Sur Belediyesi, yaklaşık 1.5 kilometre uzunluğunda içinde 15. yüzyılda yapılanan Şeyh Matar Cami, hemen karşısındaki 19. yüzyıla ait Mor Petyum Keldani Kilisesi ve Ermeni Surp Gregos Kilisesi, 16. yüzyıla ait Havra, Osmanlılar dönemine ait Paşa Hamamı ile kentin geleneksel sivil mimari örneklerini yansıtan tarihi evlerin birarada bulunduğu Yenikapı Sokağı'nı Büyükşehir Belediyesi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası, Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Pir Sultan Abdal Derneği Diyarbakır Şubesi ile Yezidiler Birliği'nin desteğiyle restore ederek turizme kazandıracak.
Proje kapsamında ayrıca bir Bir Alevi Kültür ile Yezidi Kültür Evi de oluşturulacak. Sur Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş Diyarbakır'ın sahip olduğu tarihi ve kültürel mirası açığa çıkarıp bunu insanlığın ortak malı olarak sunmayı ve bu mekânları yaşayan sosyal donatı alanlara dönüştürmeyi hedeflediklerini söyledi.
Cami, iki kilise ve bir Havra'nın bulunduğu ayrıca Alevi ve Yezidi loiltür evlerinin de oluşturulacağı "Kültürler Sokağı Projesi"ni başlattıklarını ifade eden Demirbaş, "Biz sokağı düzenleyip buradaki tarihi mekânları da restore ederek turizme açacağız. Şu an tahmini bütçesi yaklaşık 4.5 milyon avrodur. Bu projede herkes bir rol dağılımı temelinde üstüne düşenleri yapmaya çalışıyor" dedi.
Demirbaş, Büyükşehir, Sur belediyeleri, İl Kültür Müdürlüğü, DTSO, Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Pir Sultan Abdal Derneği Diyarbakır Şubesi ve Yezidiler Birliği'nin projeye destek olduğunu, ancak bu desteklerin tek başına yetmediğini belirtti.
Türkiye'de Vakıflar Yasası'nın değişerek azınlık cemaatlerinin mülk edinebilme problemlerinin ortadan kaldırılabilmesi için yasal değişikliğin gerektiğini savunan Demirbaş, şunları söyledi: "AİHM bir ihlal kararı da verdi. Biz bir önce yasal değişimin yaratılıp bu mekânların düzenlenmesi için adımların atılması ve kolaylaştırılması gerektiğine inanıyoruz. Bu temelde bu projemiz, Diyarbakır'ın çokdilli, çok dinli tarihsel gelişimini de açığa çıkaracağına ve burada loiltür ve inanç turizmin geliştirileceğine inanıyorum. 2007 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü 4 Ayaklı Minare'yi restore etmeyi programına aldı."
Dini Liderlerle Görüşme
Demirbaş, sokakta bulunan tarihi mekânların çok önemli olduğunu, proje için aralarında Fener Rum Patriği Bartholomeos, Musevi cemaatinin Hahambaşı, Vatikan'ın Türkiye Temsilcisi, Süryani Katolik temsilcisi, Ermeni Patriği, yerel kanaat önderleri, dini liderler ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri görüştüğünü belirterek, "Görüştüğümüz tüm kesimler projeye destek veriyor. Projede rol alan herkes kendi bütçesi oranında katkıda bulunacak" dedi.
Diyarbakır'ın zengin tarihi geçmişiyle aslında hem kültürlerin hem dinlerin buluştuğu bir nokta olduğunu, yaklaşık 9 yıllık bir tarihi geçmişiyle Şemsiler, Sabiler, Yezidiler, Müslümanlar, Hıristiyanlar ve Yahudilerin bir arada yaşadığını anlatan Demirbaş, bu tarihi zenginliği açığa çıkarılarak bugüne taşınması gerektiğine inandığını kaydetti.
Açık Hava Müzesi
Demirbaş, projenin hem kültür hem de inanç turizmine büyük katkı sağlayacağını, getirisiyle yoksulluğu da önleyeceğini ifade ederek, şunları söyledi: "Dünyada dinler ve medeniyetler arası çatışmalar yoğunlaşmış. Ama biz 3 ayrı medeniyetle 3 ayrı dinin buluştuğu sokakta aslında toplumsal barışın gerçekleşmesi gerektiğine dair bir mesaj veriyoruz. Burada İslamiyet, Hıristiyanlık ve Yahudilik var. Ermeni, Keldani, Kürt, Türk halkları var.
Diyarbakır'da caminin hemen aşağısında 2 kilise,biraz ötesinde de bir havra var. Bu güzelliği ortaya çıkarmak ve bu güzelliği insanların gelip görmesini istiyoruz."
Demirbaş, 140 bin nüfuslu Sur beldesinde 162 ayakta kalan eski Diyarbakır Evi, yaklaşık 16 kilise, 28 cami, 32 çeşme birçok han ve hamam bulunduğunu belirterek, beldeyi açık hava müzesi haline getirmeyi hedeflediklerini dile getirdi.