Haberler

Metaş yaşayamadı, Çimentaş'ı İtalyanlar aldı

Tarih: 23 Ocak 2007 Kaynak: Milliyet Yazan: Güngör Uras

Raşit Özsaruhan öldü. Raşit Özsaruhan, İzmir'de 1951 yılında Çimentaş'ı, 1952 yılında Betontaş'ı, 1956 yılında Metaş'ı kuran işadamıdır...

2 Nisan 1971 tarihinde TÜSİAD'ın kuruluş protokolünü imzalayan 12 işadamından biridir.
"Raşit Özsaruhan ile Bir Gün" başlıklı bir broşürde, İzmir'de ilk büyük sanayi kuruluşlarının nasıl ortaya çıktığını, Marshall kredisini kullanmak için durup dururken İzmir'de tüccarların sanayiciliğe nasıl soyunduklarını, önce bir çimento fabrikasını, çimentoyu kullanmak için bir beton direk fabrikasını, beton direğin içindeki demiri üretmek için de bir çelik fabrikasını nasıl kurduklarını şöyle anlatıyordu.

"Bir çimento fabrikası kurulması için 1950'lerin başında Türkiye'ye tahsis edilen 2 milyon dolarlık Marshall kredisini Ege Bölgesi'nde kimse kullanmadı. Krediye başvurunun bitimine 2 aylık bir süre kalmıştı.

Devlet zoruyla sanayileştik
Devlet sıkıştırıyor, 'Yapın bunu'! diyordu. Bedri Akgerman'ın ısrarıyla sermayeye iştirak etmeye karar verdim. Çimentaş'ı kurduk. 2 milyon dolarlık Marshall yardımı bu şekilde kullanılmış oldu. Fakat, 1950'de yılda 150 bin ton çimento bile tüketilemiyordu.

Stoku harcamak için çare aradık. Uygun bir sektör bulduk. Santrifüj beton direk üretecektik.
Betontaş'ı kurduk. Beton direk üretiminde, Karabük'ün üretim programında bulunan yüksek karbonlu çeliğe güveniyorduk. Karabük bu çeliği imal etmeyince ister istemez ithalata başladık.
Kütahya'da çalışan bir İtalyan maden mühendisi 'Gelin bunu Türkiye'de üretelim!' dedi.

Yapılanları ya batırdık, ya sattık
Türk-İtalyan teknik ve ekonomik işbirliği anlaşması içinde yer alan 50 milyon dolarlık bir kredi paketinden 1.2 milyon dolarlık kredi imkânı bulduk. Bu krediyle demir çelik üreten Metaş'ı 1956 yılında kurduk.
O yıllarda Türkiye'de demir kıtlığı vardı. Demirin karaborsa fiyatı, resmi fiyatın 3 katı dolayındaydı. Üretime geçtiğimiz zaman fabrikanın sınırlı üretimi bile piyasaya çok geldi. Demir fiyatları, resmi fiyatın da altına düştü. Ardından devalüasyon oldu. 280 kuruş olan dolar 1958 devalüasyonunda 9 liraya yükseldi. Bu kur faturası Metaş'ın sırtına bindi."
Raşit Özsaruhan'ın anlattıkları sadece İzmir'de değil, Türkiye'nin tamamında sanayinin nasıl kurulduğunun hikâyesidir. Biz bu tesislerin nasıl ve ne güçlüklerle kurulduğunu unutuyoruz. Sonra da ya batırıyoruz ya da yabancılara satıyoruz. Metaş battı, Çimentaş'ı İtalyanlara sattık.

Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.