama sürecini başlattığı da vurgulandı.De-mokrasi, toplumsal katılım ve sosyal adalet gibi evrensel değerleri yok sayan ve yurttaşını küresel emlak piyasalarının eşitsizliğine terk eden dönüşüm mantığının, Türkiye'de yeni bir döneme işaret ettiğini belirten bildirgede; bu alanların yoksulların ve mağdurların kent merkezlerinden dışlandığı dekor parçalarına dönüştürüleceği vurgulandı.
'Yasa Tasarısına Karşıyız'
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nden sonra kentsel dönüşüm projelerinin hız kazanarak İstanbul'da kıyılarda sterilizasyona, E-5 ve TEM karayolları arasında vasıfsız işgücünün uzaklaştırılarak "beyaz yakalılara" konut alanına ve mikro alanlarda ise "küresel kent" vizyonuna hitap eden projelere dönüştüğü belirtilen bildirgede; bugünlerde TBMM'nin gündeminde olan 'Dönüşüm Alanları Hakkında Yasa Tasansı'yla da son noktanın konacağı belirtildi.
ŞPO'nun sonuç bildirgesinde, bilimsel esasları ve kamu yararını göz ardı eden dönüşüm projelerinin, rant odaklı olduğu belirtilerek, söz konusu projelerin, mekansal eşitsizlikleri derinleştireceği nedeniyle yasaya tümüyle karşı çıkıldığı vurgulandı.
'Yasa tasarısı kentlerimizi küresel sermayeye açacak'
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, Dönüşüm Alanları Hakkında Yasa Tasarısı'nın sağlıklı kentleşme yolunda atılmış bir adım olmadığını, kentleri deprem tehlikesinden koruyacak hükümler içermediğini ileri sürdü. İnşaat Mühendisleri Odası'ndan yapılan açıklamada, Dönüşüm Alanları Hakkında Kanun Tasarısı'nın TBMM Bayındırlık ve İmar Komisyonu'nda görüşülmeye başlandığı hatırlatılarak; yasa tasarısının, "Neo-liberal politikaların kentlerin geleceğini ipotek altına alan küresel uygulamaların bir parçası" olduğu savunululdu.
Açıklamada, "Yasa tasarısı rant amaçlı imar planlarının, tarım, orman ve yeşil alanların imara açılarak yok edilmesinin, kamusal alanların özelleştirilmesinin devamı niteliğindedir ve kentlerimizi uluslararası sermayeye açacaktır" denilerek, başta Ankara ve İstanbul olmak üzere pek çok kentte uygulanan imar çalışmalarının dönüşüm değil, kentsel talan olduğu vurgulandı.